Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/8948 Esas 2022/8964 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı Kentaş ... Kent İçi Toplu Taş. Nak. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'nin alt işveren, davalı Belediyenin ise asıl işveren olduğu işyerinde çalışan ve sendika üyesi olan işçi olarak, toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ilave tediye alacağı talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi davanın reddine karar vermiş, ancak Yargıtay Dairesi bozma kararı vermiştir. Daha sonra yapılan yeniden yargılama sonucunda, ilave tediye alacağı kabul edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Davalılar temyiz etmişlerdir. Temyiz incelemesi sonucunda, temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden kararın onanmasına ve temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesi
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 ve 371 inci maddeleri
- 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun
- 4857 sayılı İş Kanunu

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kentaş ... Kent İçi Toplu Taş. Nak. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'nin alt işveren, davalı Belediyenin ise asıl işveren olduğu işyerinde çalıştığını, davalılar arasında muvazaalı bir ilişki bulunduğunu, davalı ... ile Genel ... Sendikası arasında bağıtlanan 01.01.2011 başlangıç tarihli toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre sendika üyesi olan ve dayanışma aidatı ödeyen işçilere akdi ikramiye ve ilave tediye ödemesi yapılacağının belirlendiğini, ancak ödemelerin yapılmadığını iddia ederek ödenmeyen ilave tediye alacağının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacının ayrı bir tüzel kişiliğe haiz diğer davalı Şirketin işçisi olarak çalıştığını, çalıştığı otoparkın yapılan kira sözleşmesi ile diğer davalı Şirkete devredildiğini, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.


2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def'inde bulunduklarını, davacının müvekkili Şirketin işçisi olduğunu, Belediye ve bürokratlarının işin yürütülmesi konusunda yetkisinin bulunmadığını, Şirketin 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) kapsamında olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.10.2018 tarihli ve 2016/748 Esas, 2018/566 Karar sayılı kararıyla toplu ... sözleşmesinde ayrıca belirlenmiş bir akdi ikramiye bulunmadığı, kanun koyucu tarafından düzenlenmemiş bir konuda yargı yerleri tarafından ekleme yapmak anlamına gelecek şekilde karar verilmesinin Anayasa'ya aykırılık oluşturacağı, öte yandan toplu ... sözleşmesine konu edilmemiş bir düzenlemenin de yargı yerleri tarafından sözleşmede varmış gibi kabul edilmesinin de mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 29.12.2020 tarihli ve 2018/4796 Esas, 2020/3174 Karar sayılı kararıyla davacının, aralarında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunan davalı Şirket nezdinde asıl işveren ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının işyerinde çalıştığı, davacı tarafın davalılar arasında muvazaa olduğu iddiasını kanıtlayamadığı, yine Belediyenin hissedarı olduğu şirketlerin 6772 sayılı Kanun kapsamında bulunmadığı dikkate alındığında davacı işçi ilave tediye alacağına hak kazanamayacağından Mahkeme kararının yerinde olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 16.09.2021 tarihli ve 2021/7534 Esas, 2021/12016 Karar sayılı bozma ilâmında; toplu ... sözleşmesinin yorumu davası sonucunda ... 1. ... Mahkemesince verilen 29.04.2013 tarihli ve 2012/1081 Esas, 2013/503 Karar sayılı ret kararı ile Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.09.2013 tarihli ve 2013/24968 Esas, 2013/20139 Karar sayılı onama ilâmı ile toplu ... sözleşmesinin 30 uncu maddesi uyarınca, davalı Kentaş ... Kent İçi Toplu Taş. Nak. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'de çalışan davacı işçinin 6772 sayılı Kanun'dan yararlanarak ilave tediye alabileceği değil, ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alabileceğinin kabul edildiği, bu hâlde Mahkemece davacının üyesi olduğu sendika ile davalı arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin 30 uncu maddesi uyarınca dava konusu ilave tediye olarak isimlendirilmiş akdi ikramiye alacağının kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin hatalı olduğu gerekçesiyle temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının üyesi olduğu sendika ile davalı Kentaş ... Kent İçi Toplu Taş. Nak. Mak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan toplu ... sözleşmesinin 30 uncu maddesinde ilave tediye olarak isimlendirilen alacağın akdi ikramiye alacağı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; davacının çalıştığı Şirketin 6772 sayılı Kanun kapsamında yer almadığını, bu Şirket ile Belediye arasında kira sözleşmesine dayalı bir ilişki olduğundan asıl işveren - alt işveren ilişkisinin bulunmadığını ve davanın husumetten reddi gerektiğini ileri sürmüştür.

2. Davalı Şirket vekili temyiz dilekçesinde; müvekkilinin Belediye tüzel kişiliğinden ayrı bir özel hukuk tüzel kişisi olduğunu, 6772 sayılı Kanun'a tabi olmadığını ve toplu ... sözleşmesindeki düzenlemenin akdi ikramiye olarak kabulünün isabetsiz olduğunu ileri sürmüştür.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının toplu ... sözleşmesinde ilave tediye olarak isimlendirilen akdi ikramiye istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6772 sayılı Kanun ile 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

13.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.