Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/9444 Esas 2022/9211 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dava, askerlik sebebiyle işten ayrılan ve askerlik sonrası işe geri dönen davacının, sözleşme hükümlerinin yanlış uygulanması sonucu hatalı ve eksik hesaplanan ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline yönelik alacak davasıdır. İlk derece mahkemesi kararı ile davacının talebi kısmen kabul edildiği ve davalı tarafın istinaf başvurusunun reddedildiği belirtiliyor. Ancak, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin bozma kararına uyulması sonrası yeniden yapılan yargılama sonucunda, davacının talebinin reddine karar verildiği belirtiliyor. Kararda, davacının yasal haklarının uygun şekilde hesaplandığına dair bilirkişi raporu olduğu ve toplu iş sözleşmesinde askerlik dönemi için ayrı bir hüküm bulunmadığı vurgulanıyor. Kanun maddeleri ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369., 370. ve 371. maddeleri ile İş Kanunu'nun ilgili hükümleri olarak belirtiliyor.

MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kurum bünyesinde çalışmakta iken askerlik sebebiyle işyerinden 2005 yılı Ağustos ayında ayrıldığını, askerlik hizmetini takiben 2006 yılı Eylül ayında yeniden işe başladığını, müvekkilinin hâlen 13. derece ve 14,41 TL saatlik ücret üzerinden çalıştığını, askerlik dönüşü saatlik ücretinin toplu ... sözleşmesi hükümlerinin yanlış uygulanması sonucu hatalı ve eksik hesaplandığını, bu durumun müvekkilinin emsali konumundaki işçilerden daha düşük ücret almasına yol açtığını ileri sürerek ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının askerlik hizmeti sonrasında işyerinde yeniden çalışmaya başladığını ve hâlen çalışmasına devam ettiğini, davacının uzun zaman sonra bu davayı açmasının iyiniyetli olmadığını, dava konusu taleplerin kanuni süresi geçtikten sonra istendiğini, davacının askerlik dönüşü saatlik ücretinin toplu ... sözleşmesi hükümleri ile davalı Kurumun 17.08.1987 tarih ve 1644 sayılı yazısı gereğince belirlendiğini, bu çerçevede askerlik dönüşü 2 aylık sürede davalı Kuruma müracaat eden işçilerin saatlik ücretlerinin daha önce işgal ettikleri derece ve kademenin askerlik dönüşü yürürlükte bulunan toplu ... sözleşmesinde yer alan ücreti ile askere gitmeden önce hak ettiği skala dışı zamlar varsa bunlar ilave edilerek hesaplandığını, nitekim davacının da askerlik dönüşü derece ve kademesine göre kök ücretinin dönemin toplu ... sözleşmesi ücret cetvelinde belirlendiğini, askerlik öncesi skala dışı zamlar olan kademe ve emek zammı da kök ücretine dâhil edilerek saatlik ücretinin hesaplandığını savunarak davanın reddine karar verilmesini ,istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 03.01.2019 tarihli ve 2016/720 Esas, 2019/2 Karar sayılı kararıyla; "... askerlik sırasında geçen sürede toplu ... sözleşmesine göre ödenmesi gereken ücretlerin bilirkişi raporunda hesaplandığı ve davacının ücret farkı alacağının belirlendiği ..." gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 03.11.2021 tarihli ve 2020/1033 Esas, 2021/2924 Karar sayılı kararıyla; "İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ..." gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.


V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 16.02.2022 tarihli ve 2022/816 Esas, 2022/1857 Karar sayılı ilâmı ile;
"... davacı işçinin askerden dönünce daha önce işgal etmiş olduğu derece ve kademede işe başlatıldığı, toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre gerekli ücret zamları yansıtılarak saatlik ücretinin belirlendiği, davacının fiilen çalışmasının olmadığı askerlik döneminde de ücret zamlarının ödeneceğine dair toplu ... sözleşmesinde bir hüküm bulunmadığı dikkate alındığında işveren tarafından davacının askerlik dönüşünde işçilik alacaklarının hesaplanarak ödenmiş olmasına göre davacı tarafın talebinin yerinde olmadığı, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu ..." gerekçesiyle kararın bozulmasına ve dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dairemizin bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; alınan bilirkişi raporlarında belirtildiği üzere saatlik ücret zam oranlarının emsal işçilerden farklı olduğu ve toplu ... sözleşmesine aykırı olduğunu, toplu ... sözleşmelerinde belirtilen artış oranları uygulanarak davacının 11. derece ve 13. kademedeki dönemsel ücretleri belirlenerek ücret farkı hesabının yapıldığını, bu durumun da haklı davayı kanıtlar nitelikte olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücret farkı alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

14.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.