Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/13306 Esas 2022/14094 Karar Sayılı İlamı

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının çalışmakta olduğu ... Belediyesi kadrosundan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) kapsamında 30.03.2014 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesinin ... ilçesindeki itfaiye kadrosuna nakledildiğini, çalışmasının hâlen devam ettiğini, davacı işçinin 6360 sayılı Kanun kapsamında ... Büyükşehir Belediyesi Başkanlığına devredildiği tarih itibarıyla ... Belediyesinde yürürlükte olan 01.01.2013-31.12.2014 arası dönemi kapsayan toplu ... sözleşmesinden yararlandığını, devirden sonra çalışmaya başladığı davalı Kurum ile Belediye-... Sendikası arasında imzalanan 15.03.2014 - 14.03.2016, 15.03.2016 - 14.03.2018 ve 15.03.2018 - 14.03.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmelerinden yararlanması gerektiğini, davacının yevmiyesine devir tarihinden sonraki toplu ... sözleşmesi dönemleri için kararlaştırılan ücret zamları ve kıdem zamlarının uygulanmadığını, bu sebeple davacının ücretinin ve toplu ... sözleşmesi ile belirlenen dava konusu hakların eksik ödendiğini, ... 1. Asliye Hukuk (...) Mahkemesinin 2016/384 Esas, 2017/471 Karar sayılı ilâmında tespit edilen ücretin nakil tarihi itibarıyla esas alınmasını talep ettiklerini, davacının günlük ücretine devir tarihinden sonra toplu ... sözleşmeleri gereği uygulanması gereken ücret zammı ve kıdem zamlarının uygulanmaması, devir tarihinden sonra ücret seviyesinin haksız olarak düşürülmesi, ... Belediyesinde geçen çalışma dönemindeki ücret seviyesinin Mahkeme kararı ile davacı lehine yeniden belirlenmiş olması nedenlerine bağlı olarak günlük yevmiye miktarının dönemler itibarıyla yeniden hesaplanması ve fark ücret alacaklarının hüküm altına alınması gerektiğini iddia ederek fark ücret, izin ücreti, vardiya tazminatı, sorumluluk zammı, fazla çalışma ücreti, ulusal ... ve genel tatil ücreti, ilave tediye alacağı, 60 yevmiye tutarında ikramiye, üretimi teşvik primi ve kıdemli işçiliği teşvik primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücret niteliğindeki alacakların beş yıllık zamanaşımına tâbi olduğunu, davacı tarafın beş yılı aşan taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının 01.04.2014 tarihinden önce müvekkili İdarenin tarafı olmadığı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında ... Belediyesi nezdinde çalıştığını, bu sebeple müvekkili Belediyeye husumet yöneltilemeyeceğini, davacı tarafın taleplerinin eşit işe eşit ücret ilkesine aykırı olduğunu, 6360 sayılı Kanun kapsamında devredilen personelin günlük ücreti ile müvekkili Kurumda aynı görev ve statüde çalışan diğer personelin ücretinin aynı olduğunu, davacının 31.03.2014 tarihinde ... İl Özel İdaresinden 6360 sayılı Kanun gereği müvekkili Belediyeye devredildiğini ve İtfaiye Daire Başkanlığı nezdinde daimi işçi olarak görev yaptığını, 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasında "Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal hakları, toplu ... sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, toplu ... sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir. " hükmünün mevcut olduğunu, 12.05.2014 tarihinde Belediye- ... Sendikasına üye olan davacının Belediye- ... Sendikası ile imzalanan 15.03.2014-14.03.2016 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden faydalanmaya başladığını, ilgili toplu ... sözleşmesinin 55 inci maddesinin (b) bendi gereği üyelik tarihini takip eden ... başından itibaren devir tarihindeki ücretine her yıl için 17 kuruş eklendiğini, davacının herhangi bir alacağı bulunmadığını, itfaiye hizmetlerinin sağlıklı yürütülebilmesi için müvekkili Belediyenin itfaiye teşkilatında görev yapan memur, daimi işçi, şirket işçisi ve sözleşmeli personelin 24 saat çalışma 48 saat istirahat esasına göre çalıştırıldığını, davacının müvekkili Belediyenin İtfaiye Daire Başkanlığında çalışmaya başladığı tarihten sonra hak ettiği tüm ücret, fazla çalışma ücreti ve sair alacakların kendisine ödendiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının toplu ... sözleşmesinden yararlanmakta olduğu ve devir ile çalışmaya başladığı işyerinde yürürlüğe giren toplu ... sözleşmesinden yararlanacağı, toplu ... sözleşmelerinde işçi aleyhine düzenleme yapılabileceği dikkate alındığında davacının ücretinin toplu ... sözleşmesi uyarınca ücretinin düzenlenebileceği anlaşılmakla dosya kapsamında davacının dava tarihi itibari ile E grubuna dâhil olduğu ve 31.03.2014-17.12.2019 tarihleri arasında toplu ... sözleşmesi hükümlerinden yaralanması gerektiği, davalı ... tarafından işçinin ücretlerinin ödendiği ancak toplu ... sözleşmesi hükümleri gereğince ücretinin hesaplanmamasından dolayı fark ücretten kaynaklı alacak kalemlerinin oluştuğunun anlaşıldığı, bilirkişi raporu ile hesaplanan alacak kalemlerine davalının yapmış olduğu ıslah zamanaşımı def'i kısmen kabul edilerek Mahkemece hesaplamanın resen yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; raporun hatalı olduğunu, rapora itirazların Mahkemece dikkate alınmayarak ek rapor taleplerinin kabul edilmediğini, raporun izin farkı hesap tablosunda yapılan hesaplamaların hatalı olduğunu, rapora itirazda davalıya yapılan ödemelerin sunulduğunu, davacı gibi 6360 sayılı Kanun ile devredilen personelin günlük ücretinin davalı Kurumda aynı görev ve statüde çalışan personel ile aynı olduğunu, devir tarihinde davacının yevmiyesinin 112,40 TL olduğunu, Belediye-... Sendikasına üye olduğu tarihi takip eden ... başından itibaren devredildiği tarihteki yevmiyesine toplu ... sözleşmesi gereği her yıl için 17 kuruş eklendiğini ve bu kapsamda alacağının bulunmadığını, davacının çalışma saatlerinin işin niteliği gereği olduğunu, personelin 24 saat ..., 48 saat istirahat esasına göre çalıştırıldığını, çalıştırıldığı sürede tüm haklarının ödendiğini, alacağının bulunmadığını, kararda alacaklara uygulanan faiz türünün de hatalı olduğunu ... sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının ... Belediyesinden ... Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığına 6360 sayılı Kanun gereği devredildiği, davacının toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacakları için açtığı davada verilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/384 Esas, 2017/471 Karar sayılı (Yargıtay bozma ilâmı ile 2021/200 Esas, 2021/268 Karar sayılı ilâmının Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/13105 Esas, 2022/496 Karar sayılı ilâmı ile onanması) dosyası ile davacının günlük ücretinin kesin hüküm ile brüt 118,42 TL olarak belirlendiği, toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak davacının ücretinin belirlenmesi ile ödenen miktarlar düşülerek verilen kararda ve alacaklara uygulanan faiz türünde hatalı yön bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının devredildiği Kurumun taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı, yararlanabilecek ise hangi tarihten itibaren yararlanmaya başlayacağının belirlenmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
"Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu ... Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu ... Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu ... Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel ... sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun ( 6356 sayılı Kanun) 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacının ... Belediyesinde çalışmakta iken 6360 sayılı Kanun kapsamında 30.03.2014 tarihinde ... Büyükşehir Belediyesine devredildiği ve devredildiği tarih itibarıyla ... Belediyesinde yürürlükte olan 01.01.2013 - 31.12.2014 arası dönemi kapsayan toplu ... sözleşmesinden yararlandığı, devirden sonra çalışmaya başladığı davalı Kurum ile Belediye-... Sendikası arasında imzalanan 15.03.2014 - 14.03.2016, 15.03.2016 - 14.03.2018 ve 15.03.2018 - 14.03.2020 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiğini iddiasıyla alacak talebinde bulunduğu anlaşılmaktadır.
3. İlk Derece Mahkemesince davacı işçinin devredildiği Kurumda yürürlükte olan toplu ... sözleşmesinin tarafı olan Belediye- ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirildiği ........2014 tarihten itibaren toplu ... sözleşmesi ile getirilen haklardan yararlandırılması gerektiği kabul edilerek fark alacakların hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
4. Ne var ki 6360 sayılı Kanun'un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi hükmü dikkate alındığında davacının nakledildiği işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar nakil işleminden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği kabul edilmelidir. Buna göre davacı, davalıya ait işyerinde uygulanan Belediye ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin düzenleme (imza) tarihi olan 18.07.2014 tarihine kadar Hizmet ... Sendikasının taraf olduğu 01.01.2013-31.12.2014 yürürlük süreli toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam eder. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus nakilden önce tâbi olunan toplu ... sözleşmesi ile nakilden sonra tâbi olunacak toplu ... sözleşmesinden yararlanma koşullarına ilişkindir. Davacının nakilden önce tâbi olduğu toplu ... sözleşmesinden nakil sonrasında da yararlanmayı sürdürmesi Kanun'un açık hükmü gereğidir. Bu itibarla söz konusu toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edebilmek için sendika üyeliğinin devamı şartı aranmaz. Aynı şekilde bir başka sendikaya üye olunması yahut işkolu değişikliği, toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam etme bakımından herhangi bir etki yaratmaz. Esasen Kanun'da "nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları ... toplu ... sözleşmesi hükümlerine göre, ... belirlenir" denilerek nakledilen işçilerin nakil olunan işyerinde yeni bir toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar yaşayabilecekleri maddi kayıpların önüne geçilmek istenmiştir.
5. Buna göre somut olayda, davacının Belediye ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 18.07.2014 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilmelidir. Kanun'da açıkça "...yenileri düzenleninceye kadar..." hükmüne yer verildiğinden, Belediye ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinin yürürlük süresinin geriye etkili şekilde 15.03.2014 olarak belirlenmesi de sonuca etkili değildir. Böylece nakil olunan işyerinde yeni toplu ... sözleşmesi düzenleninceye kadar, mevcut sözleşmenin yürürlük süresi veya sendika üyeliği ve benzeri gibi şartlar ile bağlı kalınmaksızın önceki toplu ... sözleşmesinden yararlanmaya devam edilir.
6. Diğer taraftan nakledilen işyerinde düzenlenecek yeni toplu ... sözleşmesinden yararlanmak için 6356 sayılı Kanun'un 39 uncu maddesindeki şartların gerçekleşmesi gerektiğinde tereddüt bulunmamaktadır. Dosya kapsamından davacının ........2014 tarihinde Belediye ... Sendikasına üye olduğu ve üyeliğinin işverene bildirdiği anlaşılmaktadır. Şu hâlde, davacının Belediye ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak ........2014 tarihinden sonra yararlanabileceği kabul edilmelidir.
7. Yapılan bu tespit ve açıklamalar karşısında, davacının nakledildiği Kurum ile Belediye ... Sendikasının taraf olduğu toplu ... sözleşmesinden ancak sözleşmenin imza tarihi olan 18.07.2014 tarihinden itibaren yararlanabileceği kabul edilerek toplu ... sözleşmesinin hatalı uygulanmasından kaynaklanan alacaklarının bulunup bulunmadığı belirlenmeli ve buna göre dava konusu alacaklar yeniden bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.
8. Diğer taraftan yargılama safhasında davalı tarafça bilirkişi raporundaki fark izin hesabına karşı bir kısım bordrolar sunarak yapılan bu ödemelerin hesaplamada mahsup edilmediği yönünde somutlaştırılmış itiraz ... sürülmesine rağmen, Mahkemece hâkimin davayı aydınlatma yükümlülüğüne aykırı olarak bu itiraz irdelenmeden ve bu konuda gerekçe oluşturulmadan karar verilmesi de usul ve kanuna aykırı olup bu yönüyle de karar gerekçesiz ve yetersiz bulunmuştur.
9. Açıklanan nedenlerle; yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.