Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/3950 Esas 2022/4040 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı kooperatif üyeliğinden ihraç edilmiş ve ihraç kararının iptali için dava açmıştır. Davacı, ihraç kararının usulsüz olduğunu ve borç miktarının gerçeği yansıtmadığını iddia etmiştir. İlk derece mahkemesi davanın reddine karar verirken, istinaf mahkemesi kooperatif yönetimi tarafından diğer borçlu ortaklar hakkında ihraç kararı alınmamışken sadece davacının ihraç edilmesinin eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetmiştir. Ancak Yargıtay, ihraç kararının usulsüz olduğu ve ihraç kararına dayanılan ihtarnamenin yasalara uygun olmadığı gerekçesiyle davanın kabul edilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Kanun Maddeleri: Kooperatifler Kanunu'nun 23. ve 27. maddeleri.

MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortaklığından çıkarıldığının genel kurul toplantısında öğrenildiğini, müvekkiline tebliğ edilmiş hiçbir belgenin olmadığını, borcun ödenmediğine dair ihtarların tebliğ edildiği adreslerin müvekkilinin adresi ile hiç ilgisinin olmadığını, kooperatif başkanı da dahil birçok kooperatif ortağının kooperatife borçlu bulunduğunu, sırf muhalif olması sebebiyle ihraç kararı alınmasının eşitlik ilkesine aykırı olup batıl olduğunu, ana sözleşme gereğince çıkarma kararının 10 gün içinde notere tevdi edilmemesi nedeniyle geçerli olmadığını, ihtarnamelerde belirtilen 39.985,00 TL borç miktarının gerçeği yansıtmadığını, ne kadarının asıl ne kadarının faiz borcu olduğunun izah edilmediğini ileri sürerek, davalı kooperatifin yönetim kurulunun çıkarma kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ihtarnamelerin usulüne uygun olduğunu, borçlu bulunan üyelerin tamamına sırasıyla ihtar gönderildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
İlk derece Mahkemesince, davacının ihtarnamede belirtilen 39.985,00 TL bedeli ödemesi gerektiği, ihtarnamelerin davacının davalı kooperatifin ortaklık defterinde kayıtlı adresine gönderildiği, genel kurul toplantısına ilişkin çağrı yazısının da bu adrese gönderildiği ve davacının toplantıya katıldığı, ihtarnamelerin usul ve yasaya uygun olduğu, kooperatife davacı dışında başka üyelerinde borcunun bulunduğu ancak borcu olan tüm ortakların aynı anda ortaklıktan ihraç edilmesinin kooperatifi mali yönden sıkıntıya sokabileceği dikkate alındığında ilk planda 5 ortağın ihracının eşitlik ilkesinin ihlali anlamına gelmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karara karşı davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince davalı kooperatif yönetim kurulunca başka borcu olan tüm ortaklar hakkında ihraç işlemi yapılmayarak, parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle davacının ihracına karar verilmesinin Kooperatifler Kanununun 23.maddesindeki hak ve vecibelerdeki eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı,davalı vekili temyiz etmiştir.
1) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2)Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali istemine ilişkindir.
Kooperatif üyeleri hak ve vecibelerde eşit konumda olduğu kooperatifler Kanununun 23. maddesi amir hükmüdür. Bu eşitlik mutlak eşitlik olmayıp nisbi eşitliktir. Kooperatif yönetiminin üyeler arasında eşit davranmaması kanunen kendilerine tanınan yetkilerini kötüye kullanmaları manasına gelip ancak sorumluluklarını gerektirir. Üyelerin akçalı edimlerini yerine getirmemesi üzerine kanunen gerekli işlemlerin yapılması eşitlik ilkesine aykırılık teşkil etmez Çünkü yöneticiler diğer üyeler hakkında her zaman aynı işlemi yapabilir.
Kooperatif ortağının, parasal yükümlülüklere uymadığı gerekçesi ile ihracı 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 27.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, borcu olan ortağa ihraç ihtarını da içerir iki ihtar gönderilmesi verilen sürelerde borcun ödenmemesi ve ihtarlarda istenilen borcun muaccel olması gereklidir.
Yapı kooperatifleri tip anasözleşmesinin 14/2 maddesinde, parasal yükümlülüklerini 30 gün geciktiren ortaklara ihtarname gönderilmesi gerektiği öngörülmüştür. Davalı kooperatifçe davacıya hitaben çıkarılan 21.10.2015 tarihli ilk ihtarnamede “2015 yılı ekim ayı sonu itibariyle 39.985,00 TL” aidat borcu istenilmiş olup 2015 Ekim ayı borcu da dahil edilmiş olduğundan, anılan hükme aykırı olarak, muaccel olmayan aidat borcunun yer aldığı bu ihtarnameye dayanılarak ihraç kararı verilemez. Bu nedenle ilk ihtar usul ve yasaya uygun olmadığından buna dayanılarak alınan ihraç kararı da hukuka aykırıdır. Anılan gerekçe ile davanın kabulü ile ihraç kararının iptaline karar verilmesi gerekirken, ihraç kararlarında uygulama imkanı olmayan Kooperatifler Kanunu 23.maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesine dayanılarak davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamışsa da sonucu itibariyle doğru olan kararın gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenle davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, hükmün GEREKÇESİ DEĞİŞTİRİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın temyiz edenden alınmasına, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.09.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.