Hırsızlık suçundan sanık HY’nin 5237 sayılı TCY’nın 141/1, 143 ve 62 maddeleri uyarınca 11 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve “sanığın kişiliği, suç işleme eğilimleri, pişmanlığının gözlenmemesi ve bir daha suç işlemeyeceği hakkında kanaat oluşmaması nedenleriyle verilen cezanın ertelenmesine, tedbire çevrilmesine ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına takdiren yer olmadığına” ilişkin, Ankara 9. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 13.03.2008 gün ve 760-252 sayılı hükmün sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 6. Ceza Dairesince 17.12.2008 gün ve 15911-23935 sayı ile;
“…Suçun niteliği, cezanın türü ve süresine göre; 08.02.2008 tarih ve 26781 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5728 sayılı Kanunun Geçici madde; 1/1. fıkrası yollamasıyla aynı Kanunun 562. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK’nın 231/5-14. madde ve fıkraları gereği tekerrüre esas hükümlülükleri bulunmayan sanığın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesi zorunluluğu” nedeniyle bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel mahkeme ise 29.04.2009 gün ve 357-499 sayı ile;
“Olay yakalama üst arama tutanağı içeriğine göre Ş. A., D. G. ve S. Ç. ........ plaka sayılı araçla yakalanmışlardır. Yine dosya içindeki 31.12.2005 tarihli tutanak içeriğinden plakayı sökenin ........ plakalı ticari taksiyi kullanan H. isimli kişi olduğu, sanık Hakan’ın da ticari taksi şoförü olduğu anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre sanık Hakan’ın yanında S. Ç. isimli şahıs olduğu halde sevk ve idaresindeki ticari taksi ile giderken müştekiye ait aracın yanında durduğu, müştekinin aracının plakalarını söktüğü, bu plakaları bir başka araca taktığı, böylece atılı geceleyin hırsızlık suçunu işlediği açıktır.
13.03.2008 tarihli kararda sanığın pişmanlığının gözlenmemesi, bir daha suç işlemeyeceği hakkında mahkemeye kanaat oluşmaması nedenleri gerekçe gösterilerek açıkça sanık lehine hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığı belirtilmiştir. Hüküm sanık tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 6. Ceza Dairesince hükmün açıklanmasının geri bırakılması yönünden değerlendirme yapılması için hüküm bozulmuştur.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının şartları yasada belirtilmiştir. Bunlar;
a- Hükmolunan cezanın 2 yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası olmasına,
b- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkumiyet almamış olması,
c- Suçun işlenmesiyle mağdurun ya da kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tamamen giderilmesi,
d- Mahkemece sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak sanığın yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate ulaşılmasıdır.
Yasada belirlenen bu haller birlikte değerlendirildiğinde daha önce kasıtlı bir suçtan mahkumiyet almamış olan cezası iki yıl ve daha az olarak hükmedilen her sanık hakkındaki ceza yönünden mutlaka hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi zorunluluğu olmadığı açıktır.
Dosya içeriği itibariyle olayın mağdurunun araç plakası sökülmüş, mağdur bu plakaları yeniden yaptırmış, dolayısıyla emek ve mesai harcadığı gibi az da olsa masraf etmiştir. Durum bu açıdan değerlendirildiğinde mağdurun zararının giderilmediği açıktır. Diğer taraftan sanığın bir daha suç işlemeyeceği hususunda mahkemeye vicdani kanaat oluşturmamıştır. Bu husus bozmaya konu edilen kararda açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle bu durumun yeniden değerlendirilmesi gerektiği görüşünde hükmün bozulması yerinde değildir. Bu itibarla eski hükümde ısrarla sanığın aynı doğrultuda cezalandırılması gerekmiştir” gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.
Bu hükmün de sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 05.01.2012 gün ve 154782 sayılı “onama” istekli tebliğnamesi ile Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Sanığın hırsızlık suçundan cezalandırılmasına karar verilen somut olayda, Özel Daire ile yerel mahkeme arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; yerel mahkeme hükmünün, 5728 sayılı Yasa ile değişik 5271 sayılı CYY"nın 231/5-14. maddesi uyarınca sanığın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesinin zorunlu olduğundan bahisle bozulmasına karar verilmesinin isabetli olup olmadığının belirlenmesine ilişkin ise de; yerel mahkeme kararının yeni hüküm olup olmadığı hususunun Yargıtay İç Yönetmeliğinin 27. maddesi uyarınca ön sorun olarak ele alınması gerekmiştir.
İncelenen dosya içeriğine göre;
Yerel mahkemece bozma öncesi yapılan yargılamada, davetiye tebliğine rağmen gelmeyen ve adres değiştirdiği için hazır da edilemeyen şikâyetçinin ifadesinin esasa etkili olmayacağından bahisle dinlenmesinden vazgeçildiği,
13.03.2008 tarihinde sanık hakkında mahkumiyet hükmünün kurulduğu ve “Sanığın kişiliği, suç işleme eğilimleri, pişmanlığının gözlenmemesi ve bir daha suç işlemeyeceği hakkında kanaat oluşmaması nedenleriyle verilen cezanın ertelenmesine, tedbire çevrilmesine ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına takdiren yer olmadığına” karar verildiği,
Hükmün sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine Özel Dairece CYY"nın 231. maddesinde 08.02.2008 tarihinde yapılan değişiklikler nedeniyle tekerrüre esas sabıkası olmayan sanığın hukuki durumunun yeniden değerlendirilmesinin zorunlu olduğundan bahisle diğer yönleri incelenmeksizin bozulmasına karar verildiği,
Bozmadan sonra, yerel mahkemece şikâyetçi adına duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edildiği, 29.04.2009 tarihli oturuma katılan şikâyetçiye zararının olup olmadığı ve varsa zararının giderilip giderilmediğinin sorulduğu, şikâyetçinin; “çalınan plakaların yenisini kendim aldım, bu iş için 30-40 lira masraf ettim, bu masraf sanık ya da bir başkası tarafından giderilmedi” şeklinde açıklamada bulunduğu, yerel mahkemece mağdurun masraf ettiği ve zararının giderilmediği hususlarına da değinilerek direnme hükmü kurulduğu,
Anlaşılmaktadır.
Ceza Genel Kurulunun süreklilik kazanmış uygulamalarına göre, şeklen ısrar kararı verilmiş olsa dahi;
a) Bozma kararı doğrultusunda işlem yapmak,
b) Bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak,
c) Bozma sonrasında yapılan araştırmaya, incelemeye, toplanan yeni kanıtlara dayanmak,
d) İlk kararda yer almayan ve daire denetiminden geçmemiş bulunan yeni ve değişik gerekçelerle hüküm kurmak,
Suretiyle verilen hüküm, özde direnme kararı olmayıp, bozmaya eylemli uyma sonucu verilen yeni bir hükümdür. Bu nitelikteki bir hükmün temyiz edilmesi halinde ise incelemenin Yargıtay’ın ilgili dairesi tarafından yapılması gerekir.
İnceleme konusu olayda; Özel Dairenin bozma kararından sonra yerel mahkemece yapılan yargılama sonucunda önceki uygulama aynen tekrar edilmiş ise de; ilk hükümden farklı olarak sonraki hükümde; “Dosya içeriği itibariyle olayın mağdurunun araç plakası sökülmüş, mağdur bu plakaları yeniden yaptırmış, dolayısıyla emek ve mesai harcadığı gibi az da olsa masraf etmiştir. Durum bu açıdan değerlendirildiğinde mağdurun zararının giderilmediği açıktır” şeklindeki açıklamalar ile şikayetçinin 29.04.2009 günlü oturumdaki anlatımları esas alınarak bozma sonrasında yapılan araştırmalara dayanıldığı ve böylece yeni ve değişik gerekçelerle hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, yerel mahkemenin son uygulaması direnme kararı olmayıp, yeni hüküm niteliğinde olduğundan, Özel Daire denetiminden geçmemiş bulunan bu yeni hükmün doğrudan ve ilk kez Ceza Genel Kurulu tarafından ele alınmasına yasal olanak bulunmaması nedeniyle dosyanın incelenmek üzere Özel Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Ankara 9. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 29.04.2009 gün ve 357-499 sayılı karar yeni hüküm niteliğinde olduğundan, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay 6. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 19.06.2012 günü yapılan müzakerede oybirliğiyle karar verildi.