Vekili              : Av. C.U.

Davalı          : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı   

O L A Y : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Aydın Bölge Müdürlüğü’nün 13.8.2007 gün ve 15842 sayılı işlemi ile, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77. maddesine muhalefet edildiğinden bahisle 108. maddesine dayanılarak aynı Kanunun 105. maddesine göre para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, para cezasının kaldırılması istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

AYDIN 1. İDARE MAHKEMESİ; 31.3.2008 gün ve E:2007/1644, K:2008/408 sayı ile, davanın, davacı şirkete 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca 844,00YTL idari para cezası verilmesine ilişkin davalı idarenin 13.8.2007 gün ve 15842 sayılı işleminin iptali istemiyle açıldığı, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 tarih ve 5560 sayılı Kanun"un 31. maddesiyle değişik 3, 16 ve 27. maddelerinden ve 8.2.2008 tarih ve 26781 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 5728 sayılı Temel Ceza Kanunlarına Uyum Amacıyla Çeşitli Kanunlarda ve Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 578. maddesinin (öö) fıkrasından söz ederek, 4857 sayılı Kanun’daki kanun yoluna ilişkin hüküm, 5728 sayılı Kanun"un 578. maddesinin (öö) fıkrasıyla yürürlükten kaldırıldığından, Mahkemelerinin 5326 sayılı Kanun uyarınca işbu dava dosyasındaki uyuşmazlığın çözümünde görevsiz hale geldiği, davaların çözümünde görevli yargı kolunun belirlenmesinde kullanılan kanun-i hakim güvencesi uyarınca iş bu davanın çözümü görevinin 5728 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarih itibariyle adli yargı yerlerine ait olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, karara itiraz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, söz konusu idari para cezasına karşı adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

            YATAĞAN SULH CEZA MAHKEMESİ; 30.10.2008 gün ve Değişik İş:2008/301 sayı ile, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu"nun 3, 27 ve geçici 2. maddelerinden söz ederek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 108. maddesinde, 7 gün içerisinde idare mahkemesinde dava açılması gerektiğinin belirtildiği, idari para cezasının uygulandığı tarihten sonra yürürlüğe giren 5728 sayılı Kanun’un 578. maddesi ile, 4857 sayılı Yasa uyarınca verilen para cezalarına 7 gün içerisinde idare mahkemelerine itiraz edilebileceği şeklindeki hükmün ortadan kaldırıldığı, İdare Mahkemesinin kararında da belirtildiği üzere, idari para cezasının uygulandığı tarih itibariyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 108. maddesinin yürürlükte bulunduğu, bu tarih itibariyle idari para cezasına karşı itirazda görevli yargı yerinin idare mahkemeleri olduğu, idari para cezasının düzenlendiği tarihten sonra yapılan yasal değişiklikle görevli yargı merciinin değiştiği, dava açıldığı tarih itibariyle görevli bulunan idare mahkemesinin iş bu davada görevli ve yetkili bulunduğu, yukarıda yazılı gerekçelerin ışığı altında; itiraz edene verilen idari yaptırım kararında görevli mahkemenin idare mahkemesi olduğu, 5728 sayılı Yasa’nın yürürlüğe girdiği tarihten sonra açılacak davalarda ancak Mahkemelerinin görevli bulunduğu dikkate alındığında, dava tarihi itibari ile iş bu davada Mahkemelerinin itiraz eden hakkında kesilen idari para cezası kararına karşı yapılan itirazı inceleme görevinin bulunmadığı, idare tarafından verilen idari para cezasına karşı itirazı inceleme yetkisinin idare mahkemesinin görevinde bulunduğu, bu nedenle Mahkemelerince bu hususta yargılama yapılamayacağından görevsizlik kararı verilmesinin icap ettiği gerekçesiyle idare tarafından verilen idari para cezası işleminin iptali kararının, idari para cezasının veriliş tarihi itibari ile sulh ceza mahkemesinde incelenebilecek kararlardan olmadığı anlaşılmakla Mahkemelerinin görevsizliğine, Mahkemeler arasında olumsuz görev uyuşmazlığı çıktığından, olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın karar kesinleştiğinde Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa KICALIOĞLU, Mahmut BİLGEN, Habibe ÜNAL, Turan KARAKAYA, Serdar AKSOY ve Muhittin KARATOPRAK’ın katılımlarıyla yapılan 7.12.2009 günlü toplantısında:

            I-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği...” açıkça belirtilmiştir. Bu durum gözetildiğinde, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesindeki “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.” hükmüne göre ise, adli yargı yeri, davaya bakma görevinin daha önce görevsizlik kararı veren idari yargı yerine ait olduğunu belirten gerekçeli bir karar ile doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağına sahiptir. Şu kadar ki, başvuru kararının, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilmesine değin işin incelenmesinin ertelenmesi hususunu da ihtiva etmesi gerekir.

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağını tanımıştır.

Olayda, adli yargı yerince, öncelikle görevsizlik kararı verilmekle birlikte, bununla yetinilmemiş ve görevli merciin belirtilmesi için re’sen Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurulmasına da karar verilmiştir.

Bu haliyle, her ne kadar 2247 sayılı Yasa’da öngörülen yönteme uymamakta ise de, davanın taraflarınca başvuruda bulunulmadığı gözetilerek, Yatağan Sulh Ceza Mahkemesi’nce re’sen yapılan başvurunun 2247 sayılı Yasa’nın 19.  maddesi kapsamında olduğunun kabulü ile Uyuşmazlık Mahkemesi’nin önüne gelmiş bulunan görev uyuşmazlığının çözüme kavuşturulması, gerek dava ekonomisine gerekse Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kuruluş amacına uygun olacağından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :