Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/5980 Esas 2022/7869 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı işçi, çalıştığı şirketin sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden yatırıldığını öğrenince eksikliklerin düzeltilmesini talep etmiş, ancak talebi karşılanmamıştır. İstifa eden işçi, kıdem-ihbar tazminatlarının bir kısmını ise banka aracılığıyla, bir kısmını da elden alarak almış ve firmanın prim kazancını eksik yatırdığını iddia ederek dava açmıştır. İlk derece mahkemesi davayı feragat nedeniyle reddederken, istinaf mahkemesi de reddetmiştir. Ancak temyiz yolu açıldığında, davacının talebinin netleştirilmesi gerektiği ve hizmet tespiti ile birlikte sigorta primine esas kazancın tespiti mi yoksa bildirilen günler için yatırılan primin eksik olduğunun belirtilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Davacının feragat beyanının hangi maddeye dayandığı da belirlenmeli ve hüküm buna göre verilmelidir. Bu nedenle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararı kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi kararı bozulmuştur.
İlgili kanun maddeleri:
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 123. ve 150. maddeleri

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... 4. İş Mahkemesi


Dava, sigortalılık pirimine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın feragat nedeniyle reddine dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ... Metal Metalurji Döküm San. ve Tic. A.Ş.'nde 12.09.2009 tarihinde 4101200016069 Sigorta Sicil numarası ile sigortalı olarak aylık 750,00 TL maaşla işe başladığını, bu işyerinde en son aldığı aylık maaş 5.750,00 TL iken sigorta primlerinin asgari ücret üzerinden yatırdıklarını öğrendiği için bu durumun düzeltilmesini talep ettiğini, düzeltilme yapılmadığı için davalı işyerinden 29.03.2021 tarihi itibarı ile istifa ederek işten ayrılmasına rağmen kıdem-ihbar tazminatları olarak 132.000,00 TL. paranın 125.500,00 TL.sını Anadolubank A.Ş.-... Şubesine ismine yatırdıklarını, geriye kalan 6.500,00 TL.sını ise bankadan parayı aldığına dair makbuzu firmaya bizzat götürüp teslim etmesi şartı ile firmaya makbuzu alıp götürüp verdiğinde elden kendisine imza attırmak suretiyle tarafına ödenmiş olduğunu, davalı firmanın maaşlarının asgari ücret olan kısmının banka hesabına, geri kalan kısmının ise basit bir kağıtta para miktarlarının yazılı olduğu ve arkasında sadece adının yazılı olduğu bir kağıtla imza attırılmadan elden ödendiğini, davalı işverence sigorta prim kazancının eksik yatırılarak, ileride alacağı emeklilik halinde aleyhine eksiklik olacağı ve işveren tarafından prim kazançlarının eksik yatırılarak devleti zarara uğrattıklarını, bu konunun firma ile defalarca görüşmesine rağmen bu eksikliği gidermedikleri için iş bu davayı açma zarureti hasıl olduğunu, iş bu nedenlerle; öncelikle davalı firma mal kaçırma işlemine başlayabileceğinden firma üzerine olan mal varlığının üzerine tedbir konulmasını ve 4101200016069 sigorta sicil numarası ile davalı şirkette 12.09.2009 tarihinde işe başlayıp, 29.03.2021 tarihine kadar sigortalı olarak çalıştığı ve bu tarihler arasındaki sigortaya bildirilmeyen eksik hizmetlerimin önceki aylarda aldığı gerçek maaşına ve en son aldığı aylık 5.750,00 TL maaşına göre tespiti ile yeniden düzenlenmesine, yargılama giderleri ile avukatla temsil ettirdiğim taktirde avukatlık ücreti vekâletinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalılar tarafından, davaya cevap verilmemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
Feragat nedeniyle davanın reddine dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme hükmü yerinde görülerek istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, taraflarına vekalet ücretini verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, davacının 16.09.2009-10.04.2021 tarihleri arasında tam bildiriminin bulunmadığı, eksik günlerinin olduğu, davacının 29.03.2021 gününü belirterek, bu tarihe kadar sigortaya bildirilmeyen eksik hizmetlerinin gerçek maaşına göre tespitini talep ettiği, daha sonra 03.01.2022 tarihinde davasından feragat etmesi nedeniyle mahkemece feragat nedeniyle davanın reddine dair karar verildiği anlaşılmış ise de, söz konusu hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Hizmet tespiti davalarından feragatin mümkün olmadığı belirgin olup, davacının talebinin bu kapsamda açıklanması gerekmektedir. Zira, eksik hizmetlerin gerçek maaşına göre tespiti talebinden aynı zamanda bildirim yapılmayan günlerin de tespitinin istenip istenilmediği dosya kapsamından tam olarak anlaşılamamaktadır.
Mahkemece, davacının talebi netleştirilerek hizmet tespiti ile birlikte sigorta primine esas kazancın tespitini mi yoksa bildirilen günler için yatırılan primin eksik olduğundan bahisle sadece bu günler için sigorta primine esas kazancın tespitini isteyip istemediği açıklattırılıp, hizmet tespiti talebinin bulunması durumunda feragat beyanının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 123 veya 150. maddelerinde düzenlenen haklardan birinin kullanımı niteliğinde olup olmadığı kendisine sorulmak suretiyle belirlenmeli, beyanın anılan anlamlarda kullanıldığı saptandığı takdirde duruma göre 123 veya 150. maddesinde öngörülen usul işletilip sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 25.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.