Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6668 Esas 2022/9046 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davanın konusu, hizmet tespiti istemidir. Davacı, askere giderken çalıştığı işyerindeki sigortalılık başlangıç tarihini ve çalışma sürelerini tespit etmek istemiştir. Mahkeme, bozma kararına uyarak davayı kabul etmiştir. Ancak, davalının savunması eksik incelemeden kaynaklıdır ve usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle, hüküm bozulmuştur. Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı'na göre, Mahkeme Yargıtay Dairesinin verdiği bozma kararına uymak ve hukuki esaslara uygun olarak inceleme yaparak hüküm vermekle yükümlüdür. Adalet Bakanlığı Sistemi'nden alınan bilgilere göre, dava Türk İş Kanunu ve 1479 sayılı Bağkur Kanunu'na göre karara bağlanmıştır.

Mahkemesi :İş Mahkemesi




Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, (kapatılan) 21. Hukuk Dairesi'nin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu eldeki davada, davacı vekili, davacının 01.01.1985 tarihinden askere sevk edildiği tarihe kadar davalı işyerinde çalıştığının tespitini istemiş, mahkemece bozma sonrası yapılan yargılama sonucunda, 1- Davanın kabulüne, Davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 01/01/1985 tarihi olduğunu tespitine, Davacının 415580 sicil numaralı iş yerinde; 01/01/1985-31/12/1985 tarihleri arasında 360 gün, 01/01/1986-02/09/1986 tarihleri arasında 242 gün, süreyle ve asgari ücretle yapmış olduğu ve ...'ya bildirilmeyen çalışmalarının sigortalı sayılmasının tespitine, karar verilmiş ise de; bozma gereği tam olarak yerine getirilmeden hüküm kurulmuş olduğundan, hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararında da açıkça vurgulandığı üzere, bir Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda; Mahkeme yönünden o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine bozma kararında açıklanan hukuki esaslar çerçevesinde hüküm kurmak yükümlülüğü doğar.
Mahkemenin, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 06/03/2002 gün ve 1/119-135 sayılı kararında da belirtildiği üzere; bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğar ve mahkemenin bozma kararı doğrultusunda işlem yapma ve hüküm verme yükümlüğü vardır. Bu ilke Usul Kanunu'nun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeni ile ilgilidir. Yargıtay'ın bozma kararına uymuş olan mahkemenin, bu uyma kararı ile bağlı olup bozma gereğince değerlendirme yaparak yeni hükmünü tesis etme zorunluluğu vardır.
Somut olayda, bozmaya uyulmuş ise de bozma gereğinin yerine getirildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir.
Bozma sonrası, davalı Kurum tarafından gönderilen 22.06.2021 tarihli cevabi yazıda; 415580 sicil numaralı işyeri yöneticisinin ... olduğunun belirtildiği, davalı işveren gerçek kişi olduğuna göre, mahkemece işyeri unvanı ile yapılan ilanen tebligat geçerli değildir. Yapılması gereken iş; dava dışı işveren ...’ı davaya dahil etmesi için davacıya süre verilmeli, taraf teşkili sağlanmalı, ...’ın savunma ve delilleri sorulmalı, Kurumdan ... adına işyeri şahsi sicil dosyası ile varsa 1479 sayılı bağkur sicil kaydı getirtilmeli, vergi dairesinden talep konusu dönemdeki kayıtları istenmeli, Belediye ve Emniyet aracılığıyla Özdemir Gürel isimli işyeri hakkında ayrıntılı kolluk araştırması yapılıp komşu işyeri ve tanıkları tespit edilerek davacının çalışmasına yönelik yöntemince beyanları alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm araştırma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, davacının çalıştığı iddia edilen süreler tereddütsüz belirlenerek, elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 14/06/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.