Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/6151 Esas 2022/10023 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Karabük İş Mahkemesi'nde açılan ödeme emri iptali davası, davacının vefatı sonrası mirasçıları tarafından takip edilmediği için konusuz kalmıştır. Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, istinaf başvurusunu reddetmiş ancak yapılan incelemede, mahkemenin konusuzluk kararının yetersiz araştırmalara dayandığı tespit edilmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun 612. maddesi gereğince, vefat eden davacının yasal mirasçıları tarafından miras reddedildiğinden terekesinin tasfiyesi için sulh mahkemesine başvurulması gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi'nin kararı bozulmuştur.
Kanun Maddeleri: Türk Medeni Kanunu'nun 605 ve devamı maddeleri, 612. madde, HMK'nın 27. maddesi, 373/1. madde.

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : Karabük İş Mahkemesi


Dava, ödeme emri iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalı Kurum vekili tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 5510 sayılı Yasanın 88. maddesi gereğince, temsil ve ilzama yetkili bulunmadığından dolayı Karabük Spor Kulübü Derneğinin davaya konu prim borçlarından sorumlu olmadığını, müvekkilinin görevinden istifa ettiğini beyanla, Karabük Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce 27.11.2019 tarihinde tebliğ edilen dava konusu 18.11.2019 tarih 2018/010809, 2018/010810, 2018/010811, 2019/011854, 2019/011855, 2019/011856 takip numaralı ödeme emirlerinin iptaline karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı kuruma yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı aleyhine Karabük İl Müdürlüğünde 6183 sayılı Yasa gereği icra takibi başlatılan Kardemir Karabük Spor Kulubü Derneği borçlarından dolayı davacıya 2018/010809, 2018/010810, 2018/010811, 2019/011854, 2019/011855, 2019/011856 takip numaralı ödeme emirlerinin gönderildiğini, tüzel kişiliği haiz diğer iş verenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici ve yetkilileri ile kanuni temsilcileri kuruma karşı iş verenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunu belirterek, davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
Dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme hükmü yerinde görülerek istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, taraflarına vekalet ücretini verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, davacının dava açıldıktan sonra vefat ettiği, davacının mirasçısının mirası kayıtsız şartsız reddettiği, mahkemece, vefat eden davacının mirasçısının iş bu davayı takip etmediğinden bahisle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmış ise de, söz konusu hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi haklarıyla bağlı olarak HMK.'nun 27. maddesi hükmü uyarınca, hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Hukuki dinlenilme hakkı, Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının en önemli unsurudur.
Taraf ehliyeti dava şartıdır, davanın her aşamasında hakim tarafından incelenebilir, taraflar da davanın sonuna kadar bunu ileri sürebilirler. Bu itibarla, davanın taraflarından birinin ölmesi halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Türk Medeni Kanunu'nun 605 ve devamı maddelerinde mirasın reddi düzenlenmiş olup, yasal ve atanmış mirasçıların mirası reddedebilecekleri belirtilmiştir. Mirasın reddi halinde, mirası reddedenler yönünden davaya devam edilemez. Bu halde mirası reddetmeyerek mirasçılığı devam edenlerin katılımı ile davaya devam edilir. Mirasçıların tamamının mirası reddetmeleri halinde Türk Medeni Kanunu' nun 612. maddesinde belirtildiği üzere en yakın yasal mirasçıların tamamı tarafından reddolunan miras, sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Bu durumda, yargılama sırasında vefat eden davacının dava ehliyeti sona erdiğinden ve yasal mirasçıları tarafından da davalının mirası reddedildiğinden mirasın, Türk Medeni Kanunu' nun 612. maddesi gereğince sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilmesi gerekir. Mirasın tasfiyesi işlemleri talebe bağlı işlemler olmayıp mirasın reddedilmesinin anlaşılması ile res'en yapılması gereken işlemlerdendir. HGK'nun 03.07.2002 tarih E.15-572 K.577 sayılı kararında da açıklanan bu ilkelere değinilmiştir.
Belirtilen açıklamalar ışığında mahkemece, 4721 sayılı TMK’nun 612. maddesi gereğince terekesinin tasfiyesi ve tasfiye memuru atanması için murisin son ikametgahındaki Sulh Hukuk Mahkemesine ihbarda bulunarak atanacak tasfiye memuru davaya dahil edildikten ve sunulacak deliller toplandıktan sonra varılacak sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 29.06.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.