Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/7037 Esas 2022/10063 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, 1984 yılında ...ağaoğlu unvanlı işyerinde çalıştığını ancak adı benzerliği nedeniyle başka bir kişi adına tescil edildiğini iddia ederek hizmetlerinin tespit ve tescil edilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, davanın konusuz kaldığına dair karar vermiştir. Bunun üzerine davalı kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuş, ancak istinaf başvurusu reddedilmiştir. Davalı kurum vekili bu karara karşı temyiz başvurusunda bulunarak kararın bozulmasını talep etmiştir. Mahkeme, davacının iddiasının gerçekliğinin araştırılması gerektiğine ve dava konusu çalışmaların hangi kişiye ait olduğunun açıklığa kavuşturulmasının gerektiğine karar vererek, Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 79. maddesi çerçevesinde davacının sosyal güvenlik hakkının yaşama geçirilmesine yönelik tespit ve aidiyet davalarının kamu düzenine ilişkin davalardan olduğuna dair kanun maddesini detaylı bir şekilde açıklamıştır. Kararda ayrıca HMK'nun 124. maddesi gereği dava dışı kişilerin de davaya katılımının sağlanması gerektiği ifade edilmiştir.

Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : ... İş Mahkemesi

Dava,... sicil nolu ...ağaoğlu unvanlı işyerindeki hizmetlerinin davacıya ait olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine,Samsuna Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 1984 yılı 02 ve 03 dönemlerinde...sicil nolu ve...ağaoğlu unvanlı iş yerinde çalıştığını, ancak bu hizmet süresine rağmen hizmet tescili söz konusu iş yeriyle hiçbir ilgili olmamasına rağmen ad ve soyad benzerliği nedeniyle ... isimli başka bir kişi adına tescil edildiğini, bu nedenle 1984 yılı 02 ve 03 dönemlerinde...sicil nolu ...ağaoğlu unvanlı iş yerindeki hizmetinin tespit ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir
II-CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının çalıştığını iddia ettiği hizmete ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediğini ya da çalıştığının kurumca tespit edilip edilmediğini, hizmetin geçtiği iddia edilen yıllarda işyerinin gerçekten var olup olmadığını, davacının çalıştığını iddia ettiği yıllara ait işyeri kayıtlarının, SGK kayıtlarının resmi belge olması nedeniyle davacının resmi kayıtlarda görülmeyen hizmetinin varlığını kanıtlamasının mümkün olduğunu, bu nedenle fer’i Müdahil olan kurumun SGK Başkanlığı aleyhinde hüküm kurulmamasına, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesini karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
" ...Davacı 20.06.2019 tarihli duruşmada davalı kuruma yaptığı başvuru neticesinde ...ağaoğlu ünvanlı iş yerindeki 1984/2-3 dönemlerine ilişkin hizmetinin sigorta kayıtlarına tescil edildiğini, dava konusu talebinin sonuçlandığını beyan etmiştir. Davalı kurum vekili dava konusuz kaldığından reddini talep etmiştir.
Davacı tarafın dava dilekçesiyle 1984 yılı 02 ve 03 dönemlerinde...sicil nolu ...ağaoğlu unvanlı iş yerinde çalıştığı, ancak sigorta kayıtlarında çalışmasının ad-soyad benzerliği sebebiyle ... isimli bir kişi adına tescil edildiği iddiasıyla 1984 yılı 02 ve 03 dönemlerinde...sicil nolu ...ağaoğlu unvanlı iş yerindeki hizmetinin tespit ve tescili talebinde bulunduğu, davacıya ait hizmet döküm cetveli incelendiğinde davacının 1984 yılı 02 ve 03 dönemlerinde...sicil nolu ...ağaoğlu unvanlı iş yerindeki sigortalılık tescilinin gerçekleştirildiği, hizmet döküm cetvelinde yer aldığı bu şekilde davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiş...” gerekçesiyle “davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına " şeklinde karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın temyizen bozulmasını talep etmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili, istinaf dilekçe içeriğini tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79’uncu maddesidir. Bu tür aidiyet ve tespit davalarında gerçeğin tam olarak saptanması için, işin kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde etraflıca araştırılması gereği ortadır. Vazgeçilemez ve devredilemez nitelikteki temel haklardan olan sosyal güvenlik hakkının yaşama geçirilmesine yönelik tespit ve aidiyet davalarının kamu düzenine ilişkin davalardan olduğu gözetilerek, davacının iddiasının gerçekliğinin resen araştırma ile saptanması gereklidir.
Eldeki davada, davacı dava dışı 040 sicil sayılı ...ağaoğlu(lokanta mahiyetli) işyerindeki 1984/2.dönemdeki 60 gün, aynı yılın 3. döneminde de 120 gün süreli çalışmanın kendisine ait olduğu halde hizmet dökümünde gözükmediği için iş bu davayı açtığı ancak dava devam ederken Kurum tarafından düzeltme yapılmak suretiyle söz konusu sigortalık sürelerinin hizmet cetveline işlendiğini belirterek davanın konusuz kaldığını beyan etmesi üzerine dava hakkında konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına dair verilmiş olan karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 040 sicil no.lu işyerine ilişkin dosyaya gelen 84/2. ve 3. dönem bordrolarında davacının aidiyetini istediği çalışma süreleri “...” adına gözükmekte olduğu bordrolardaki sigortalı sicil no.su ise 15322621 olarak belirtilmiş olduğu, bu sicil no.sunun ise ... isimli bir sigortalıya ait olduğu, davacının sigorta sicil no.sunun ise 5301022206621 olduğu hususları değerlendirildiğinde,
Mahkemece, ... isimli başkaca sigortalıların olup olmadığı araştırılmalı, varlığının tespiti halinde dava sonucunun dava dışı diğer sigortalının hak alanını ilgilendirdiği dikkate alınarak davacıya mehil verilmeli ve HMK md.124 gereği davaya katılımı sağlanmalı, yine dava konusu çalışmalara ilişkin işyeri bordrolarında sicil no.su yer alan ...‘in de hak alanını ilgilendirdiği dikkate alınarak davacıya mehil verilmeli ve HMK md.124 gereği ...’in de davaya katılımı sağlanmalı, savunma ve delilleri sorulmak ve dava dışı 040 sicil sayılı ...ağaoğlu unvanlı işyerindeki çalışmaların kime ait olduğunun dava dışı işyerine ait dönem bordroları getirtilerek ve bordro tanıkları da dinlenilerek araştırılmak ve bu işyerinde çalışanın hangi sigortalıya ait olduğu açıklığa kavuşturulmak suretiyle, yapılan araştırma sonucuna göre tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 29/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.