Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/10189 Esas 2022/11456 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davanın konusu, iş kazası olduğunun tespiti istemidir. İlk derece mahkemesi davanın kabulüne karar vermiştir ancak istinaf başvurusu sonucunda Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunun reddine karar vermiştir. Bu karar Dairemizce bozulmuştur ve iş mahkemesi davanın kabulüne karar vermiştir. Ancak davalılar temyiz başvurusunda bulunmuşlar ve Dairemizce verilen kararın eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Kararda, öncelikle davacının kaza geçirdiği işin ve faaliyetin niteliğinin belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu iş ilişkisinde asıl işveren-alt işveren-geçici iş ilişkisinin bulunup bulunmadığının yöntemince irdelenip açıklığa kavuşturulması gerektiği vurgulanmıştır. Mahkemenin ayrıca, olayın meydana geldiği işyerinin sahibi olan A.Ş.'nin kendi işyerinde diğer davalının yaptığı işe ilişkin şantiye alanını kontrol ettiği gerekçesiyle aralarında bir asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu yönündeki kabulünün isabetli olmadığı ifade edilmiştir.
Kararda belirtilen

Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... Demir Çelik San. Tic. A.Ş. vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar ... Demir Çelik San. Tic. A.Ş. ile Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 2021/4289 E. 2021/6733 K. 21.05.2021 günlü kararı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma sonrası ... 5. İş Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Anılan kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dairemizin 21.05.2021 tarihli bozma ilamında “...Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında incelemeye konu dava değerlendirildiğinde, öncelikle davacının kaza geçirdiğini iddia ettiği işin ve faaliyetin niteliği belirlenmeli, bu kapsamda ... . A.Ş ile ... Isı Mak. Tic. Ltd. Şti.’nin arasında “cüruf susuzlaştırma tankları imalat ve montajı işini” olarak akdedilen 31.07.2012 tarihli sözleşmeye göre nasıl bir iş ilişkisinin kurulduğu, bir asıl işveren-alt işveren-geçici iş ilişkisinin bulunup bulunmadığı yöntemince irdelenip açıklığa kavuşturulmalı, dosya içerisindeki olay tarihinden itibaren mevcut hastane kayıt ve raporları da gözönüne alınmak suretiyle bu çerçevede olayın iş kazası olup olmadığı yönünde bir karar verilmelidir....” şeklinde bozma ilamının gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği anlaşılmış olup, verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Dosya kapsamından, davalı ... A.Ş.’te ait işyerinde diğer davalı Ltd.Şti.’in cürufsuzlaştırma tankları imalat ve montaj işini üstlendiği, bu kapsamda akdedilen ve dava konusu 22.02.2013 tarihinde davacının ... A.Ş. işyerinde uğradığı kaza sırasında geçerli olduğu anlaşılan sözleşmede davalı ... Ltd. Şti. tarafından sözleşme kapsamında söz konusu tankların imalatı-montajı işinin yapıldığı, davalı ... A.Ş.’nin faaliyet alanının, cevherden demir çelik imalatı, hammaddelerden mamul ve yarı mamül demir-çelik üretimine yönelik olduğu, öte yandan davalı ... Isı Ltd. Şti.’nin faaliyet konusunun ise her türlü buhar kazanlarının imalat ve montajına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.
Buna göre Mahkemece önceki Dairemiz bozma ilamı içeriği de dikkate alınmak ve davalı şirketlerin faaliyet alanı, kazaya konu işin niteliği de birlikte değerlendirilmek suretiyle, davalı şirketler arasındaki hukuki ilişkinin bir asıl işveren-alt işveren ya da geçici iş ilişkisinin bulunup bulunmadığı yöntemince irdelenip açıklığa kavuşturulmalıdır.
Öte yandan,olayın meydana geldiği işyerinin sahibi olan ... A.Ş.’nin kendi işyerinde diğer davalının yaptığı işe ilişkin şantiye alanını kontrol ettiği gerekçesiyle aralarında bir asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu yönündeki kabulü,işyerinin sahibi olan davalı A.Ş.’nin kendi işyerinde denetim yapması olağan olduğundan, Mahkemenin bu yöndeki gerekçeye dayalı asıl-alt işveren ilişkisinin olduğu yönündeki kabulü isabetli görülmemiştir.
Açıklanan maddî ve hukukî olgular gözetilmeksizin eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı gerekçelerle karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 28/09/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.