Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/9431 Esas 2022/11817 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

\"Kurum işleminin iptali istemi\" olan bir davada, davalı Kurum işleminin yerinde olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiş ancak ilk derece mahkemesi konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermiştir. Bu karar, Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince onanmış ancak davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteği üzerine, yapılan incelemeler sonucunda davanın konusuz kaldığı belirlenmiştir. Bunun nedeni ise, davalı Kurum tarafından söz konusu işyerinin kanun kapsamından çıkarılmasıdır. Ancak mahkeme kararı, eksik araştırmaya dayalı olduğu için temyiz eden tarafın itirazları kabul edilerek İlk Derece Mahkemesi hükmü bozulmuştur. Kararın gerekçesi ise HMK'nın 373/1 maddesinde açıklanmaktadır.

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No :



Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karara karşı davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun reddine dair karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, müvekkili firmanın Sultangazi ...'da merkez dosyası bulunduğunu, Kocaeli ...'nın 08.10.2019 tarihinde sözleşmesi imzalanan klima kombi kazan vs. Bakım onarım destek hizmet alım işinin müvekkiline ihale edildiğini, arıza, bakım işlerinin müvekkili firmanın merkez dosyasında çalışan personeller ile yapıldığını, bahse konu ihale için herhangi bir işyeri tescil işlemi yapılmadığını, İzmit ...'nın resen işyeri tescil dosyası açmasının hatalı olduğunu beyanla davalı idareye bağlı İzmit ... tarafından 21.10.2020 tarihli 12681021 sayılı yazısı ile müvekkili firma hakkında uygulanan resen işyeri tescil dosyası açılmasına dair idari işlemin iptali yönünde karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle: Kurum işleminin yerinde olduğu belirtilerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“Konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına,” dair karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkeme kararı yerinde bulunarak istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili; eksik inceleme sonucu hüküm kurulduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosya kapsamı incelendiğinde, 08.10.2019 tarihi itibariyle re’sen tescil edilen işyeri dosyasına ilişkin kurum işleminin iptali istemli açılan işbu davada, söz konusu işyerinin 24.09.2021 tarihinden itibaren kanun kapsamından çıkarılması nedeniyle, mahkemece konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verildiği anlaşılmış ise de; söz konusu hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Bazı hallerde dava devam ederken, dava açılmasından sonra meydana gelen bir nedenle dava konusu ortadan kalkabilir.Davanın konusuz kalması halinde, artık dava hakkında yargılama yapılmasına ve hüküm verilmesine gerek kalmaz. Başka bir deyişle, her iki tarafın da davanın esası hakkında karar verilmesinde hukuki yararı kalmamış demektir. Bu halde, mahkemece, davanın konusunun kalmaması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilir.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, söz konusu işyerinin 08.10.2019 tarihi itibariyle tescil edildiği, her ne kadar denetmen raporunda, tescil tarihi itibariyle kapsamdan çıkarılması gerektiği belirtilmiş ise de, davalı Kurum tarafından söz konusu işyerinin 24.09.2021 tarihi itibariyle kapsamdan çıkarılması karşısında, talebe göre davanın konusuz kalmadığı belirgin olduğundan, usulüne uygun şekilde araştırma yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun reddine dair kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 05.10.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.