Hukuk Bölümü 2004/80 E., 2004/79 K.

"İçtihat Metni"

O L A Y: Adıgeçen Şirket tarafından ruhsatsız kazı yapılarak cadde üzerinde tranşe açıldığının tespit edildiği nedeniyle, Belediye Encümeninin 24.3.1998 tarih ve 894 sayılı kararıyla, 3194 sayılı Yasa"nın 42. maddesi uyarınca 5.700.000.000.-TL. para cezası verilmiş ve ayrıca hasar bedeli olarak hesaplanan 4.000.962.000.- TL. ile birlikte düzenlenen ödeme emri tebliğ edilmiştir.

Davacı Şirket vekilince sözkonusu ödeme emrinin iptali ile 5.700.000.000.-TL. para cezası 4.000.962.000.-TL. hasar bedelinin kaldırılması istemiyle, 14.7.1998 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır.

İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ"nce, 30.11.1998 gün ve E: 1998/751, K:1998/1226 sayı ile, 3194 sayılı Yasa"nın 42. maddesine göre para cezası verilmesine ilişkin encümen kararına karşı Sulh Ceza Mahkemesinde itiraz edilebilecekken, görüm ve çözümü farklı yargı yerlerine ait olan işlemlere karşı ayrı ayrı dilekçelerle dava açılmak üzere 2577 sayılı İYUK."nun 15/1-d. maddesi uyarınca dilekçenin reddine karar vermiştir.

Davacı vekili 3194 sayılı Yasa"nın 42. maddesi uyarınca 5.700.000.000.-TL. para cezası verilmesine ilişkin 24.3.1998 gün ve 894 sayılı encümen kararının iptali istemiyle, 10.3.1999 gününde yenilenen dilekçe ile idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ; 18.3.1999 gün ve E:1999/385, K:1999/373 sayı ile, 3194 sayılı İmar Kanunu"nun 42. maddesine göre verilen para cezalarına karşı aynı maddenin beşinci fıkrası uyarınca sulh ceza mahkemesinde itiraz edilebileceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine DANIŞTAY ALTINCI DAİRESİ"nin 4.12.2000 gün ve E:1999/5228, K:2000/6052 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı Şirket vekilince, 1580 sayılı Yasa"nın 113. maddesi uyarınca 507.060.000.-TL. para cezası verilmesine ilişkin 10.12.1998 tarih ve 4036 sayılı Ümraniye Belediye Encümeni kararının kaldırılması istemiyle, 29.12.1998 gününde adli yargı yerinde itirazda bulunulmuştur.

ÜSKÜDAR 3. SULH CEZA MAHKEMESİ; 29.12.1998 gün ve E:1998/1315, K:1998/1330 sayı ile, 1580 sayılı Yasa"nın 113. maddesine göre verilen para cezasının idari tasarrufa konu teşkil etmesine binaen itirazı inceleme yetkisinin idare mahkemesine ait olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.

Davacı vekilinin, mahkemeler arasında görev ve yetki uyuşmazlığı bulunduğunu ileri sürerek giderilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığına hitaben verdiği dilekçe üzerine İstanbul 4. İdare Mahkemesi; 17.4.2001 gün ve E: 1999/385, K :1999/373 sayı ile, 2247 sayılı Yasa"da öngörülen usul ve esaslara uymayan dilekçenin Uyuşmazlık Mahkemesi"ne gönderilmesini gerektirir yasal bir zorunluluk bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar vermiş; bu karar; davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine Danıştay Altıncı Dairesi"nce, 9.1.2003 gün ve E:2001/5576, K:2003/129 sayı ile, var olduğu ileri sürülen görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle Uyuşmazlık Mahkemesine muhatap dilekçe ile yapılan başvurunun 2247 sayılı Yasa"nın 15. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine iletilmesi gerekirken Mahkemenin görev alanında olmayan bu konunun irdelenmesi sonucu davacı isteminin reddi yolunda verilen kararda isabet görülmediği gerekçesiyle bozulmuş; İstanbul Büyükşehir Belediyesi vekilinin karar düzeltme isteği aynı Daire"nin 7.11.2003 gün ve E:2003/4598, K:2003/5520 sayılı kararıyla reddedilmiştir.

Anılan bozma kararına uyan İstanbul 4. İdare Mahkemesi, 5.3.2004 gün ve E:2004/266 sayılı ara kararı ile, görev uyuşmazlığının giderilmesi istemini içeren dilekçe ile birlikte idari yargı dosyasını Uyuşmazlık Mahkemesi"ne göndermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü"nün, Tülay TUĞCU"nun Başkanlığında, Üyeler:M. Lütfü ÜÇKARDEŞLER, Coşkun ÖZTÜRK, Z. Nurhan YÜCEL, Sinan TUNCA, Abdullah ARSLAN ve H.Hasan MUTLU"nun katılımlarıyla yapılan 01/11/2004 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU" nun 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Nevzat ÖZGÜR"ün başvurunun reddi gerektiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun"un 14. maddesine göre, olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için: adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararın kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte; bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasa"nın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi"nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir.

Olayda, adli ve idari yargı yerlerince birbirlerini görevli görerek verilmiş görevsizlik kararları bulunmakta ise de, İstanbul 4. İdare Mahkemesi"nce, İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeninin 3194 sayılı Yasa"nın 42. maddesine göre tesis ettiği idari para cezası hakkında karar verilmiş olmasına karşılık, Üsküdar 3. Sulh Ceza Mahkemesi"nin kararı Ümraniye Belediye Encümenince 1580 sayılı Yasa"nın 113. maddesine göre verilen para cezasına ilişkin bulunduğundan, her iki davanın konuları ve sebepleri ile davalılar yönünden taraflarının aynı olmadığı anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasa"da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun 27. madde uyarınca reddi gerekmektedir.

SONUÇ :2247 sayılı Yasa"nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa"nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 01.11.2004 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.