Danıştay 8. Daire 2019/5070 Esas 2022/3754 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5070
Karar No : 2022/3754

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Kütahya İli, … Mah. … Sok. No:… adresinde öğrenci yurdu (… Kız Öğrenci Pansiyonu) işleten ve öğrenci barındırma faaliyeti gösteren davacı tarafından, izinsiz öğrenci barınma hizmeti verdiğinden bahisle, 5661 sayılı Yüksek Öğretim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkında Kanun uyarınca 35.550,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Valilik Oluruyla tesis edilen Kütahya Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve E…. sayılı işlemi ile barınma hizmeti veren işletmesinin kapatılmasına ilişkin Kütahya Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı tarafından işletilen " … Kız Öğrenci Pansiyonu" isimli işletmede yapılan denetim sonucunda, tamamı öğrenci olan 45 kız öğrencinin barınmakta olduğunun tutanakla tespit edildiği, denetim tarihi itibariyle kurum açma izninin bulunmadığı fakat Kütahya Belediye Başkanlığı'ndan alınmış … tarih ve … sayılı pansiyon ruhsatı bulunduğu, ancak; Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği tarih olan 06/05/2017 tarihinden önce yetkili idareden alınmış bir işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı ile kurum açma izninin bulunmadığı, anılan tarihten çok sonra Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün … tarihli ve E…. sayılı işlemi ile kurum açma izni ve E…. sayılı işlemi ile işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı verildiği, dolayısıyla dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle davacı tarafından işletilen "… Kız Öğrenci Pansiyonu" isimli işletmede, izinsiz ve ruhsatsız olarak üniversite öğrencilerine barınma hizmeti verildiği, anılan işletmenin kapatılmasına ve idari para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ceza Hukukunun evrensel prensiplerinden olan "lehe olan hükmün uygulanması ilkesi"; işlendiği zamanın hukuki normları uyarınca suç sayılan bir fiil sonradan yürürlüğe giren bir düzenleme ile suç olmaktan çıkarılmış bulunuyorsa veya sonradan yürürlüğe giren düzenleme suçun işlendiği zaman mevcut olan düzenlemeye göre suçlunun lehine ise, sonraki normun daha önce işlenmiş olan fiillere uygulanmasını öngörmektedir.
Kural olarak; idari işlemlerin yargısal denetimi tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yapılmaktadır. Bu anlamda idari işlem niteliğindeki yaptırımının da tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata göre yargısal denetiminin yapılması gerekmekte ise de, ilke olarak suç ve cezadan lehe olan normun uygulanması kuralının bu yaptırımlar yönünden de geçerli olduğunun kabulü gerekmektedir.
Dolayısıyla, fiilin işlendiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan mevzuat ile daha sonra yürürlüğe giren mevzuat hükümleri farklı ise; yaptırım uygulanacak olan kişilerin lehine olan mevzuat hükmü dikkate alınmalıdır.
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 06/05/2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Mülga Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Kurumlara ilişkin geçiş hükümleri" başlıklı Geçici 2. maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa bağlı olarak faaliyette bulunan özel öğrenci yurtlarının işyeri açma ve çalışma ruhsatları, 26/08/2017 tarihine kadar başkaca bir işleme gerek kalmaksızın Bakanlıkça düzenlenir. Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi ile birlikte, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca yetkili idarelerce bu yurtlara verilmiş mevcut ruhsatlar iptal edilmiş sayılır." hükmü yer almakta olup; 22/01/2018 tarih ve 2018/11277 sayılı Karar ile anılan maddeye 5. fıkra eklenerek; 06/05/2017 tarihinde İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yetkili idareden otel, motel, pansiyon ve benzeri konaklama tesisi ruhsatı aldığı halde öğrenci barındırma hizmeti veren öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları veya öğrenci stüdyo daireleri gibi çalıştırılan yerlerin 1/9/2018 tarihine kadar depreme karşı dayanıklılık ve yangına karşı güvenlik önlemlerinin alındığına dair düzenlenen raporlar ve ek-1’de yer alan özel öğrenci barınma hizmetleri kurumu açacaklar için başvuru formu ile kurum açmak üzere il veya ilçe millî eğitim müdürlüğüne müracaat edecekleri, gerçek kişi kurucularda lisans mezunu olma şartı aranmaksızın, müracaatı uygun görülenlere kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenleneceği, bu kurumların, 01/08/2019 tarihine kadar binalarını bu Yönetmelikte belirlenen şartlara uygun hale getirecekleri, 01/10/2018 tarihine kadar bu fıkra hükümleri doğrultusunda kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı almayan yerlerin, 5442 sayılı Kanun hükümleri uyarınca valilikçe kapatılacağı hüküm altına alınmıştır.
Anılan Yönetmelikte 22/01/2018 tarihinde yapılan değişiklikle, Mülga Özel Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin yürürlük tarihi ve öncesinde İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yetkili idareden otel, motel, pansiyon ve benzeri konaklama tesisi ruhsatı almış olup öğrencilere yönelik barınma hizmeti veren kurumlar yönünden bir düzenlemenin öngörüldüğü görülmektedir.
Dolayısıyla anılan tarih ve öncesinde; Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresinden, büyükşehir belediyesi sınırları içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesinden, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe belediyesinden, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeden, organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğinden, endüstri bölgesi sınırları içinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından ve teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketi ile bölgede yer alan AR-GE ve tasarım faaliyetinde bulunan firmalar için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı il müdürlüklerinden usulüne uygun alınmış bir ruhsatın bulunması halinde kurumlar lehine bir değerlendirme yapılabileceği açık olup; yukarıda belirtilen idarelerden ve/veya Milli Eğitim Bakanlığı'ndan usulüne uygun alınmış herhangi bir ruhsat bulunmazken davacının "lehe hüküm ilkesinin" görülmekte olan uyuşmazlıklarda uygulanması gerektiği yolundaki iddiasına itibar edilmemiştir.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yer alan açıklama ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 03/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.