Danıştay 6. Daire 2020/8497 Esas 2022/6917 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/8497
Karar No : 2022/6917

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı -
VEKİLLERİ : Av…., Av….

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Yapı Kooperatifi
VEKİLLERİ : Av. … Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, … Mahallesi, … ada, …, …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerine ruhsatsız inşaat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacıya 930.461,64 TL para cezası verilmesine ilişkin Odunpazarı Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, … Mahalllesi, … ada, …, …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerde bulunan taşınmazda yapılan denetimlerde, ruhsatsız olarak inşaat yapıldığı tespit edilerek … tarih ve … sayılı yapı tatil zaptının düzenlendiği, akabinde … tarih ve … sayılı encümen kararıyla 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yapının mevzuata uygun hale getirilmesi için 30 gün süre verilmesine, aksi halde yapının yıkılmasına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacı kooperatife 930.461,64 TL para cezası verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı, uyuşmazlıkta; davalı idare tarafından aynı yapıdan 6 tane olduğu belirtilerek bir blok için belirlenen ceza miktarının 6 ile çarpılması suretiyle idari para cezası verildiği görülmüş ise de, taşınmazlar üzerinde ruhsatsız olarak yapılan her bloğun yüzölçümünün açık ve tereddüte yer vermeyecek şekilde ayrı ayrı belirtilmek suretiyle, her blok için ayrı ayrı yapı tatil tutanağı düzenlenmesi gerektiği, bu durumda, yıkım için süre verme ve para cezasına ilişkin işlemlerin temelini oluşturan söz konusu tutanağın 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi hükmünde belirtilen yapı tatil tutanağının ihtiva etmesi gereken unsurları taşımadığı, belirtilerek, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Temyize konu kararda; İstinaf incelemesine konu İdare Mahkemesi kararı ve gerekçesinin hukuka uygun olduğu, istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların ise kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek, istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu yıkım ve para cezası işlemine dayanak olan yapı tatil tutanağında hukuka aykırılık bulunmadığı, söz konusu yapı tatil tutanağına karşı dava da açılmadığı belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği iddia edilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu kararın Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, … Mahallesi, … ada, …, …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerine ruhsatsız inşaat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca yıkımına ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacıya 930.461,64 TL para cezası verilmesine ilişkin Odunpazarı Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinde; "Bu Kanun hükümlerine göre; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine veya ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılarda projelerine ve ilgili mevzuatına aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Yapının imar mevzuatına aykırı olduğuna dair bilgi, tapu kayıtlarının beyanlar hanesine kaydedilmek üzere ilgili idaresince tapu dairesine en geç yedi gün içinde yazılı olarak bildirilir. Aykırılığın giderildiğine dair ilgili idaresince tapu dairesine bildirim yapılmadan beyanlar hanesindeki kayıt kaldırılamaz. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası muhtara bırakılır, bir nüshası da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilir. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiş, 42. maddesinin 2. fıkrasında ise; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, fıkrada belirtildiği şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı hüküm altına alınmış, anılan fıkranın devamında temel ceza miktarının hesaplanmasına ve cezaya uygulanacak artırımların belirlenmesine ilişkin esaslar hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirmesinden; ruhsata tabi olup da, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulacağı, inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine ruhsat almak veya yapısını ruhsata uygun hale getirmek için verilen süre sonunda, ruhsat alınmayan veya ruhsatına uygun hale getirilmeyen yapılara ilişkin yıkım/eski hale getirme kararı alınabileceği, yine ruhsata tabi olup da, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının sahibine Kanunda belirtilen kıstaslar çerçevesinde para cezası verilebileceği anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Eskişehir İli, Odunpazarı İlçesi, … Mahallesi, … ada, …, …, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlar üzerine, ruhsatsız olarak 72,20 m x 30 m ebatlarında 6 adet imalat yapıldığının … tarihli, … sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, dava konusu yıkım ve para cezasına ilişkin işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu işleme dayanak oluşturulan … tarihli, … sayılı yapı tatil tutanağının incelenmesinden ise; ruhsatsız olarak 72,20 m x 30 m ebatlarında 6 adet imalat yapıldığı şekil ve kroki ile desteklenmek suretiyle detaylandırılarak açıklandığı, teknik personel tarafından o anki inşaat durumu tespit edilerek aykırı alanın açıkça ortaya konulduğu görüldüğünden, somut, ayrıntılı ve gerekçeli tespitler içeren yapı tatil tutanağının mevzuat gereği ihtiva etmesi gereken unsurları taşıdığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesi tarafından; taşınmazlar üzerinde ruhsatsız olarak yapılan her bloğun yüzölçümünün açık ve tereddüte yer vermeyecek şekilde ayrı ayrı belirtilmek suretiyle, her blok için ayrı ayrı yapı tatil tutanağı düzenlenmesi gerektiğinden bahisle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; yukarıda da belirtildiği üzere aynı büyüklük ve niteliğe sahip 72,20 m x 30 m ebatlarında 6 adet imalat yapıldığının kroki ile de desteklenmek suretiyle aykırı alanların somut olarak ortaya konulduğu, öte yandan, ruhsatsız yapıların tek bir malik tarafından yapıldığı, aynı büyüklük ve niteliğe sahip olduğu, inceleme ve değerlendirilmesinin farklı yöntem ve usuller içermediği dikkate alındığında, 6 adet ruhsatsız yapının tek bir yapı tatil tutanağı ile tespitinin yapılarak, işlem tesis edilmesinde hukuken bir engel olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla; işin esasının incelenerek yıkım ve para cezası yönünden bir karar verilmesi gerekirken, her blok için ayrı ayrı yapı tatil tutanağı düzenlenmesi gerektiğinden bahisle dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine dair verilen … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 09/06/2022 tarihinde kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.