Danıştay 2. Daire 2021/490 Esas 2022/3534 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Danıştay 2. Dairesi, İstanbul'da oto yıkamacı olarak faaliyet gösteren bir iş yerinin ruhsatsız olarak çalışmasından dolayı kapatılmasına ilişkin işlemlerin iptali davasına ilişkin yapılan itirazı değerlendirdi. İşletmenin ruhsatsız olarak faaliyet göstermesi nedeniyle kapatılmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna vararak İdare Mahkemesi kararını bozdu. Kararda, işyerlerinin ruhsata tabi olması ve usulüne uygun ruhsat alınmadan açılan işyerlerinin yasal olarak kapatılabileceği belirtildi.
İlgili Mevzuat:
- 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 3. maddesi
- 10/08/2005 tarihli, 25902 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in \"işyeri açılması\" başlıklı 6. maddesi
- 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun \"Zabıtanın görev ve yetkileri\" başlıklı 51. maddesi
- 11/04/2007 tarihli, 26490 sayılı Belediye Zabıta Yönetmeliği'nin \"Görev alanı\" başlıklı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/490
Karar No : 2022/3534

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … caddesi üzerinde, oto yıkamacı olarak davacı tarafından işletilen işyerinin; mühür fekki yapılmak suretiyle açıldığından bahisle derhal kapatılarak, kapatma tutanağının gönderilmesine ilişkin Ruhsat Denetim Müdürlüğünün Zabıta Müdürlüğüne hitaben yazılan … günlü … sayılı ve … günlü, … sayılı işlemlerin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararla; davacı tarafından işletilen işyerine ilişkin olarak işyeri ruhsatı müracaatında bulunulduğu ve idarece ruhsat müracaatının değerlendirildiği, henüz neticelenmediği belirtilerek, ruhsatsız faaliyet gösterildiğinden bahisle işyerinin kapatılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, işyerinin ruhsatsız olarak çalışması nedeniyle ilk olarak 12/12/2007 günlü yazıya istinaden 19/12/2007 tarihinde mühürlendiğini, 12/05/2010 günü yapılan denetimde mührün fekki suretiyle çalışıldığının tespit edilmesi üzerine dava konusu işlemlerin tesis edildiğini, davacı tarafından 4 kez mühür fekki yapılarak işletmenin faaliyetine devam ettiği ve dava konusu işlemlerin mevzuata uygun surette tesis edilmiş iç yazışmalar olduğu, idari dava konusu edilemeyecekleri belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Sekizinci Dairesi tarafından Danıştay Onyedinci Dairesine, Danıştay Onyedinci Dairesi tarafından Danıştay Onuncu Dairesine ve Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … caddesi üzerinde, oto yıkama olarak davacı tarafından işletilen işyerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatının olmadığından bahisle, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 6. maddesine istinaden 12/12/2007 günlü işlemle mühürlenmesinin ardından; mühür fekki yapılmak suretiyle açıldığından bahisle derhal kapatılarak, kapatma tutanağının gönderilmesine ilişkin Ruhsat Denetim Müdürlüğünün Zabıta Müdürlüğüne hitaben tesis ettiği … günlü, … sayılı ve … günlü, … sayılı işlemlerin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 3. maddesinde, belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan işyeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde, sıhhi ve sair işletmeler için büyükşehir belediyesi içinde kalan diğer belediye başkanlıklarının işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in "işyeri açılması" başlıklı 6. maddesinde; "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır." düzenlemesine yer verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Zabıtanın görev ve yetkileri" başlıklı 51. maddesinin birinci fıkrasında; "Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular." düzenlemesine yer verilmiştir.
11/04/2007 günlü, 26490 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği'nin "Görev alanı" başlıklı 8. maddesinde; "Belediye zabıtası belediye sınırları içerisinde görevli ve yetkilidir. Ayrıca, mücavir alanlarda kanunlarla belediyenin yetki ve sorumluluğuna verilmiş hizmetler bakımından da yetkili ve görevlidir." hükmü, "Görevleri başlıklı" 10. maddesinin 1/a fıkrasının 20. bendinde ise; "14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun ile 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri gereğince, işyerinin açma ruhsatı alıp almadığını kontrol etmek, yetkili mercilerce verilen işyeri kapatma cezasını uygulamak ve gereken işlemleri yapmak." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, herhangi bir ruhsatı bulunmadan, fiilen işyeri açarak faaliyette bulunulan işyerlerinin faaliyet göstermesinin engellenmesi ve kapatma kararının uygulanması özel kolluk biriminin görev ve yetkileri arasında yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 01/06/2010 günlü kira sözleşmesi ile 22/10/2010 günü ruhsat başvurusunda bulunmasına karşın başvurunun, bila tarihli … sayılı yazıyla taşınmazın kullanım amacına uygun (ticari otopark) yapı kullanma izninin olmadığından bahisle reddedildiği, 31/05/2011 günlü başvurusunun ise, 31/06/2011 günlü işlemle reddedilmesinin ardından 05/01/2012 günlü işlemle taşınmazdaki binanın ruhsat ve iskan belgelerinin istenildiği, ancak dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihler itibariyle işyeri için düzenlenmiş bir işyeri açma ve çalışma ruhsatının bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, davacının işletmekte olduğu işyerinin ruhsata tabi bir işyeri olmasına rağmen, ruhsatsız olarak faaliyet göstermesi nedeniyle, kapatılmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından, söz konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. … İdare Mahkemesinin … günlü, E:… K:… sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere 09/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.