Danıştay 13. Daire 2016/2657 Esas 2022/2645 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/2657
Karar No:2022/2645

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : 1. …

DİĞER DAVACILAR : 2. …
3. …
VEKİLLERİ : Av. …, Av. …
4. …
5. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

MÜDAHİL (DAVALI
YANINDA) : … A.Ş. - … Sanayi ve Ticaret A.Ş. - … Girişim Ortaklığı

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Başakşehir ilçesi, ... Kısım Mahallesi sınırları içerisinde bulunan, mülkiyeti davalı idareye ait, … ada …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerde hasılat paylaşımı yöntemi ile rekreasyon projesi yaptırılmasına ilişkin 06/03/2015 tarihli Başakşehir Belediye Meclisi kararına dayanılarak 09/04/2015 tarih ve 29321 sayılı Resmî Gazete'de ilanı yapılan, söz konusu parsellerin imar hakkı kullanılarak üzerinde yapılacak taşınmazların hasılat paylaşımı yöntemiyle 22/04/2015 tarihinde satılmasına dair ihale işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Başakşehir Belediye Meclisi'nin 06/03/2015 tarihinde toplandığı, yapılan görüşmeler sonucunda Başakşehir ilçesi, ... Kısım Mahallesi sınırları içerisinde bulunan ve mülkiyeti davalı idareye ait, … ada …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerde imar hakkı kullanılarak yapılacak taşınmazların, Rekreasyon ve Dere Islahı Projesi kapsamında, hasılat paylaşımı yöntemi ile satılarak değerlendirilmesi ve bu hususta rekreasyon projesi yaptırılmasına ilişkin belediye başkanına yetki verilmesi yönünde alınan ve bu dosyadaki işlemin dayanağını oluşturan kararın iptali istemiyle ... İdare Mahkemesi'nin … esasına kayden açılan davada; Mahkemelerinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, söz konusu işlemin usule ve hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verildiği; diğer taraftan, ihale işleminin iptali istemiyle açılan başka bir davada da, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği anlaşıdığından, dava konusu ihale işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, Mahkemece hukuka aykırılık iddiaları incelenmeden karar verildiği, ihale işlemlerinin yürütülmesi ile ilgili olarak Belediye Başkanı'nın görevlendirilmesinin ihaleyi yetki unsuru yönünden sakatladığı, kamuya bedelsiz terk edilmesi gereken alanların inşaat alanı hesabında dikkate alınmasının plan notlarına aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare ve davalı yanında müdahil tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Dairemizin 24/02/2017 tarihli kararıyla dava konusu işlemin, yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; 10/04/2018 tarihli bekletme kararıyla da, temyiz incelemesinin, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 2017/2031 esasında kayıtlı dosyasında karar verildikten sonra yapılmasına karar verildiği anlaşıldığından, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 21/01/2019 tarih ve E:2017/2031, K:2019/128 sayılı kararı üzerine gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dairemizin 24/02/2017 tarihli kararıyla, dava konusu ihale işleminin dayanağı olan Belediye Meclisi kararına karşı açılan davada Mahkeme tarafından davanın reddine karar verildiği, ancak Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 01/11/2016 tarih ve E:2016/6341, K:2016/8144 sayılı kararıyla, mülkiyeti davalı belediyeye ait olan ve 1/1000 ölçekli imar planında gölet, spor, turizm ve rekreasyon alanında kalan … ada …, …, …, …, … ve … sayılı parsellerde imar hakkı kullanılarak yapılacak taşınmazların, Rekreasyon ve Dere Islahı Projesi kapsamında, hasılat paylaşımı yöntemiyle satılmasına Belediye Meclisi'nce karar verilip, belediye başkanına sadece bu hususta protokol imzalama yetkisi tanınmış ise de, imar planında kamusal hizmete ayrılı parsellerde yapılması düşünülen taşınmazların neler olduğu belirtilmeksizin ve protokol imzalama konusunda verilen yetkinin sınır ve kapsamı açıkça ortaya konulmaksızın tesis edilen dava konusu işlemin, belediye meclisine ait olan taşınmaz satışı konusundaki yetkinin belediye başkanına devredilmesi mahiyetinde olduğu sonucuna varıldığından, yasal düzenlemede açıkça yetki devrine olanak tanıyan bir hükme yer verilmediği hâlde, dava konusu Belediye Meclisi kararı ile yetki devri yapılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verildiği, böylelikle dava konusu ihale işleminin dayanağı olan Belediye Meclisi Kararı'nın hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığından, anılan işlem neticesinde gerçekleştirilen ihale işleminin dayanaksız kaldığı, bu durumda, anılan Danıştay kararının uygulanması bakımından dava konusu ihaleyi gerçekleştirme konusunda yetkisi bulunmadığı sonucuna varılan Belediye Başkanı tarafından gerçekleştirilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle 09/04/2015 tarih ve 29321 sayılı Resmî Gazete'de ilan edilen dava konusu ihale işleminin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
... İdare Mahkemesi'nce, Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 01/11/2016 tarih ve E:2016/6341, K:2016/8144 sayılı bozma kararına uyulmayarak davanın reddi yolunda … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının verildiği, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 21/01/2019 tarih ve E:2017/2031, K:2019/128 sayılı kararıyla, belediye meclisi kararı ile belediyenin taşınmaz satımına karar verme konusunda yetkili olan organınca satışa karar verildiği ve belediye meclisince karara bağlanan satışa yönelik sözleşme yapma yetkisine sahip olan belediye başkanına protokol imzalama yetkisinin verildiği anlaşıldığından, bu yönden anılan belediye meclisi kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Mahkemenin ısrar kararı onanmıştır.
Bunun üzerine, Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 13/10/2021 tarih ve E:2019/6060, K:2021/4564 sayılı kararıyla, Rekreasyon ve Dere Islahı Projesinin dayanağını oluşturan … ada, …, … ve … sayılı parselleri kapsayan alanda 31/07/2013 tarih ve 12735 sayılı Bakanlık Makam Onaylı İstanbul ili, Başakşehir ilçesi, … Alanı ile … Alanına ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğinin yargı kararıyla iptal edildiği görüldüğünden, oluşan yeni hukukî durum dikkate alınarak ve bahse konu projenin içinde yer alan diğer parseller yönünden de açılmış herhangi bir davanın var olup olmadığı araştırıldıktan sonra yeniden karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ikinci kez bozulmuştur.

İhale konusu … ada, …, … ve … sayılı parselleri kapsayan alanda yapılan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı Bakanlık Makam Oluru ile onaylanan İstanbul ili, Başakşehir ilçesi, … Alanı ile … Alanına ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, "(...) dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporlarının birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu planlarda plan notu ve hükümleri ile gölet ve çevresinde yeni yapıların inşa edilebilmesi koşullarının oluşturulmasının alanın kendine özgü özelliklerini ve bütünlüğünü zedeleyecek olması; plan notlarında "vb." ifadesinin kullanılmış olmasının parkın niteliği açısından önemli belirsizlikler oluşturması nedenleriyle uyuşmazlık konusu taşınmazlar yönünden dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişikliklerinde şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı" gerekçesiyle 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişiklikleri iptal edilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilmiştir. İstinaf başvurusunun reddine ilişkin karara karşı yapılan temyiz başvurusu da Danıştay Altıncı Dairesi'nin 15/03/2022 tarih ve E:2018/1124, K:2022/3074 sayılı kararıyla reddedilerek anılan karar onanmıştır.
Daha sonra, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından İstanbul ili, Başakşehir İlçesi, … Mahallesi, … Bölgesi, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Revizyon Nazım ve Uygulama İmar Planları 04/01/2018 tarihinde onaylanmıştır. Bu planların iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, "(...) Bilirkişi raporu kapsam ve içerik bakımından hükme esas alınabilecek nitelikte olduğu görülmüş olup ve davalı vekili tarafından bilirkişi raporuna yapılan itirazlar raporu kusurlandıracak nitelikte görülmeyerek, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, parsellerin tamamının park alanı olarak özgülenmesine yönelik plan kararlarının korunarak devamı gerekirken, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırı olarak 607 ada, 10 sayılı parselin ticaret alanına özgülenmesi sebebiyle dava konusu plan değişikliklerinin, bu yönüyle şehircilik ve planlama ilkeleri ile hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmıştır." gerekçesiyle Revizyon Nazım ve Uygulama İmar Planlarının … ada, … parsel sayılı taşınmazın ticaret alanına ayrılması bakımından iptaline karar verilmiştir.
İptal kararına karşı yapılan istinaf başvurusu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, "(...) dava konusu planlarla bölgenin bir kısmının özel mülkiyete konu olabilecek ve yapılaşmaya konu olacak şekilde ticaret alanına alınarak üst plana aykırı hareket edilmesi nedeniyle dava konusu planların, planların kademeli birlikteliği ilkesine aykırı olduğu" gerekçesi de eklenmek suretiyle reddedilmiş, temyiz başvurusu sonucunda anılan karar Danıştay Altıncı Dairesi'nin 15/03/2022 tarih ve E:2019/21507, K:2022/3076 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu durumda, Rekreasyon ve Dere Islahı Projesinin dayanağını oluşturan … ada, …, …, … ve … sayılı parselleri kapsayan 31/07/2013 tarihli 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı ile 04/01/2018 tarihli Revizyon Nazım ve Uygulama İmar Planlarının yargı kararlarıyla iptal edildiği ve bu kararların kesinleştiği anlaşıldığından, dava konusu ihale işleminde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca …. İdare Mahkemesi'nin .. tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL'nin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
5. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacılar … ve … vekillerine verilmesine,
6. …-TL temyiz yargılama giderinin davalı üzerinde, …-TL müdahil yargılama giderinin davalı yanında müdahil üzerinde bırakılmasına,
7. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve davalı yanında müdahile ayrı ayrı iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.