Danıştay 10. Daire 2019/5229 Esas 2022/3499 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No: 2019/5229
Karar No: 2022/3499

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının, işyerinde çalıştırdığı sigortalıya ait 2005/4-2006/1 dönemine ilişkin asıl nitelikteki aylık sigorta prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde Kuruma vermediğinden bahisle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 9.940,00 TL idari para cezası verilmesine ilişkin Bartın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı İtiraz Komisyonu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesinin 12/11/2015 tarih ve E:2011/12443, K:2015/7484 sayılı bozma kararına uyularak, dava konusu iş yerinin davacıya ait olduğu anlaşılmakla bu iş yerinde çalıştığı tespit edilen kişiye ait aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezası işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu olayda işyerinde çalıştığı iddia edilen ...tarafından ... ve davalı kurum aleyhine hizmet tespit davası açıldığı ve bu davanın halen derdest olduğu, Mahkemenin bu dosyayı celp etmediği, incelemediği ve neticesini bekleme lüzumu görmediği, söz konusu davada davacı …’ın davasının reddedildiği, bu nedenle de mahkemenin usul ve yasaya aykırı kararının temyizen incelenerek bozulmasının gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava konusu iş yerinde şikayet üzerine Kurum kontrol memurları tarafından yapılan denetim sonucu düzenlenen … tarih ve … sayılı raporda, iş yerinde yapılan fiili tespitte …'a ait iş yerinde … ve …'ın çalıştığının görüldüğü, Bartın Belediyesi ile yapılan yazışmada 23/01/2004 tarihinde düzenlenen Mesul Müdür Belgesinde davacı …'ın "işveren" (şikayetçi) …'ın da "mesul müdür" olduğunun görüldüğü, ancak vergi dairesi ile yapılan yazışmada davacının vergi kaydına rastlanılmadığının belirtildiği, kahvehane adına belediye tarafından ruhsat düzenlenmesi ve Emniyet tarafından mesul müdür belgesi düzenlenmesinin işyerinin bu tarihte açık olduğu anlamına geldiği, bu itibarla davacı … ile ilgili olarak Bartın Belediyesi ile yazışma yapılması ve işyeri ruhsatı verildiği takdirde …'a hizmet kazandırılması için (mülga) 506 sayılı Kanun'un 79. maddesine göre işlem yapılması gerektiği yolunda görüş bildirdiği, rapor doğrultusunda davalı idarece Bartın Belediye Başkanlığından kahvehane işletmesi için … adına işyeri ruhsatı düzenlenip düzenlenmediğinin … tarihli ve … sayılı yazıyla sorulması üzerine verilen cevapta davacı … adına Bartın Valiliği Emniyet Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı Onayıyla İçkisiz İstirahat ve Eğlence Yeri İşletme İzin Belgesi düzenlendiğinin belirtildiği, yine aynı iş yerine ait olarak … tarih ve … sayılı onayla Mesul Müdür Belgesinin düzenlenmiş olduğu, söz konusu belgede …'ın mesul müdür, kahvehane ruhsat sahibinin ise davacı … olarak görüldüğü, bunun üzerine davacıdan …'a ait 16/01/2003 tarihli işe giriş bildirgesi, 2003, 2004, 2005 ve 2006/1. aya ait aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmesinin istenildiği, istenen belgelerin verilmemesi üzerine resen düzenlenerek 2005/4-2006/1 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediğinden bahisle davacıya 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesine istinaden 9.940,00 TL idari para cezası uygulandığı, bu işleme karşı yapılan itirazın da Komisyon kararıyla reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle "Prim Belgeleri ve İşyeri Kayıtları" başlıklı 86. maddesinin 1. fıkrasında; "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların;
a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını,
b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını,
c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını, gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.
İşveren, işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadır." hükmüne; "Kurumca verilecek idari para cezaları" başlıklı 102. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; davacı tarafından, … adlı kişinin iş yerinde dava konusu dönemi de kapsayacak şekilde çalıştığından bahisle düzenlenen prim ve gecikme zammı borcuna ilişkin ödeme emrinin iptali ile davalı Kuruma borcunun bulunmadığının tespiti talebiyle adli yargıda açılan davada ... Asliye Hukuk (İş Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın kabulüne, davacının Kuruma borcu olmadığının tespitine ve davacı hakkında düzenlenen prim ve gecikme zammı borcuna ilişkin ödeme emrinin iptaline karar verildiği, karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, bu kararın Yargıtay ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği görülmektedir.
Bu durumda, dava konusu işlemlerin tesisine sebep teşkil eden …'ın davacıya ait iş yerinde çalışmadığı hususu adli yargı kararıyla sabit olduğundan, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekmekte olup, temyize konu davanın reddi yönündeki Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/06/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.