Danıştay 6. Daire 2019/19521 Esas 2022/7346 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/19521
Karar No : 2022/7346

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : … Bakanlığı/ANKARA
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay Altıncı Dairesince verilen 13/06/2019 tarih ve E:2014/9778 K:2019/5578 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti Hazineye ait olan dava konusu … sayılı parselin 12.02.1965 tarihinde, …, …, … sayılı parsellerin 25.05.2004 tarihinde askeri ihtiyaçlarda kullanılmak üzere Milli Savunma Bakanlığına tahsis edildiği, 1990'lı yıllarda kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, bu parsellerin askeri alanda kaldığı, güneyinden 10 metre genişliğinde yol geçirildiği, … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla parsellerin güneyinden geçen yolun genişliğinin 25 metreye çıkarıldığı, … tarihli, … sayılı il genel meclisi ive … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararlarıyla kabul edilen 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı ile … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planıyla bu yolun genişliğinin 32 metreye çıkarılması nedeniyle parsellerde bulunan askeri tesislerin bir kısmının bu yolda kaldığı, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına davacı tarafından askı süresinde yapılan itirazın … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla reddedildiği anlaşılmaktadır.
Mülkiyeti Hazineye ait olup Milli Savunma Bakanlığına tahsis edilen taşınmazlar hakkında imar planı yapılırken, Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınarak imar planının onaylanacağı açıktır.
Bu durumda, Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınmadan, tamamı askeri alana ayrılmış taşınmazların bir kısmından yol geçirilmesine yönelik dava konusu imar planlarında hukuka uyarlık bulunmadığından, bu planlara yapılan itirazın reddine ilişkin dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar, 1/25000 ölçekli plana uygun olup, 1/25000 ölçekli plan dava konusu edilmemiş olsa da bu husus Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınması zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle kararın düzeltilmesi isteminin kabul edilerek, temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 13/06/2019 tarih ve E:2014/9778, K:2019/5578 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:
Dava, Hatay ili, İskenderun ilçesi, …, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına askı süresinde yapılan itirazın reddine ilişkin … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, planların, planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu, alanın dere mihverinde bulunması nedeniyle aktif yapılaşma dışı tutularak yol, park gibi kamusal alanlara ayrılmasının planlama ilkeleri açısından uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte olan şekliyle "Tanımlar" başlıklı 5. maddesinde; "Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır." hükmüne yer verilmiş, anılan Kanunun 4. maddesinin 2. fıkrasında ise; Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılar için bu Kanun hükümlerinden hangisinin ne şekilde uygulanacağının Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından müştereken belirleneceği, aynı Kanunun 11.maddesinde de, imar planlarında, meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait harekât ve savunma amaçlı yerler hariç, Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsaların belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın onayı ile belediye veya özel idareye terk edileceği kurala bağlanmıştır.
… günlü ve … sayılı Milli Savunma Bakanlığının, imar planları onaylanırken Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınmasına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Genelgenin 3.maddesinde; askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgeleri kapsamına giren ya da Milli Savunma Bakanlığınca tahsisli ve tahsissiz olarak kullanılan veya hizmette kullanılmak üzere muhafaza edilen yerlerde ve çevresinde yapılacak imar planları ve değişikliklerinin Genelkurmay Başkanlığı görüşü alınmak üzere Milli Savunma Bakanlığına bildirilmeden onanmamasının belediyelere duyurulmasına ilişkin düzenleme getirilmiş, aynı doğrultuda bir düzenleme de Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 16.12.1985 tarihli 12780 sayılı genelgede yer almış, ayrıca, Milli Savunma Bakanlığının 16.3.1998 tarihli 10418 sayılı genelgesi ile de aynı hususlara değinilerek durumun belediyelere duyurulmasında bir kez daha yarar görüldüğü belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti Hazineye ait olan dava konusu … sayılı parselin 12.02.1965 tarihinde, …, …, … sayılı parsellerin 25.05.2004 tarihinde askeri ihtiyaçlarda kullanılmak üzere Milli Savunma Bakanlığına tahsis edildiği, 1990'lı yıllarda kabul edilen 1/1000 ölçekli uygulama imar planında, bu parsellerin askeri alanda kaldığı, güneyinden 10 metre genişliğinde yol geçirildiği, … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla parsellerin güneyinden geçen yolun genişliğinin 25 metreye çıkarıldığı, … tarihli, … sayılı il genel meclisi ve … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararlarıyla kabul edilen 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı ile … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planıyla bu yolun genişliğinin 32 metreye çıkarılması nedeniyle parsellerde bulunan askeri tesislerin bir kısmının bu yolda kaldığı, 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına davacı tarafından askı süresinde yapılan itirazın … tarihli, … sayılı belediye meclisi kararıyla reddedildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, mülkiyeti Hazineye ait olup Milli Savunma Bakanlığına tahsis edilen taşınmazlar hakkında imar planı yapılırken, Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınarak imar planının onaylanacağı açıktır.
Bu durumda, aktarılan genelgelere aykırı şekilde Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınmadan, tamamı imar planlarında askeri alana ayrılmış taşınmazların bir kısmından yol geçirilmesine yönelik dava konusu imar planlarında hukuka uyarlık bulunmadığından, bu planlara yapılan itirazın reddine ilişkin dava konusu işlemde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planlar, 1/25000 ölçekli plana uygun olup, 1/25000 ölçekli plan dava konusu edilmemiş olsa da bu husus Milli Savunma Bakanlığının görüşünün alınması zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolundaki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Öte yandan, 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca Hatay ilinin büyükşehir statüsüne kavuştuğu görüldüğünden, İdare Mahkemesince bozma üzerine yeniden yapılacak olan yargılamada, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı yönünden Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığının da hasım mevkiine alınması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen … tarih, E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 22/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.