MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının, davalı Bakanlığa ait iş yerinde toplu iş sözleşmesi imzalamaya yetkili ... Sendikası üyesi olarak İşletme Toplu İş Sözleşmesinden yararlanmak suretiyle çalıştığını, çalıştığı ortamın Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamında kaldığını, zira davacının çalıştığı sırada kurşun, solvent, arsenik içeren boya kullanarak ve Gürültülü Ortam Yönetmeliğine aykırı olarak çalıştığını, çalışmalarının 8,5 saat sürdüğünü, on beşer dakikadan yarım saat ara dinlenmesi düşüldüğünde 7,5 saatten fazla çalışmasının bulunduğunu ve bunun zamlı ücretinin ödenmediğini, ayrıca davacının üyesi olduğu Sendika ile davalı Bakanlık arasında bağıtlanan Toplu İş Sözleşmesinin 25 ve 33. maddelerinde fazla çalışmaların %80 zamlı ödeneceği düzenlendiği gibi 52. maddesine göre de Yönetmelik kapsamında istihdam edilen işçilerin fiili çalışma süreleri için %14 kısa çalışma primi ödenmesi gerektiğinin düzenlendiğini belirterek, fazla çalışma ile kısa çalışma primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; istemlerin zamanaşımına uğradığını, davacının 1900 metrekarelik ve tavan yüksekliği 9 metre olan iyi havalandırmalı sisteme sahip bir tesiste çalıştığını, işyerinde iş sağlığı ve iş güvenliğine önem verildiğini, merkezi tazyikli kompresör sisteminin çalışılan bina dışına konuşlandırılmasının mekanda oluşacak gürültünün önüne geçtiğini, makinelerin ihtiyaç duyduğu tazyikli havanın merkezi kompresörden sağlandığını, düzenli olarak gürültü muafiyet ölçümlerinin yapıldığını, baskı malzemelerinin seçiminde hassas davranıldığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, davacının çalıştığı iş yerinde keşif yapılarak alınan rapor neticesinde çalışmaların Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak 7,5 Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik kapsamında bulunduğu ve tüm dosya kapsamına göre davacının günde 7,5 saatten fazla çalışmasının bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Yargıtay Bozma Kararının Özeti :
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi tarafından davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, 7,5 saatin üzerindeki çalışmalar için ödenen verimliliği teşvik primi ve kısa çalışma primi belirlenerek fazla çalışma ücretinden mahsubu gerektiği, ayrıca kısa çalışma primine dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz işletilmesi ve fazla çalışma için temerrüt tarihlerinin infaza elverişli şekilde gösterilmesi gerektiğine yönelik gerekçeyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince, aldırılan ek bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına göre, davalı temyizi ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür
2-Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarih 197/2-520 esas, 1988/89 karar sayılı kararında, yargıtayca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata nedeni olarak açıklanmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kökleşmiş içtihatları maddi hataya dayanan bozma ya da onama ilamının usuli kazanılmış hak oluşturmayacağı yönündedir (Yargıtay HGK17.012007gün 2007/9-13 esas 2007/17 karar ve Yargıtay HGK. 25.06.2008 gün 2008/11-448 esas, 2008/454 karar).
Ayrıca belirtmek gerekir ki, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 gün ve 1957 /13 esas, 1959 karar ve 09.05.1960 gün 1960/21 esas, 1960/9 karar sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtay"ca maddi hata sonucunda verilen bir karara mahkemece uyulsa dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 25 ve 26. maddeleri uyarınca hakim, dava veya cevap dilekçesinde bildirilen vakıalarla bağlı olup, tarafların bildirmediği vakıaları kendiliğinden inceleyemez ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz. Tarafların talep sonuçları ile bağlıdır, ondan fazlasına veya başka şeye karar veremez.
Somut uyuşmazlıkta, davacı vekili dava dilekçesinde 7,5 saat kapsamına geçirildiği 15.05.2016 tarihinden önceki dönem için fazla çalışma alacağı talebinde bulunmuştur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise fazla çalışma alacağı, dava tarihi dikkate alınarak14.02.2017 tarihine kadar olan dönem için hesaplanmıştır. Fazla çalışma alacağı yönünden 15.05.2016 tarihinden sonraki dönem için yapılan hesap taleple bağlılık kuralına açıkça aykırı olup, daha önce yapılan temyiz incelemesinde bu husus maddi hataya dayalı olarak bozma sebebi yapılmamıştır. Yukarıda açıklandığı üzere maddi hataya dayalı bozma kararı taraflar lehine usuli kazanılmış hak oluşturmayacağından; dava konusu fazla çalışma alacağı, taleple bağlı kalınarak 15.05.2016 tarihinde kadar olan dönem için hesaplanıp hüküm altına alınmalıdır.
Sonuç :
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 25.02.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.