Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/13421 Esas 2022/15355 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Taraflar arasındaki trafik kazasından kaynaklanan tazminat davasında, Düzce 5. Asliye Hukuk ve Hatay 3. Asliye Hukuk Mahkemeleri arasındaki yetkisizlik kararları nedeniyle dosyada son karar verilmesi gerekiyordu. Ancak, iki bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verildi. Bu durumda, dava ilk açıldığı yer mahkemesi olan Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülmeliydi. Sonuç olarak, Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verildi. Kararda, 6100 sayılı HMK'nın genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesi ve haksız fiilden kaynaklanan davalar için yetkiyi belirleyen 16. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi açıklandı.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davada Düzce 5. Asliye Hukuk ile Hatay 3. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü;

- K A R A R -

Dava, trafik kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın haksız fiilden kaynaklanmakta olup, zarar gören/davacı tercihini kendi yerleşim yeri mahkemesi olan Yığılca Asliye Hukuk Mahkemesi’nden yana kullanmadığı, haksız fiilin Hatay'da meydana geldiği, zarar görenin yerleşim yerinin ise .../... olduğu, davalının adresinin ise "... Mah. Keskincik 68 Sk. No:50A .../..." olduğu, davalı ... vekili tarafından süresinde yetki itirazının ileri sürüldüğü, dilekçesinde yetkili mahkemenin de gösterildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hatay 3. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, davanın haksız fiilden kaynaklandığı, haksız fiilden kaynaklanan eldeki tazminat davasında kesin yetki kuralının söz konusu olmadığı, eldeki davada yetkinin ilk itiraz olarak ileri sürülmesi gerektiği ve re'sen yetkisizliğe karar verilemeyeceği, davalılardan yalnızca ... vekilinin süresi içerisinde yetki itirazında bulunduğu, davalılardan ...'ın cevap dilekçesi sunmadığı ve dolayısıyla yetki ilk itirazında bulunmadığından davalı ... bakımından davanın tefrikine karar verilerek, davalı ... bakımından davanın ilk açıldığı Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili hale geldiği, bu durumda davanın ilk açıldığı Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesince görülüp çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesinin birinci fıkrasına göre; "Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." Yine aynı Kanunun 16. maddesinde ise, "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir." hükmü yer almaktadır.
Kesin yetki halinin kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
Somut olayda, kaza Antakya İlçesinde meydana gelmiş olup, davalının yerleşim yeri .../..., davacının yerleşim yeri ise .../...’dir. Dava tarihindeki yerleşim yeri .../...olan davacının davayı, yetkisiz Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde açtığı ancak davalının yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince Düzce 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 07.11.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.