Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2946 Esas 2022/2380 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2946
Karar No : 2022/2380

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ... Sitesi Yönetimi
2- ... Sitesi Yönetimi
3- ... Sitesi Yönetimi
4- ... Sitesi Yönetimi
5- ... Sitesi
VEKİLLERİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...
2- ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 26/04/2021 tarih ve E:2018/9629, K:2021/6070 sayılı kararının dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 03/07/2017 tarih ve 30113 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 56. maddesinin 5. fıkrasının, kamuya ait alanlarda kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılacak olan, her tür ve nitelikteki haberleşme ve iletişim istasyonları ve iletişim hizmetleri ile ilgili tesisler ve bunların müştemilatı niteliğinde olan yapıların yapı ruhsatına tabi olmadığına ilişkin kısımları ile 62. maddesinin, elektronik haberleşme istasyonlarının ruhsat alınmadan kurulabileceğine ilişkin 1. fıkrası ile imar planı kararı aranmaksızın kurulabileceğine ilişkin 3. fıkrasının ve bu hükümler uyarınca tesis edilen Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 26/04/2021 tarih ve E:2018/9629, K:2021/6070 sayılı kararıyla;
Dava açıldıktan sonra, 3194 sayılı İmar Kanunu'na eklenen ek-9. maddede elektronik haberleşme istasyonlarının kurulumuna ilişkin yeni düzenlemelere yer verilmiş ise de; uyuşmazlığın dava konusu Yönetmelik hükümleri yönünden incelendiği belirtilerek,
Dava konusu Yönetmeliğin 62. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemi yönünden;
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin dava konusu 62. maddesinin 1. fıkrasındaki "ruhsat alınmadan" ibaresi ile 3. fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresi, 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından, davanın bu kısmının konusuz kaldığı,
Dava konusu Yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrası yönünden;
Getirilen istisnai düzenlemenin, dayanağı 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 26. maddesi hükmüne aykırılık içermediği, aksine paralel bir düzenleme içerdiği, bu hükümden elektronik haberleşme istasyonlarının (baz) ruhsat alınmadan inşa edilebileceği anlamının çıkarılamayacağı, bu düzenlemeden münhasıran kamu kurum ve kuruluşlarına ait elektronik haberleşme ve iletişim tesislerinin anlaşılması gerektiği açık olduğundan, dava konusu düzenlemede imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı, gerekçesiyle, dava konusu Yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrası yönünden davanın reddine, 62. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemi yönünden ise dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, davalı idare tarafından yapılan Yönetmelik değişikliğinin, Dairece verilen yürütmenin durdurulması kararından sonra ve bu kararda belirtildiği şekilde, kararın uygulanmasına dair değişiklik niteliğinde olduğu, 2577 sayılı Kanun'un 28. maddesinde belirtilen yasal zorunluluk uyarınca, idarelerce yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlara uygun işlem tesis edilmesinin, davanın konusuz kalması sonucunu doğurmayacağı, dava konusu bireysel işlemin, Yönetmelik değişikliği ile kendiliğinden ortadan kalmasının düşünülemeyeceği ve evleviyetle iptali gerektiği, bu nedenle, Daire kararının dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısımlarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacılar vekili tarafından, 10/10/2018 tarihinde, Antalya İli, Manavgat İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel; ... ada, ... parsel; ... ada, ... parsel ve ... ada üzerinde kayıtlı taşınmazların tam ortasına isabet eden ve imar planında park alanı kullanımında kalan alanda baz istasyonu inşaatına başlanıldığının görülmesi üzerine, kurulan baz istasyonuna ilişkin imar planı kararı ve yapı ruhsatı bulunup bulunmadığı, hangi telekomünikasyon şirketi tarafından kullanılacağı hususlarının bildirilmesi ve varsa imar planı kararı ve yapı ruhsatının iptal edilerek, yoksa da İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca gerekli işlemler yapılarak baz istasyonunun kaldırılması ve ilgililer hakkında gerekli idari yaptırımların gecikmeksizin uygulanması istemiyle Manavgat Belediye Başkanlığına başvuru yapılmıştır.
Manavgat Belediye Başkanlığı Emlak ve İstimlak Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı işlemiyle, davacılar vekiline, parkın 100 m2'lik kısmının, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca bir GSM şirketine kiralandığı, GSM şirketi tarafından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından gerekli izinlerin alındığı, Antalya Büyükşehir Belediyesince yer seçim belgesinin düzenlendiği, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 56. maddesinin 5. fıkrası ile 62. maddesinin 1. fıkrası uyarınca baz istasyonlarının yapı ruhsatına tabi olmaması nedeniyle, bahse konu baz istasyonu için herhangi bir yapı ruhsatının düzenlenmediği, gerekli izinleri alınan baz istasyonunun mevzuata aykırılığının söz konusu olmadığı bildirilmiş, bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
Danıştay Altıncı Dairesinin 24/04/2019 tarih ve E:2018/9629 sayılı kararıyla dava konusu Yönetmeliğin 62. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin yürütülmesinin durdurulmasına, dava konusu Yönetmeliğin 56. maddesinin 5. fıkrasına yönelik yürütmenin durdurulması isteminin ise reddine karar verilmiş, bu karara yapılan itiraz, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16/10/2019 tarih ve YD İtiraz No:2019/902 sayılı kararıyla reddilmiştir.
Söz konusu yargı kararının uygulanması amacıyla 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin dava konusu 62. maddesinin 1 fıkrasındaki "ruhsat alınmadan" ibaresi ile 3. fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Anayasa'nın 138. maddesinin son fıkrasında, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinin 1. fıkrasında ise; "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye ve eylemde bulunmaya mecburdur." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa ve 2577 sayılı Kanun hükümleri gereğince, idarelerin, maddi ve hukuki koşullara göre uygulanabilir nitelikte olan bir yargı kararını "aynen" ve "gecikmeksizin" uygulamak zorunda oldukları açıktır.
Öte yandan, yürütmenin durdurulması kararlarının işlemin yürürlüğünü askıya alan, geçici nitelikte kararlar olması sebebiyle, yürütmenin durdurulmasına karar verilen dava konusu işlemlerin halen mevcut olduklarının ve davanın esası hakkında karar verilmesiyle son bulacaklarının kabulü gerekmektedir.
Somut uyuşmazlıkta, Danıştay Altıncı Dairesinin 24/04/2019 tarih ve E:2018/9629 sayılı kararıyla Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin dava konusu 62. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin yürütülmesinin durdurulmasına karar verildiği, davalı idareler tarafından bu karara yapılan itirazın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 16/10/2019 tarih ve YD İtiraz No:2019/902 sayılı kararı ile reddedildiği, davalı idarelerden Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından söz konusu yargı kararının uygulanması amacıyla 25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 12. maddesi ile Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin dava konusu 62. maddesinin 1 fıkrasındaki "ruhsat alınmadan" ibaresi ile 3. fıkrasındaki "imar planı kararı aranmaksızın" ibaresinin yürürlükten kaldırıldığı görülmektedir.
Bu durumda, yürütme aşamasında verilen ve işlemin yürürlüğünü askıya alan yürütmenin durdurulmasına ilişkin yargı kararının yerine getirilmesi amacıyla, anayasal ve yasal zorunluluk nedeniyle dava konusu Yönetmelik'te değişiklik yapıldığı ve dava konusu Yönetmeliğin 62. maddesinin 1 ve 3. fıkralarındaki ibarelerin yürürlükten kaldırıldığı anlaşıldığından, açıkça hukuka aykırılığı tespit edilen dava konusu ibareler ve bu düzenlemeler esas alınarak tesis edilen Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve .. sayılı işlemi hakkında nihai aşamada da, işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekmekte olup, Dairece davanın bu kısmının konusuz kaldığından bahisle, kısmen karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz istemlerinin KABULÜNE;
2. Danıştay Altıncı Dairesinin 26/04/2021 tarih ve E:2018/9629, K:2021/6070 sayılı kararının temyize konu dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısımlarının BOZULMASINA,
3. Dava konusu Yönetmeliğin 62. maddesinin 1 ve 3. fıkraları ile Manavgat Belediye Başkanlığının ... tarih ve ... sayılı işlemi hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Altıncı Dairesine GÖNDERİLMESİNE,
4. Kesin olarak, 29/06/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısımlarının, usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize konu kısımlarının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.