Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/6289 Esas 2022/16542 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili için dava açtılar. Ancak, taşınmazların kamulaştırma bedellerinin bankaya depo edildiği ve mahkeme kararlarına göre taşınmazların idare adına tescil edildiği anlaşıldı. Bu nedenle, 7201 sayılı Kanun'un 6. ve 7. maddeleri ile 7327 sayılı Kanun'un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek-3, Geçici 15. ve 17. maddeleri uyarınca, idare adına tescil edilmiş taşınmazlar hakkındaki tescil tarihindeki değerlere göre tespit edilen kamulaştırma bedelleri hak sahiplerine ödenecektir. Geçici 15. maddesi uyarınca, idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalarda da bu hüküm uygulanacaktır. Geçici 17. maddesi ile bu hüküm kanun yolu incelemesinde dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanacaktır. Mahkeme kararı davalı idareler vekillerinin temyiz itirazları nedeniyle bozulmuştur.
Kanun Maddeleri:
- 7201 sayılı Kanun'un 6. ve 7. maddeleri
- 7327 sayılı Kanun'un 20. ve 27. maddeleri
- 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek-3, Geçici 15. ve 17. maddeleri

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; Davanın reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi, davalı idareler vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü;

- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş, karar davalı idareler vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelerden, dava konusu İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Devebağırtan Mevki 406, 407, 408, 409 parsel sayılı taşınmazların Büyükçekmece Belediye Başkanlığının 09.02.1988 tarihli kararı ile mezarlık yeri olarak kamulaştırılmasına karar verildiği, kamulaştırma tarihinde davacılar murisinin ölü olduğu, mirasçılarına da bu işlemin usulüne uygun şekilde tebliğ edilmeksizin Kamulaştırma Kanunu'nun 16 ve 17. maddeleri uyarınca tescil davaları açıldığı, Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinin 1990/431 E. - 1990/934 K., 1990/398 E. - 1990/358 K., 1990/400 E. - 1990/370 K., 1990/430 E. - 1990/371 K. sayılı kararları ile taşınmazların ... adına tapuya tesciline karar verildiği, bu mahkeme kararlarına göre taşınmazlara ilişkin kamulaştırma bedellerinin bankaya depo edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla; 21.12.2019 tarihinde kabul edilerek 24.12.2019 tarihli ve 30988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun'un 6. ve 7. maddesi ve 09.06.2021 tarihinde kabul edilerek 19.06.2021 tarihli ve 31516 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun'un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen Ek-3, Geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
“Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu’nun 16’ncı ve 17’nci maddeleri ile bu Kanun’un mülga 16’ncı ve 17’nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.”
Geçici 15. maddesi ile “Mülga 6830 sayılı Kanun'un 16’ncı ve 17’nci maddeleri ile bu Kanun’un mülga 16’ncı ve 17’nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, ek 3’üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanun'la bu Kanun’un ek 3’üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte Kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu durumda yukarıda açıklandığı gibi rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden,
Mahkeme kararının, davalı idareler vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan, bozmanın niteliğine göre sair hususlar incelenmeksizin açıklanan nedenlerle HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalılardan ... ile ...'ndan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, 21.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.