MAHKEMESİ :Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup davacı taşeron bakiye iş bedeli alacağı, sözleşme dışı iş olan salyangoz kapaklarının tekrar kapatılması bedeli, hidromekanik işler kapsamındaki alım satım kur farkı, hidromekanik sözleşmenin 19. maddesi uyarınca erdemir baz fiyat farkı, garzanproje malzemeleri erdemir baz fiyat listesinde tanımlı malzeme ekstraları bedeli, elektromekanik işler için 2010 yerine 2012 yılında işlerin bitirilmesinden kaynaklanan enflasyon, zam farkı, hidromekanik işlerin uzaması nedeni ile 2011 ve 2012 yılları için gecikme faizinin tahsilini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesince taraf vekillerinin istinaf talepleri kısmen kabul edilerek davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Davacı dava dilekçesinde; elektromekanik montaj işlerini, 2010 yılında bitirilmesi öngörülen projenin davacıdan kaynaklanmayan tünel çökmesi, inşaat gecikmeleri ve benzeri nedenlerden ötürü 2012 yılına uzadığını, elektromekanik işleri (ön montaj bitirildiği için hariç tutularak ) 2012 yılı başı itibariyle başlıyor olmasından dolayı sadece ana montaj bedeline ( 616.000,00 TL ) yıllık asgari ücret zam/ enflasyon oranındaki farkın 52.206,00 TL, Hidromekanik işlerden (imalat + montaj) iş uzaması nedeniyle 2011 yılı için 414.167,00 TL

+ gecikme faizi, 2012 yılı için 239.114,00 TL + yasal gecikme faizi alacaklarının mevcut olduğunu belirterek tahsilini talep etmiş, mahkemece alınan raporda taraflar arasında imzalanan 19.03.2010 ve 20.08.2010 tarihli sözleşmelerin 5. maddesinde ifa süresi zarfında malzeme ve işçilik artışları olduğundan bahisle hiçbir nedenle sözleşme bedelinin arttırılamayacağı, işçi ücretleri ile SGK’ya ödenmesi gereken primlerin artması gibi nedenlerle birim fiyat veya fiyatlarda değişiklik yapılamayacağının hüküm altına alınması nedeni ile taleplerin haklı olmadığı belirtilmiş, mahkemece de aynı gerekçe ile talepler reddedilmiştir. Taraflar arasında imzalanan 19.03.2010 tarihli sözleşmenin “İşin Süresi” başlıklı 6. maddesinde, sözleşmenin imzalanmasını takip eden on gün içerisinde veya davalının yazılı talimatından sonra yapılacak yer tesliminden sonra 10 gün içerisinde işe başlanıp, en geç 31.12.2010 tarihinde bitirileceği, 20.08.2010 tarihli sözleşmenin “İşin Süresi” başlıklı 6. maddesinde ise işe sözleşmenin imzalanmasını takip eden on gün içerisinde yapılacak yer tesliminden sonra işe başlanacağı ve ön montajın iki ay, ana montajın ise altı ay içerisinde tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır. Her iki maddenin birlikte yorumlanmasından işin ifa süresinin sözleşmelerin “İşin Süresi” başlıklı 6. maddesinde belirtilen süreler olduğu ve bu süreler içerisinde malzeme ve işçilik artışları olduğundan bahisle hiçbir nedenle sözleşme bedelinin arttırılamayacağı, işçi ücretleri ile SGK’ya ödenmesi gereken primlerin artması gibi nedenlerle birim fiyat veya fiyatlarda değişiklik yapılamayacağı hüküm altına alınmış olup, bu sürelerin bitiminden sonra ve davacının kusurundan kaynaklanmayan nedenlerle işin uzaması halinde fiyattaki artışların talep edilebileceğinin kabulü gerekir. Bu husus dikkate alınmadan hatalı değerlendirme ile taleplerin reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ayrıca dosya kapsamından davalının davacıya, dava tarihi 15.08.2013’den sonra 31.08.2013 tarihinde 215.350,00 TL ödediği anlaşılmaktadır. Mahkemece, dava tarihine kadar yapılan ödemelerin esas alınıp hüküm kurulması ve dava tarihinden sonra yapılan ödeme hakkında ise TBK"nın 100. maddesi gereğince icra müdürlüğünce infaz aşamasında dikkate alınmasına karar verilmesi gerekirken, dava tarihinden sonra yapılan ödemenin de davacının bakiye alacağından mahsup edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olmuştur. (emsal Yargıtay 15. Hukuk dairesi’nin 04.10.2018 tarih, 2017/689 Esas, 2018/3603 Karar sayılı ilamı)
2-Davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı dava dilekçesinde; Garzan Proje Malzemeleri Erdemir Baz fiyat listesinde tanımlı malzeme ekstraları farkları için 265.821,00 USD’nin tahsilini talep etmiş, cevaba cevap dilekçesinde de malzeme ekstralarından kasıtlarının malzemeye ilişkin sonradan özel işlemler yapılması olduğunu, malzemenin özel ebatlı ve kenar kesmeli olmasının ve ultrasonik testlere tabi tutulmasının talep edildiğini, bu işlerin sözleşme kapsamında olmadığını beyan etmiştir. Mahkemece alınan raporda, sadece hesaplama yapılmış olup, ibranamenin geçersiz sayılması halinde hesaplanan bedelin tahsiline karar verilebileceği görüşü bildirilmiştir. Davalı bu işlemlerin götürü bedel kapsamında kaldığını ileri sürerek itiraz etmiş fakat ek raporda bu itiraz ile ilgili bir açıklama yapılmamıştır. Taraflar arasında imzalanan 19.03.2010 tarihli sözleşmenin “İşin Bedeli” başlıklı 5. maddesine göre, işin bedeli 3.500.000,00 TL olup bu bedelin sabit olmadığı ve işin sonunda yapılacak kesin hesapla belirleneceği, 20.08.2010 tarihli sözleşmenin “İşin Bedeli” başlıklı 5. maddesine göre ise, işin bedelinin 786.000,00 TL olduğu ve bu bedelin sabit olduğunun hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır. Mahkemece hüküm altına alınan rapordan Garzan Proje Malzemeleri Erdemir Baz fiyat listesinde tanımlı malzeme ekstraları farklarının hangi sözleşme kapsamındaki işler için talep edildiği anlaşılamamaktadır. Ayrıca 20.08.2010 tarihli sözleşme götürü bedelli olduğundan talep edilen malzeme farklarının götürü bedel içerisinde olup olmadığı incelenmediği gibi işlerin 19.03.2010 tarihli sözleşme kapsamında kalması halinde de sözleşmenin ekindeki birim fiyat tariflerindeki bedellere dahil olup olmadığının araştırılmaması da hatalı olmuştur.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; Garzan Proje Malzemeleri Erdemir Baz fiyat listesinde tanımlı malzeme ekstraları farklarının hangi sözleşme kapsamında talep edildiğinin taraflara açıklattırılıp hükme esas alınan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak, bakiye iş bedeline yönelik hesaplamanın dava tarihine kadar olan ödemeler dikkate alınarak belirlenmesi ile sözleşmelerin 6. maddesindeki ifa sürelerinden sonra davacının kusuru dışında bir uzama olup olmadığının tespiti ve davacının kusurundan kaynaklı olmayan uzama varsa elektromekanik ve hidromekanik işlere yönelik yıllık asgari ücret zam/ enflasyon oranındaki fark, gecikme faizi taleplerinin değerlendirilmesi, Garzan Proje Malzemeleri Erdemir Baz fiyat listesinde tanımlı malzeme ekstraları farkları 19.03.2010 tarihli sözleşme kapsamında talep edildi ise sözleşmeye ek birim fiyat tariflerindeki fiyatlar içerisinde olup olmadığı, 20.08.2010 tarihli sözleşme kapsamında ise götürü bedele dahil olup olmadığının tespiti ile sözleşme ve birim fiyat tarifleri kapsamında kalmaları halinde talebin reddi, sözleşme kapsamı dışında ve birim fiyat tariflerindeki fiyatlara dahil olmamaları halinde ise bu imalâtlar halen davalı tarafından kullanılmakta olduğu dikkate alındığında davalı iş sahibinin yararına olduğunun kabulü ile sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK"nın 413. maddesi (dava tarihinde yürürlükte olan 6098 sayılı TBK"nın 526 ve devamı maddeleri) uyarınca yapıldığı tarihteki piyasa fiyatlarıyla hesaplattırılarak ya da hesaplanan fiyatın piyasa rayicine uygun olup olmadığı tespit ettirilerek sonucuna göre hüküm kurulması ve bakiye iş bedeline yönelik olarak dava tarihi 15.08.2013’den sonra 31.08.2013 tarihinde 215.350,00 TL ödenen bedelin TBK"nın 100. maddesi gereğince icra müdürlüğünce infaz aşamasında dikkate alınmasına karar verilmesinden ibarettir.
Açıklanan nedenlerle eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması nedeni ile kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, 2. ve 3. bent uyarınca kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi"ne, karardan bir örneğinin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 17.06.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.