Danıştay 8. Daire 2019/1000 Esas 2022/1219 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, Şırnak İli, Uludere İlçesi, … köyünde Geçici Köy Korucusu olarak görev yaparken göreve gelmediği gerekçesiyle görevden çıkarıldı. Ancak davacının savunması alınmadan ve disiplin soruşturması yapılmadan görevine son verildiği ortaya çıktı. Bölge İdare Mahkemesi, davacının işlemden önce Anayasa ile teminat altına alınan savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal etti. Danıştay sekizinci dairesi de temyiz isteminin reddine ve Bölge İdare Mahkemesi'nin kararının onanmasına karar verdi.
442 sayılı Köy Kanunu'nun Ek 18. maddesi, geçici köy korucularının disiplin fiilleri sebebiyle usulüne uygun soruşturma yapılarak yürütülen soruşturmanın nedeni ve fiilin karşılığı olan yaptırım da belirtilerek savunmasının alınması gerektiğini belirtir. 09/01/2008 günlü Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin \"Disiplin Cezaları\" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin 9. alt bendi, \"Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek\" görevden çıkarma nedenleri arasında yer almaktadır. Disiplin cezası verme yetkisi

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1000
Karar No : 2022/1219

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Şırnak İli, Uludere İlçesi, … köyünde Geçici Köy Korucusu olarak görev yapan davacının, çağrıldığı halde ve yapılan tüm ikazlara rağmen göreve gelmediğinden bahisle görevden çıkarılmasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; geçici köy korucusu olarak görev yapan davacının çağrıldığı görevine gitmediğinin sübuta erdiği, davacının eylemine uyan Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 17. maddesinin 1. fıkrasının (9) bendi uyarınca görevden çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan, davacı vekili tarafından dava dilekçesinde Şırnak il merkezine ilişkin görevlendirme oluru bulunmadığı iddiasına yer verilmiş ise de; … İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyasına gelen ara karar cevabında yer alan Şırnak İl Jandarma Komutanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile Şırnak Valiliği'nden, Şırnak İlinde görevli geçici köy korucularının tamamının aynı ilçe sınırları içerisinde veya gerektiğinde diğer ilçe sınırları içerisinde 01/01/2016-30/06/2016 tarihleri arasında, rutin faaliyetler dışında her türlü görevlendirilebilmeleri için olur istendiği ve Vali tarafından olurun verilerek, geçici köy korucularının görev alanlarının Şırnak il merkezinin de dahil olarak genişletildiği anlaşıldığından davacı vekilinin bu yöndeki iddiasına itibar edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacının çağrıldığı halde göreve gitmediğinin sabit olduğu, savunmasında göreve gitmemesinin can güvenliğinin bulunmamasından kaynaklandığını belirttiği, ancak, davalı tarafından, bu beyanın doğru olup olmadığı, somut bir nedene dayanıp dayanmadığı, göreve gitmemenin geçerli bir mazereti olarak kabul edilip edilemeyeceği ve davacının zırhlı bir araçla evinden alınarak görev yerine sevk edilmeyi gerektiren bir durum içinde bulunup bulunmadığı gibi hususlara ilişkin hiçbir değerlendirme yapılmadığı, sadece savunmasının alınmış olması ile yetinilerek dava konusu işlemin tesis edildiği gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesi'nce verilen davanın reddi yolundaki kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıya savunma vermesi için süre tanındığı, savunmasının alınmamış değil, davacının kendi kusuru sebebiyle alınamadığı, davacının can güvenliğinin olmadığı gerekçesiyle göreve katılım sağlayamadığı konusunda herhangi bir bildirimde bulunmadığı, davacının mevzuata uygun olarak görevden çıkarıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, dava konusu işlemin usul ve yasaya aykırı olduğu, aynı durumda olan gkklara ilişkin farklı karar verildiği, görev çağrısının usulüne uygun olmadığı, savunma hakkının engellendiği, usulüne uygun disiplin soruşturması yürütülmediği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Şırnak İli, Uludere İlçesi, … köyünde Geçici Köy Korucusu olarak görev yapan davacının, 25/04/2016 ve 06/05/2016 tarihlerinde Şırnak İl merkezinde icra edilecek operasyonda görevlendirilmesine karşılık yukarıda belirtilen tarihlerde göreve gitmemesi üzerine ayrı ayrı tutanaklar tutulduğu, bu tutanaklar sonrası, 09/05/2016 tarihli savunma istem yazısıyla 16/05/2016 tarihine kadar savunma yapmak üzere, savunma yapması istenen olaylara ilişkin disiplin yaptırımı belirtilmeksizin karakola çağrılmasına rağmen gelmemesi nedeniyle 11/05/2016 tarihinde savunma alınamadığına ilişkin Jandarma Komutanları imzalı, Andaç GKK Başının imzadan imtina ettiği tutanak tutularak söz konusu işlemler tebliğ edilmeden, 26/05/2016 tarihli Vali oluru ile 09/01/2008 tarihli Geçici Köy Korucuları Yönetmeliğinin 17. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin 9. alt bendi uyarınca görevine son verildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 129. maddesinde; memurlar ve diğer kamu görevlileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
442 sayılı Köy Kanunu'nun Ek 18. maddesinde; geçici köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamaların Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Bu madde hükmü uyarınca 09/01/2008 günlü Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Geçici Köy Korucuları Yönetmeliği'nin "Disiplin Cezaları" başlıklı 17. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinin 9. alt bendinde: "Kontrol, genel arama, iz sürme gibi operasyonel faaliyetlerle görevli güvenlik güçlerinin bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde çağırmasına rağmen göreve katılmamak, katıldıktan sonra izinsiz terk etmek" görevden çıkarma nedenleri arasında düzenlenmiş olup; "Disiplin cezası vermeye yetkili amirler" başlıklı 18. maddesinde, savunma hakkı verilmeden disiplin cezası uygulanamayacağı düzenlemesine de yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; geçici köy korucularının disiplin fiilleri sebebiyle usulüne uygun soruşturma yapılarak yürütülen soruşturmanın nedeni ve fiilin karşılığı olan yaptırım da belirtelerek savunmasının alınması gerektiği açıktır.
Bu itibarla; davacının anılan fiilleri sebebiyle görevine son verildiği, ancak hakkında yürütülen disiplin soruşturmasının nedeni ve uygulanması öngörülen idari yaptırım da belirtilerek davacının savunmasının alınmadığı anlaşılmakta olup; davacının işlemden önce Anayasa ile teminat altına alınan savunma hakkının kısıtlanması suretiyle tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, dava konusu işlemin iptaline ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının neticesi itibarıyla hukuka uygun olduğu görülmüştür.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 25/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.