Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/7330 Esas 2022/993 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, taşınmazının genel yola bağlanması için davalılara ait taşınmazlar üzerinden geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Ancak mahkemece, kurulan güzergahın uygun olmadığına karar verilerek hüküm bozulmuştur. Yeni bir rapor alınarak mahallinde keşif yapılması ve uygun bir güzergahın belirlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Kararda Türk Medeni Kanunu'nun 747. ve 715. maddeleri ele alınmıştır. 747. madde geçit irtifakı kurulması isteğine dair hükümleri içerirken, 715. madde ise dere yataklarının kamu malı niteliğinde olduğunu belirtir.

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
...

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.06.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.06.2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit irtifakı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, taşınmazının genel yola bağlanması için davalılara ait taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalılar ise davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece davanın kabulü ile davacıya ait 172 ada 6 parsel sayılı taşınmaz lehine, 175 ada 1 parsel, 175 ada 2 parsel, 174 ada 3 parsel, 174 ada 6 parsel sayılı taşınmazlar üzerinden 3 metre genişliğinde geçit irtifakı kurulmasına dair verilen kararın davalı Hazine vekili ve bir kısım davalılar tarafından temyizi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 16.11.2020 tarihli 2020/1643 Esas, 2020/7333 Karar sayılı ilamı ile “Dere yatakları kural olarak Türk Medeni Kanununun 715. maddesi kapsamına giren devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malıdır. Kamu malı niteliğinde olan bir yerin, kişinin özel istifadesine terki olanaklı olmayıp, dere yatağı üzerinden geçit hakkı kurulması mümkün olmadığı halde mahkemece dere yatağı üzerinden kesintisizlik ilkesi ihlal edilerek geçit hakkı tesis edilmiştir. Mahkemece, Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 16.04.2018 tarihli 2015/12540 Esas, 2018/3076 Karar sayılı bozma ilamındaki ilkeler ışığında geçit hakkı kurulması talebinde bulunan davacının geçit tesisi için gerekli maliyete katlanmak zorunda olduğu dikkate alınarak davacının talepleri ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince tespit edilecek en uygun güzergahtan hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmesi doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulü ile 172 ada 6 parsel sayılı taşınmaz lehine; fen bilirkişilerinin 18/02/2019 havale tarihli rapor ve ekli krokisinde 4 numaralı alternatif olarak gösterilen güzergahta bulunan 172 ada 5 parsel sayılı taşınmaz aleyhine (J) harfi ile gösterilen 367,25 m2 lik alanda 3 metre genişliğinde geçit hakkı tesisi ile tapuya tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ve davalı ... Hazinesi vekili temyiz etmişlerdir.
Somut olayda; mahkemece 4 numaralı güzergahta bulunan 172 ada 5 parsel sayılı taşınmaz aleyhine (J) harfi ile gösterilen alanda kurulan geçit irtifakının 25 metre yüksekliği bulan kot farkından dolayı geçite elverişli olmadığı dosyaya sunulan video kaydı ve fotoğraflardan anlaşılmaktadır. 12.11.2019 tarihli hükümde geçit irtifakı tesis edilen ve fen bilirkişilerinin 18/02/2019 havale tarihli rapor ve ekli krokisinde yer alan 3 numaralı mavi renkli işaretlenmiş alternatifte kuru dere bulunması nedeniyle kesintisizlik ilkesi ihlal edilmektedir. Ancak davacıya ait taşınmazın geçit ihtiyacı için elverişli başkaca güzergah bulunmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece bu kez bilirkişilerden ek rapor alınarak ve gerektiğinde mahallinde yeniden keşif yapılmak suretiyle 3 numaralı alternatifteki kuru dereden geçilebilmesi için kuru dere üzerinde yapılacak inşaat ve tedbirlerin neler olduğu araştırılmak suretiyle 3 numaralı güzergah üzerinden geçit hakkı kurulmak üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.02.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.