Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/3738 Esas 2022/2399 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
...
...

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14/03/2018 tarihinde verilen dilekçe ile muhdesat aidiyetinin tespiti talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın davalılar ... ve ... yönünden usulden reddine, davalı ... yönünden kabulüne dair verilen 16/11/2020 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı ... vekili tarafından talep edilmiştir. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

1.DAVA
1.1.Davacı vekili; davalıların müşterek mülkiyetinde bulunan müvekkilin kiracısı olduğu ...,... Mahallesinde bulunan 1471 parsel sayılı taşınmaz için davalılar arasında Fatsa Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/1088 Esas sayılı dosyasında ortaklığın giderilmesi davasının derdest olduğunu, taşınmazdaki maraton halı saha tesislerinin müvekkili tarafından yapıldığını belirterek halı saha tesisleri ve müştemilatının davacıya aidiyetinin tespiti ile bu durumun tapunun beyanlar hanesine işlenmesini istemiştir.
2.CEVAP
2.1.Davalılar ... ve ..., davayı kabul etmiş; davalı ... vekili, davanın reddini savunmuştur.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1.Fatsa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/188 Esas, 2019/209 Karar ve 06/05/2019 tarihli davanın usulden reddine dair kararının Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 2019/2164 Esas, 2019/2824 Karar ve 30/12/2019 tarihli kararı ile kaldırılması üzerine mahkemece davanın davalılar ... ve ... yönünden usulden reddine, davalı ... yönünden kabulüne karar vermiştir.
4. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
4.1.Hükmün istinaf yolu ile incelenmesi davalı ... vekili tarafından talep edilmiştir.
4.2. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
5. TEMYİZ
5.1. Davalı ... vekili, kararı temyiz etmiştir.
5.2. Temyiz Nedenleri
5.2.1.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde, kira sözleşmesinin şaibeli olduğunu, muhdesatın kim tarafından yaptırıldığının yeterince araştırılmadığını, eksik araştırma ile verilen usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasını istemiştir.
6.YARGITAY KARARI
6.1.Dava, muhdesat aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir.
6.2.Aidiyet tespiti davaları kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere ve kural olarak; tespit davalarında tespit davası açanın hukuki yararının varlığı gerekir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 106. maddesinin 2. fıkrasında “tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.” denilmektedir.
6.3.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114. maddesinin (h) bendine göre, davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Aynı Kanunun 115. maddesi uyarınca mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır ve dava şartı noksanlığının tespiti halinde davanın usulden reddine karar verir.
6.4.Somut olayda, dava konusu ...,... Mahallesinde bulunan 1471 parsel sayılı taşınmazda, davacı ... Grup İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin bir payı bulunmamaktadır. Her ne kadar davacı vekili, muhdesat aidiyetinin tespiti davasını davalılar arasında derdest ortaklığın giderilmesi davası bulunması nedeniyle hukuki yararı bulunduğu gerekçesine dayandırmış ise de, bilindiği üzere paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardan olup; ortaklığın giderilmesi isteğine konu taşınmaz üzerindeki bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak ortaklığın giderilmesi davasına dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir. Fatsa Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/1088 Esas sayılı ortaklığın giderilmesi davasına ve tapu kaydına göre üçüncü kişi konumunda olan davacı şirketin eda davası açabilecekken eldeki muhdesat aidiyetinin tespiti davası açmakta hukuki yararı yoktur. Mahkemece, hukuki yarar yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle ve HMK 371. maddesi uyarınca temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, karardan bir örneğin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan harcın ilgiliye iadesine, 29.03.2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.