Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/3885 Esas 2022/2447 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı inşaat şirketi, belediye ile yaptığı sözleşme kapsamında kendisine verilen işletme hakkı olan Z-20 numaralı dükkana davalı firmanın haksız işgal nedeniyle müdahalesinin önlenmesini ve ecrimisil talep etmiştir. Davalı firma ise tahsis kararı uyarınca dükkana haksız işgalci olarak değerlendirilemeyeceğini ileri sürmüştür. Mahkeme, tahsis kararındaki yasal prosedüre uygunluğu göz önünde bulundurarak davacının taleplerini reddetmiştir. Ancak istinaf başvurusu sonucu Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozmuştur.
Kanun Maddeleri:
- TMK m. 683: Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir.
- Ecrimisil: Diğer bir deyişle haksız işgal tazminatıdır. Haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmini olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimidir.

7. Hukuk Dairesi

MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İnşaat Petrol Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
...

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20/04/2016 tarihinde verilen dilekçeyle elatmanın önlenmesi ve ecrimisil talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda davanın kabulüne dair verilen 20/05/2019 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalı vekili tarafından talep edilmiştir. Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.

KARAR

Dava, elatmanın önlenmesi ve ecrimisil taleplerine ilişkindir.
Davacı vekili; davacı Şirket ile dava dışı ... arasında akdedilen 18/02/2009 tarihli sözleşme gereğince ‘ ... Şehirler Arası Otobüs Terminalinin’ işletme haklarının davacı şirkete verildiğini, bu kapsamda kiralama benzeri işletme haklarının tamamının devam eden sözleşme kapsamında müvekkili şirkete ait olduğunu, buna rağmen terminal içerisinde bulunan Z-20 nolu dükkanın davalı kurum tarafından 2009 yılından bu yana haksız olarak işgal edildiğini, dükkan içerisinde davalıya ait cihazların bulunduğunu, davalı ile aralarında herhangi bir kira sözleşmesi bulunmadığı halde dükkanın anahtarının davalı kurumda bulunduğunu, davalının haksız işgali nedeniyle müdahalesinin menine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile taşınmazın haksız kullanımından dolayı müdahale tarihinden itibaren 1.000,00 TL ecrimisil bedelinin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Cevaba cevap dilekçesinde ise bağımsız bölümün davalıya tahsisine ilişkin usulüne uygun alınmış encümen kararı bulunmadığını ileri sürmüştür.
Davalı Türk Telekomünikasyon A.Ş. vekili ; ... İl Telekom Müdürlüğü'ne karşı açılan davanın husumet yokluğundan reddi gerektiğini, ecrimisil talebinin zamanaşımına uğradığını, davacı ile belediye arasında ihale yapılmadan önce kamu hizmeti yapan kurumlarına, hizmetini sağlaması adına terminal içinde yer tahsisinin belediyece uygun görüldüğünü, tahsis için davalı şirketin 27/01/2009 tarihinde Belediye Başkanlığına müracat ettiğini ve 05/02/2009 tarihli yazı cevabı ile "talebiniz üzerine 10 yıl süre ile bedelsiz tahsisi uygun görülmüştür" şeklinde idarenin bilgisi, izni ve onayıyla dava konusu taşınmazın müvekkili şirketçe kullanılmaya başlandığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, “Davalının... Merkez Şehirler Arası Otobüs Terminali Z-20 numaralı dükkana yapmış olduğu Müdahalenin Menine, 23.723,64 TL ecrimisil tazminatının 1.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 20/04/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, 22.723,64 TL'sinin ıslah tarihi olan 14/12/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” karar verilmiştir.
Hükme karşı davalı vekili istinaf talebinde bulunmuş; Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
4721 sayılı TMK m. 683 "Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. Malik, malını haksız olarak elinde bulunduran kimseye karşı istihkak davası açabileceği gibi, her türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir” hükmünü içermektedir.
Bilindiği, gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK'nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı).
Somut olaya gelince; davacı şirket, dava dışı belediye ile imzaladığı 18.02.2009 tarihli otobüs terminali işletme sözleşmesi uyarınca işletim hakkı kendisine bırakılan dava konusu Z 20 numaralı bağımsız bölüme ilişkin davalı şirket müdahalesinin önlenmesi ve ecrimisil taleplerinde bulunmuştur. Davacı taraf, mülkiyet hakkına dayanmayıp şahsi hak sahibidir. Davalı taraf ise, dava konusu bağımsız bölümü Belediye Başkanlığının 05.02.2009 tarihli tahsis kararı uyarınca kullandığından haksız işgalci konumunda olmadığı savunmasında bulunmuştur. Davalının kullanımının dayanağı olan tahsis kararı incelendiğinde, 05.02.2009 tarihinde belediye başkan yardımcısı imzası ile 10 yıllığına tahsis yapıldığı görülmüştür. Her ne kadar davacı şirket, tahsisin usulüne uygun alınan encümen kararına dayanmadığından geçerli olmadığını ve davalı kullanımını haklı kılmayacağını belirtmişse de, davalı şirket, kendisine tanınan yetki uyarınca kullanımda bulunduğundan müdahalesi haksız olarak değerlendirilemeyeceğinden müdahalenin önlenmesi ve ecrimisil taleplerinin reddi gerekirken mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi, Bölge Adliye Mahkemesince de yerel mahkemenin gerekçesinin doğru olduğu belirtilerek davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz istemlerinin kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nın 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle BOZULMASINA, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 30.03.2022 gününde oy çokluğuyla karar verildi.


(Muhalif)



KARŞI OY

Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasından ve hükmün onanması görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun bozma kararına katılamıyorum.



...