Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/412 Esas 2022/3609 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan miras davasının, davacılar vekilinin mazeretsiz olarak katılmadığı duruşma sonrasında takipsiz bırakılması ve daha sonra yapılacak duruşmada mazeret sunulmasına rağmen açılmamış sayılması nedeniyle Yargıtay'a taşındığı belirtilen kararda, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150 ve 320/4 maddelerinde düzenlenen işlemden kaldırma ve davanın açılmamış sayılması müesseseleri açıklandı. Kararda, davacılar vekilinin mazeret sebebiyle duruşmaya katılamayacağını belirterek mesleki mazeretinin kabul edilmemesi sonucu davanın açılmamış sayılması işleminin doğru görülmediği vurgulandı. HMK 150/1, 150/4, 150/5 ve 320/4 maddeleri ayrıntılı bir şekilde anlatıldı.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 11/11/2013 gününde verilen dilekçe ile mirasçılık belgesi verilmesi talebi üzerine Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın açılmamış sayılmasına dair verilen 27/01/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/434 Esas sayılı dosyasından kurulan ara karar ve bu ara karar uyarınca yazılan yetki belgesi ile dosya davalılarından ... karısı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ... ve ... kızı ölü ...'ın mirasçılık belgelerini alarak belirlenecek mirasçılarını davaya dahil etmek üzere kendilerine yetki ve süre verildiğini, 158 ada 8 parselde kayıtlı taşınmazın miras bırakanlar adına tapuya tescil edildiğini, ayrıca iş bu kişilerle aynı konumda olan ... oğlu ...'in mirasçılık belgesinin Alanya 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/466 Esas-2012/49 sayılı Kararı ile verildiğini açıklayarak ... karısı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ..., ... kızı ölü ... ve ... kızı ölü ...'ın mirasçılarının belirlenip mirasçılık belgelerinin verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece 2013/1450 Esas sayılı dosya üzerinden düzenlenen 17.12.2013 tarihli tensip tutanağı ile mirasçılık belgesi istenilen her bir kişi için dosyanın tefrikine karar verilerek miras bırakan ... kızı ölü ... hakkındaki dava 2013/1613 Esasa kaydedilmiştir.
Mahkemece ilk olarak davanın reddine dair verilen hükmün, davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 24.11.2014 tarih ve 2014/23787 Esas, 2014/21572 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davacı tarafından davalı aleyhine açılan ve basit yargılama usulüne tabi olan davanın ikinci kez takipsiz bırakılması nedeniyle HMK 320/4 maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir.
İşlemden kaldırma ve davanın açılmamış sayılması müessesesi HMK'nın 150. ve 320 maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde gereğince; usulüne uygun biçimde çağırıldığı halde, taraflardan (veya vekillerinden) hiç biri duruşmaya gelmezse, mahkemece dava yenileninceye kadar dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilir. (HMK.m. 150/1) Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin (veya vekilinin) dilekçe ile başvurması üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, oturum, gün, saat ve yerini bildiren çağrı kağıdı ile birlikte taraflara tebliğ olunur. (HMK.m. 150/4.) İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar sürenin dolduğu gün itibariyle açılmamış sayılır ve mahkemece bu hususta kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır. (HMK.m. 150/5.)
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 320/4 bendi; "Basit yargılama usulüne tabi davalarda, işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olan dosya, yenilenmesinden sonra takipsiz bırakılırsa, dava açılmamış sayılır" hükmü içermektedir.
Davacılar vekilinin 09/03/2015 tarihli celsede mazeretsiz olarak duruşmaya katılmadığı gerekçesiyle, mahkemece HMK 150 maddesi uyarınca dosya işlemden kaldırılmış olup, davacılar vekili tarafından 10/03/2015 tarihinde verilen yenileme dilekçesi ile dosya tekrar ele alınmıştır.
13/11/2019 tarihli celsede ise; davacılar vekilinin mazeret sunduğu, mazeretinin kabul edilerek dosyanın tekemmül ettiği ve karar aşamasında olduğu mazeretinin yargılamanın sürüncemede bırakılmasına sebep olduğu, bir sonraki celsede mazeret vermesi halinde mazeretin kabul edilmeyeceği ve davacının yokluğunda işlem yapılacağı hususu duruşma zaptının tebliğ ile davacılar vekiline ihtar edilmiştir. 12/02/2020 tarihli celsede davacılar vekili yeniden mazeret sunmuş olup, davalı vekili tarafından da davanın takip edilmediğinin beyan edilmesi üzerine mahkemece; davacılar vekilinin mazereti kabul edilmeyerek, 12/02/2020 tarihli celsede dosyanın yeniden takipsiz bırakıldığı gerekçesiyle ikinci kez takipsiz bırakılan dava hakkında açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Somut olayda; davacılar vekili, 11.02.2020 tarihli mazeret dilekçesinde aynı gün ve saatte başka yerde duruşmaları olduğunu, 12.02.2020 tarihli duruşmaya katılamayacağını belirterek mesleki mazeretinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Mazeretin haklı sebebe dayanması halinde hakimin mazereti kabul etmesi gerekir. Nitekim, davacılar vekili mazeret dilekçesinde mahkeme adı ve esas numaralarını açıklayarak mazeretin dayanakları da gösterildiğinden mazeretin kabulüne karar verilerek yeni duruşma günü tayin edilmesi gerekirken, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, 23.05.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.