Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/4801 Esas 2022/3687 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalılar ile davacı arasında 35 parsel numaralı taşınmaz üzerindeki muhdesatın tespiti ve ikinci kademede tazminat talebiyle açılan davanın kısmen kabul edilmesine dair verilen kararın temyiz edilmesi üzerine Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından verilen kararda, davacının sebepsiz zenginleşmeye dayalı tazminat talebinin yeterince incelenmediği ve eksik inceleme ile sonuca gidildiği belirtilerek, temyiz itirazlarının kabul edildiği ve kararın bozulduğu ifade edilmiştir. HMK'nin 297/2. maddesi açıklanarak, terditli davalarda ilk önce asıl talep hakkında karar verilmesi gerektiği, fer'i taleplerin asıl talebin reddedilmesi ihtimali için yapılabileceği vurgulanmıştır. Kanuna uygun şekilde yapılan değerlendirme neticesinde, kararın bozulması ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- HMK'nin 297/2. maddesi - hükmün sonuç kısmında taleplerin açık ve şüphe uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerektiğini belirtmektedir.
- 6100 sayılı HMK 111. md - terditli davalarda, davacının birden fazla talebini aynı dava dilekçesinde ileri sürebileceği ve asıl talebin reddedilmedikçe fer'i talebinin karara bağlanamayacağı kuralını içermektedir.

MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Fatsa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 09/07/2018 tarihinde verilen dilekçeyle muhdesatın tespiti ikinci kademede tazminat talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 23/01/2020 tarihli hükmün Samsun Bölge Adliye Mahkemesince istinaf yoluyla incelenmesi davacı vekili tarafından talep edilmiştir. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince itirazın esastan reddine dair verilen kararın Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 24/05/2022 günü için yapılan tebligat üzerine gelen olmadı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra iş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR
Davacı vekili, ortaklığın giderilmesi davasına konu 35 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapı ve eklerin vekil edeni tarafından meydana getirildiğini açıklayarak, söz konusu muhdesatların vekil edenine ait olduğunun tespitini, mümkün olmadığı takdirde yapılan kısımların değerlerinin müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan ... ve ..., davacının dava dilekçesinde iddia ettiği vakıaların bir kısmını kabul ettiklerini, dava konusu taşınmazı kargas şeklinde yıkıp yeniden yaptığı iddiasının asılsız olduğunu, zira bu taşınmazın muristen kalan taşınmaz olduğunu, bu taşınmazında kullanılabilir bir durumda olduğunu, ahır ve ambarın muristen kaldığını, davacının garajı yaptığını, davacının tüm kullanım ve ilave yaptığı yerlerin rızaları dışında yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacı vekili istinaf talebinde bulunmuştur.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf istemi esastan red edilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından, dava konusu 35 parsel sayılı taşınmazın davacı ve davalılar adına iştirak halinde kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
1)Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2)Davacı vekilinin tazminat istemine yönelik temyiz itirazlarına gelince;
HMK'nin 297/2. maddesi, " Hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir " hükmünü içermektedir.
Yine terditli (kademeli) davalarda (6100 sayılı HMK 111. md), davacı aynı davalıya karşı aralarında hukuki veya ekonomik bağlantı bulunan birden fazla talebini aralarında aslilik ve fer'ilik ilişkisi kurarak aynı dava dilekçesinde ileri sürebilir. Terditli davalardaki taleplerden biri asıl taleptir; ikincisi fer'i taleptir. Davacı, ilk önce asıl talep hakkında karar verilmesini ister, yardımcı talebini ise asıl talebin reddedilmesi ihtimali için yapar. Mahkeme de, davacının asıl talebinin esastan reddine karar vermedikçe, fer'i talebi inceleyemez ve karara bağlayamaz.
Somut olayda, davacı vekili, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların davacıya ait olduğunun tespitini, mümkün olmadığı takdirde vekil edeni tarafından yapılan kısımlara yönelik tazminat talebinde bulunmuştur. Davacının, muhdesatın tespiti talebi yanında (sebepsiz zenginleşmeye dayalı) alacak talebi de mevcuttur. Ancak, mahkemece alacak istemi yönünden bir inceleme yapılmamıştır.
O halde, mahkemece yapılacak iş, davacının az yukarıda belirtilen terditli talebi olan sebepsiz zenginleşmeye dayalı tazminat istemi hakkında toplanmış ve/veya toplanacak olan deliller değerlendirilerek sonucuna göre olumlu olumsuz karar verilmesi olmalıdır. Eksik inceleme ile yazılı şekilde sonuca gidilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) No'lu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazının REDDİNE, (2) No'lu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tazminat istemine yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkeme hükmünün BOZULMASINA, karardan bir örneğin Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 24/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.