Çek - Menfi Tespit - Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2009/6755 Esas 2011/923 Karar Sayılı İlamı

15. Hukuk Dairesi 2009/6755 E., 2011/923 K.

15. Hukuk Dairesi 2009/6755 E., 2011/923 K.

• ÇEK
• MENFİ TESPİT

• 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 413 ]
• 1086 S. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU(MÜLGA) [ Madde 409 ]

"İçtihat Metni"

Asıl dava eser sözleşmesi ilişkisi sebebiyle verilen çeklerden dolayı menfi tespit istemine, karşı dava ise fazla imalât ile iade edilmeyen malzeme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın yargılama sırasında çeklerin ödenmesi sebebiyle istirdat davasına dönüştüğü kabul edilerek kısmen kabulüne, karşı davanın HUMK’nın 409/V. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına dair verilen karar davalı-karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı-karşı davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-Davacı G... ile davalı M... K... arasında düzenlenen 03.08.2004 tarihli tadilat sözleşmesinin 3. maddesine göre iş bedeli götürü olarak kararlaştırıldığından yüklenicinin hakettiği iş bedelinin gerçekleştirilen imalâtın tüm işe oranı belirlenerek bu oranın götürü bedele uygulanması suretiyle hesaplanması doğru ise de; sözleşmede işin bedeli KDV hariç 28.000,00 TL olarak kararlaştırıldığından fatura düzenlenmemiş olsa dahi tüm iş bedelinin 28.000,00 TL + KDV olarak hesaplanıp, saptanan fiziki gerçekleşme oranının bu miktara uygulanmak suretiyle sözleşme kapsamında hakedilen iş bedelinin hesaplanması gerekirken, KDV dikkate alınmaksızın hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek yüklenicinin sözleşme kapsamında hakettiği iş bedelinin hesaplanması doğru olmamıştır.

Öte yandan sözleşmenin 13. maddesinde ek işler için yükleniciye ücret ödeneceği kararlaştırıldığı gibi böyle bir hüküm olmasa dahi yüklenicinin sözleşme dışı gerçekleştirdiği imalât bulunması ve bunun iş sahibinin yararına olması durumunda bunların yapıldığı tarihteki rayiçleriyle belirlenecek bedelini, BK’nın 413. maddesi uyarınca vekâletsiz işgörme hükümlerine göre iş sahibinden talep edebilir. Somut olayda yüklenicinin gerçekleştirdiği fazla imalâtların bilirkişi ek raporları ve dosya kapsamına göre asma tavan işçiliği, kalorifer tesisatı yapımı ve granit seramik farkından ibaret olup, 682,00 TL"de iş sahibine ait olduğu halde yüklenici tarafından alüminyum doğrama taşeronuna ödenen kısımla birlikte toplam fazla iş ve ödeme miktarı 3.332,00 TL’dir. Karşı dava her ne kadar açılmamış sayılmış ise de; cevap dilekçesinde fazla imalâtların yapıldığı ileri sürülerek eksik ve fazla yapılan işlerin hesap ve mahsubu suretiyle kimin alacaklı olduğunun tespiti ile karşı davada talep edilen miktarın asıl davada borç çıkarsa mahsubunu da talep etmiştir. Mahsup itirazının karşı dava olarak ileri sürülmesi zorunlu olmayıp, mahsup beyanı itiraz niteliğinde olduğundan mahkemelerce kendiliğinden gözetilir.

Bu durumda mahkemece alınacak ek raporla sözleşme konusu iş bedelinin KDV’si ile birlikte hesaplattırılıp bulunacak miktara işin gerçekleşme oranı uygulanmak suretiyle sözleşme kapsamında hakedilen iş bedeli bulunduktan sonra bu miktara yüklenicinin sözleşme dışı yapıp hakettiği toplam 3.332,00 TL bedel eklenerek elde edilecek toplam miktardan davacı iş sahibinin yaptığı ödemeler düşüldükten sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı bulunmuş, kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacının diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün davalı-karşı davacılar yararına BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-k.davacılara geri verilmesine, 17.02.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.