Esas No: 2012/1814
Karar No: 2012/7359
Karar Tarihi: 23.11.2012
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2012/1814 Esas 2012/7359 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti., ... ile dahili davalı ... vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl ve birleşen davalar eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli nedeniyle yapıldığı iddia olunan nakit ve bonoya bağlı ödemelerin işin yapılıp teslim edilmemesi üzerine istirdadı ile ödemesi yapılmayan senetler bakımından menfi tespit istemine ilişkin olup; mahkemece asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne dair verilen karar davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... ile icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ... vekilince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... ile icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacılar vekili asıl dava olarak açılan 2004/710 sayılı dosyada, müvekkillerinin davalılar ile dört adet elevatör taşıma sistemi bantlarının imalâtı ve yerine montajının yapılıp teslimi konusunda yazılı olarak anlaştıklarını, sözleşme uyarınca iki makinenin 28.06.2004, kalan ikisinin de 15.07.2004 tarihinde montaj edilerek tesliminin gerçekleşmesi gerektiği halde yüklenici davalının sözleşmedeki bu edimlerini ifa etmemesi üzerine sözleşmenin tadil edilerek 05.07.2004 tarihinde yeni bir sözleşme yapıldığını, buna göre elevatörlerin 2 tanesinin 09.07.2004, kalan ikisinin de 23.07.2004 tarihinde ... Liman Sahasında montajlanıp teslim edilmesinin taahhüt edildiğini; 105.000,00 TL olan makine bedeline ilişkin olarak 5.000,00 TL nakit ödeme yaptıklarını, bakiye bedelin 45.000,00 TL"lik kısmının 05.07.2004 vade tarihli 20.000,00 TL, 05.08.2004 vade tarihli 25.000,00 TL bedelli senetlerle ödendiğini, bakiye 55.000,00 TL"nin ödenmesine ilişkin olarak da davalılara 06.09.2004 ve 05.10.2004 vade tarihli iki ayrı 27.500,00"er TL bedelli bono verildiğini, davalıların tüm bu ödemelere rağmen sözleşme gereği üzerlerine düşen edimlerini ifa etmediklerini ifade ederek ödemesi yapılan 50.000,00 TL"nin faiziyle istirdadına ve 05.10.2004 vade tarihli 27.500,00 TL bedelli bonodan dolayı borçlu olmadıklarının tespitine; birleşen 2004/711 sayılı dosyada, davalılardan ... tarafından diğer davalı ..."e ciro edilen 06.09.2004 vade tarihli 27.500,00 TL bedelli bononun ciro edilmesinde tarafların kötüniyetli davrandıklarını, sözleşme gereği yüklenilen işin teslim edilmemesi nedeniyle bononun karşılıksız kaldığını ifade ederek 06.09.2004 vade tarihli 27.500,00 TL bedelli bonodan dolayı da borçlu olmadıklarının tespitine; birleşen 2004/718 sayılı dosyada, 05.08.2004 vade tarihli 25.000,00 TL bedelli bononun sözleşme gereği yüklenilen edimlerin ifa edilmemesi nedeniyle karşılıksız kaldığını, sonrasında bu bononun davalı şirketin protesto süresinin geçmesinden sonra diğer davalı ... ve Ortağı ... San. ve Tic. Adi Komandit Şirketi"ne ciro edildiğini ifade ederek bu bonodan dolayı da borçlu bulunmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacılar vekili 06.02.2005 tarihli ıslah dilekçesiyle; taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince ödenmesi gereken bedelin 101.000,00 TL"lik kısmının .... Finansal Kiralama A.Ş. tarafından ödendiğini, bunun dışında dava dilekçesinde bahsedilenin aksine peşinat olarak 5.000,00 TL değil, 4.000,00 TL ödediklerini, bu şekilde davalı şirkete 105.000,00 TL ödeme yapıldığını, işin yapılmaması üzerine sözleşmede yapılan tadilat ile yeni teslim tarihlerinin belirlendiğini, bu kapsamda ilk sözleşme ile ödenen 105.000,00 TL"nin 55.000,00 TL"lik kısmının davalı tarafından kendilerine ödendiğini, kalan 50.000,00 TL"nin ödenmediğini, teslimatı yapılan iki makinenin de montajı yapılmadığından teslim edilmiş sayılamayacağını ifade ederek ödemesi yapılan 50.000,00 TL"nin davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ..."dan istirdaden tahsili ile 27.500,00 TL bedelli iki senet yönünden de borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekili cevap dilekçesinde; davacıların ilk sözleşme olarak bahsettikleri sözleşme başlıklı tarihsiz belgenin ... Lojistik Nakliye Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. ile ... Makine San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında düzenlendiğini, bu sözleşme uyarınca elevatörlerin montajının da yapılarak şirket yetkilisi ..."ye sevk irsaliyesi ile teslim edildiğini, bu sözleşmede ..."ın
taraf olmadığını, ikinci sözleşmenin ilk sözleşmeden ayrı bir sözleşme olduğunu, bu sözleşme uyarınca 2 adet elevatörün imalât ve montajı da yapılmak suretiyle 09.07.2004 tarihinde yine sevk irsaliyesi ile teslim edildiğini, diğer iki tanesinin de teslime hazır olduğunu, dava konusu 27.500,00 TL bedelli bononun makinelerin teslimine rağmen ödenmediği, 20.000,00 TL bedelli bononun kendilerine verilmediğini, 05.08.2004 vade tarihli 25.000,00 TL bedelli bononun da müvekkilince davacılara verilen borç para karşılığı alınıp bu borcun da ödenmediğini ifade ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... cevap dilekçesinde; dava konusu bonoyu diğer davalı ..."dan olan alacağına karşılık ciro yolu ile aldığını, kendisinin iyiniyetli hamil olduğunu, ayrıca dava konusu bononun ... ile yapılan 05.10.2004 tarihli protokol gereğince ona iade edildiğini ve davanın bu nedenle konusunun kalmadığını bildirerek davanın reddini dilemiştir.
Davalı ... ve Ortağı ... San. Tic. Adi Komandit Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davalılardan ... Mak. Ltd. Şti ile olan iş ilişkisinden dolayı sözü edilen şirketten alacaklı olduğunu, dava konusu bono ile bunun dışında başkaca çek ve senetlerin alacaklarına karşılık müvekkiline ciro edildiğini, bononun tahsili için icra takibi yaptıklarını, ayrıca ... Mak. Ltd. Şti. ve ortağı ... ile eşi Dürdane Cam aleyhine de çeşitli bono ve çeklerden dolayı icra takiplerinin bulunduğunu, müvekkilinin iyiniyetli hamil olduğunu ifade ederek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece 05.07.2004 tarihli sözleşmenin ilk sözleşmeyi tadil eden, bu sözleşmeye ek olarak yapılmış bir sözleşme olduğu kabulünden hareketle, davalı yüklenicinin toplam 4 adet elevatör teslimi yükümlülüğü altında bulunduğu, bunların ikisinin teslim edildiği ve teslim edilen makinelerde de 1.585,00 TL tutarında eksik iş bulunduğu sonucuna ulaşılarak asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı şirket ile davalı şirket arasında düzenlenen tarihsiz sözleşmede 5.000,00 $ nakit ödeme yapılacağı ve kalan kısmın da sıralı vadeli 23.125,00 TL bedelli dört ayrı çek ile verileceği kararlaştırılarak, iş bedelinin 100.000,00 TL + KDV olduğu hususunda anlaşılmıştır. Davacı şirket uyuşmazlığa konu edilen dört adet bononun bu sözleşme kapsamında verildiğini ve ıslahla dilekçesi içeriğine göre de, 4.000,00 TL nakit ödeme yaptığını iddia etmişse de, davacının dosya kapsamında bulunan delillerin değerlendirilmesine göre bu iddiasını kanıtladığından söz edilemez. Zira, bu sözleşme gereğince iş bedeli olan 100.000,00 TL + KDV ... Finansal Kiralama A.Ş. tarafından 28.06.2004 tarihli finansal kiralama sözleşmesi gereği davalı hesabına 02.07.2004 tarihinde yatırılmış, davalı yüklenici şirket de bu sözleşme gereğince yüklendiği dört adet elevatörü 01.07.2011 tarihinde sevk irsaliyesi ile davacı ..."ye imza karşılığında teslim etmiştir. O halde, tarihsiz olarak düzenlenen bu sözleşmenin, tarafların edimlerini ifa etmeleri sonucunda sona erdiği açıktır. Tarihsiz olarak düzenlenen sözleşme gereği yapılan ödeme ve teslimden sonra 05.07.2004 tarihinde yüklenici sıfatıyla ..., iş sahibi sıfatıyla da ... ve ... arasında imzalanan sözleşmenin, ilk sözleşmeden bağımsız bir sözleşme niteliğinde bulunduğu ve bu sözleşmeyle
de yüklenicinin dört elevatörün teslimini yüklendiği kabul edilmelidir. Davalı yüklenici, bu sözleşmeden kaynaklanan edimlerinden iki adet elevatör bandının teslimini 09.07.2004 tarihli sevk irsaliyesi ve yapılan keşif ile sonrasında alınan bilirkişi raporu içeriğiyle kanıtlamıştır. Bu sözleşme kapsamında teslimi gereken diğer iki elevatör bandı ise tarafların da kabulünde olduğu üzere teslim edilmemiştir. Davacılar ... ve ..."nin bu sözleşme kapsamında 06.09.2004 ve 05.10.2004 vade tarihli 27.500,00"er TL bedelli iki ayrı bonoyu da davalı ..."a teslim ettiği sözleşme içeriğinden anlaşılmaktadır. Bu durum dahi, davacıların uyuşmazlığa konu edilen bonoların tarihsiz ilk sözleşme kapsamında verildiği iddiasını çürütmektedir.
Yapılan bu açıklamalar karşısında davacı iş sahibi şirket ile davalı yüklenici şirket arasındaki ilk sözleşmeden doğan tüm edimlerin sözleşmenin taraflarınca ifa edilmekle, bu sözleşmenin sona erdiği; davacı iş sahibi ... ve ... ile davalı ... arasından düzenlenen 05.07.2004 tarihli sözleşme kapsamında yüklenilen dört adet elevatör bandının ikisinin teslim edildiği, ancak bunlarda da 1.585,00 TL tutarında eksik iş bulunduğunun bilirkişi raporu ile belirlendiği; ilk sözleşmenin bedelinin finansal kiralama şirketi tarafından ödendiği, ikinci sözleşme kapsamında 27.500,00 TL bedelli iki bono verildiği, 20.000,00 TL ve 25.000,00 TL bedelli bonolar ile 4.000,00 TL nakit ödemenin bu sözleşmeler kapsamında verildiği iddiasının kanıtlanamadığı sonucuna varılmaktadır. Üstelik, davacılar vekili tarafından verilen 06.02.2005 tarihli dilekçe ıslah niteliğinde olup, bu dilekçe ile 20.000,00 TL ve 25.000,00 TL bedelli bonolar uyuşmazlık konusu olmaktan çıkarılmıştır. Bu halde, mahkemece gerekçe farklı olsa da, 2004/710 sayılı dosyada sonraki tarihli olan 05.10.2004 vade tarihli bono yönünden davacıların davalılara borçlu olmadıklarının tespitine, bu bononun icra takibi sonucunda tahsilatı yapıldığından bono bedelinin davalılardan tahsili ile davacılara verilmesine ve teslim edilen elevatörler bantlarındaki eksik işlere ilişkin olarak da 1.585,00 TL"nin davalılardan tahsiline karar verilmesi ile uyuşmazlık temelinde çözümlenmiştir. O halde mahkemece 05.08.2004 ve 06.09.2004 vade tarihli bonolardan dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine yönelen 2004/711 ve 2004/718 sayılı birleşen davalar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... ile icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesi doğru bulunmamıştır.
Kabule göre de, icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ..."nın icra takibine konu edilen alacağı davalı ..."dan temlik aldığı görülmektedir. Mahkemece adı geçen dahili davalının ne şekilde kötüniyetli olduğunun belirlenmeksizin aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesi de hatalı olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş, uyuşmazlığı 05.07.2004 tarihli sözleşme çerçevesinde değerlendirerek 06.09.2004 vade tarihli bono bedeline ilişkin olarak iki adet elevatör bandının teslim edildiği dikkate alınarak, bu bono yönünden borçlu olunmadığının tespiti isteminin reddi, buna karşılık 05.10.2004 vade tarihli bono bedeline ilişkin iki adet elevatör bandının teslim edilmediği sabit olduğundan, bu bonoya ilişkin olarak sözleşmelerin nisbiliği ilkesi çerçevesinde ... ve Okan Okay"ın davalı ..."a borçlu
olmadığının tespiti ve bono bedeli tahsil edildiğinden, bono bedeli ile eksik iş bedeli olarak belirlenen 1.585,00 TL"nin davalı ..."dan istirdaden tahsili ile davacılar ... ve ..."a verilmesine, davacı şirketin davasının husumet yönünden reddine, birleşen davaların da yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde reddine karar vermekten ibarettir.
Açıklanan gerekçelere göre kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... ile icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulüyle hükmün davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti ve ... ile icra takip alacağını temlik alan dahili davalı ... lehine BOZULMASINA, fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalılar ... Mak. San. Tic. Ltd. Şti., ..."a ve dahili davalı ..."ya geri verilmesine, 23.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.