Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2253 Esas 2022/5389 Karar Sayılı İlamı

7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVALILAR : ... vd.


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17/10/2014 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali, tescil ve irtfak hakkı kurulması olmadığı takdirde, tazminat istenmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davalı ... Madencilik Besicilik Tekstil ve Orman Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. ve ... yönünden reddine, davalı ... yönünden tazminat talebinin kabulüne dair verilen 24/11/2021 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili, davalı ... ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacı, davalı ... ve ... ile birlikte ... Limited Şirketinin ortağı iken 23/11/2010 tarihinde imzaladıkları sözleşme ile mevcut ticari ortaklıklarını sona erdirdiklerini, sözleşme tarihinde davalı ...'le birlikte %45’er, davalı ...'ün ise %10 hissesi olduğunu, sözleşme gereği hissesini davalı ...’e noterden devretmesine rağmen davalıların sözleşme gereği edimlerini yerine getirmediğini belirterek tapu iptali tescil ve irtifak hakkı tesisini, olmadığı takdirde taşınmazın dava tarihindeki değerinin faiziyle birlikte ödenmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, “Davalı şirket aleyhine açılan davanın reddine, davalılar ... ile ... aleyhine açılan tapu iptal ve tescil davası ile su irtifakının kullanımına yönelik davanın reddine, alacak yönüyle davanın kısmen kabulü ile 167.063,50 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılar ... ile ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine” dair verilen ilk hükmün temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 14.10.2020 tarih 2016/17805 Esas, 2020/6189 Karar sayılı ilamı ile “ 1-Yapılan yargılama, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacı ve davalı ...’in temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. Dava, 23.11.2010 tarihli protokole dayalı tapu iptali tescil ve irtifak hakkı tesisine ilişkindir. 2-Davalı ... ’ün temyiz itirazlarına gelince; Davacı ve davalılar ... Madencilik Besicilik Tekstil ve Orman Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketinin ortakları iken 23.11.2010 tarihli protokol düzenlemişlerdir. Bu protokole göre davacı şirketteki %45 hissesini aynı gün noterde davalı ...’e devretmiştir. Davacı protokol gereği şirkete ait 464 parsel sayılı taşınmazda 5000 m2 yerin adına tescilini ve kullanım hakkı tanınan su nedeniyle irtifak hakkı tesisini istemiştir. Davacı protokol gereği kendisine düşen edimi yerine getirmiş ve şirketteki hissesini davalı ...’e devretmiştir. Davacının protokol gereği tapu iptali ve tescil, irtifak hakkı tesisi isteminin reddi doğru ise de tazminat talebi yönünden hisseyi devir alan ...’in sorumlu tutulması gerekirken davalı ... ’ün de sorumlu tutulması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, “1. Davacının, davalı Şirket aleyhine açılan davasının REDDİNE,
2. Davacının diğer davalılar ... ile ... aleyhine açılan tapu iptal ve tescil davası ile su irtifakının kullanımına yönelik davasının REDDİNE, alacak yönüyle ... açısından davanın REDDİNE, davalı ... açısından davanın KISMEN KABULÜ ile 167.063,50 TL' nin 20.000,00 TL'sine dava tarihinden 147.063,50 TL'sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalı ...'den tahsili ile davacıya ödenmesine,
3. Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 11.412,10 TL karar ve ilam harcından 341,55 TL'si davacı tarafından, 11.070,55 TL'si davalılar ... ve ... tarafından peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafından yatırılan 341,55 TL harcın istek ve talep halinde davalı ...'den alınarak davacıya verilmesine, davalı ...'ın mahkememiz 20/09/2016 tarihli harç tahsil müzekkeresi doğrultusunda ... ile birlikte yatırdığı 11.070,55 TL harçtan tarafından ödenen kısmının davalı ...'den alınarak davalı ...'a verilmesine,” karar verilmiştir.
Hükmü; davalı ... vekili, davalı ... ve katılma yoluyla davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davalı ...’ün temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
3- Davacı vekilinin ve davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazına gelince;
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
Mahkemenin, Yargıtay'ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki Kuru, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.) Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
Somut olaya gelince; alacak yönüyle davanın kısmen kabulü ile “167.063,50 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalılar ... ile ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine” ilişkin ilk hüküm, davalı ... tarafından dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi yönüyle de temyiz edilmiş, ancak Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin bozma kararında davalının tüm temyiz itirazları reddedilmiştir. Bu durum, davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşturmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyma kararı verildikten sonra, davacı lehine oluşan müktesep hak gereğince karar verilmesi gerekirken, davacının aleyhine olacak şekilde “167.063,50 TL'nin 20.000,00 TL'sine dava tarihinden 147.063,50 TL'sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalı ...'den tahsili ile davacıya ödenmesine,” şeklinde hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiştir.
Hükmün harca ilişkin maddesinde ise, bozma öncesi kararda hükmedilen bakiye harç tahsil edilmiş gibi değerlendirilerek bakiye harcın alınmasına ilişkin hüküm tesis edilmemesi doğru görülmemiştir.
Anılan hususlar kararın bozulmasını gerektirmiş ise de yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; davalı ...’ün temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) numaralı bent uyarınca davacı vekili ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hüküm sonucunun 2. bendindeki “20.000,00 TL'sine ” ve “147.063,50 TL'sine ıslah tarihinden” ibarelerinin hükümden çıkarılmasına, hüküm sonucunun 3. bendinin hükümden çıkarılarak yerine “ Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 11.412,10 TL karar ve ilam harcından davacı tarafından başlangıçta yatırılan 341,55TL peşin harç ile tamamlama harcı olarak yatırılan 2.511,50TL’nin toplamı 2.853,05TL’nin mahsubu ile 8.559,05 TL harcın davalı ...’den alınmasına, davalı ... tarafından yatırılan harcın mahsubuna, davalı ... tarafından yatırılan harcın kendisine iadesine,” cümlesinin yazılmasına, hüküm sonucunun 4. bendine “harç,” ibaresinden sonra gelmek üzere “2.511,50TL tamamlama harcı,” ibaresinin eklenmesine ve yine bu bentteki “1.591,45TL” ibaresi hükümden çıkarılarak yerine “4.102,95TL” ibaresinin yazılmasına, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve DEĞİŞTİRİLMİŞ bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.