Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/3829 Esas 2022/5988 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar vekili, mirasbırakanın Türkiye’den ev almak istediği inancı ile davalıya saklaması için 35.000 Euro parasını elden teslim ettiğini, davalının mirasbırakandan aldığı parayı kendi adına banka hesabına yatırdığını ve bu paranın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile müvekkillerine miras payları oranında ödenmesini istemiştir. Davalı ise mirasbırakanın davalının yanında kaldığı sancılı boşanma sürecinde davalıya güvendiği için mirasbırakandan aldığı 30.000 Euro’yı hibe şeklinde aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur. İlk derece mahkemesi davayı reddederken, Bölge Adliye Mahkemesi istinaf başvurusunu esastan reddetmiştir. Ancak Yargıtay kararı, mirasbırakanın davalıya verdiği miktar kadarının denkleştirilmesi gerektiği yönünde olup, kazandırıcı işlem olduğunun ispat edilemediği sürece başka karşı argümanların dikkate alınmasının doğru olmadığına karar vermiştir. Karara göre, denkleştirme yapılması için üç şart aranmaktadır: karşılıksız bir kazandırıcı işlem bulunması, bu işlemin mirasbırakan tarafından ve mirasbırakanın malvarlığından yapılmış olması ve sonuçlarının mirasbırakanın sağlığında meydana gelmiş olması ve karşılıksız kazandırıcı işlemin mirasçının miras hakkına mahsuben yapılmış olması gerekmektedir. Kanun maddelerine göre, mirasçı aldığını aynen geri verebileceği gibi payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirebilir. Mahkemece yapılması gereken miktar olarak davalının da kabulünde olan 30.000 Euro’dan tanık beyanlarında belirtilen imalatların yapım bedeli uzman bilirkişiye hesaplattırılarak bu miktarın muris tarafından verilen paradan mahsubu ile kalan kısmın denkleştirilmesine karar vermektir. Kanun maddeleri: Türk Medeni Kanunu 669. madde (yasal mirasçıların denkleştirme yükümlülüğü), 671. madde (denkleştirmeye ilişkin hükmü içerir).

MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 23/05/2017 tarihinde verilen dilekçeyle mirasta denkleştirme talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 12/03/2019 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davacılar vekili tarafından talep edilmiştir. Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince davacılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
KARAR
1.DAVA
1.1. Davacılar vekili, 04.12.2015 tarihinde ölen tarafların mirasbırakanı ...’ın Türkiye’den ev almak istediğini, ev almasına yardım edeceği yönündeki inancı ile davalıya saklaması için 35.000 Euro parasını elden teslim ettiğini, davalının mirasbırakandan aldığı parayı Akbank (Samsun) Mecidiyeköy Şubesinde 2013 yılının Kasım ayında kendi adına banka hesabına yatırdığını, 35.000 Euro’nun hesap açılış tarihinden dava tarihine kadar olan faiz getirileri ile birlikte yasal faizi de hesaplanarak davalıdan tahsili ile müvekkillerine miras payları oranında ödenmesini istemiştir.
2.CEVAP
2.1. Davalı vekili, mirasbırakanın çok sancılı bir boşanma süreci geçirdiğini, bu süreçte mirasbırakanın davalının yanında kaldığını, davalının mirasbırakana destek olduğunu, davacıların ise mirasbırakana hiç destek olmadıkları gibi kendi yanlarında kaldığı dönemlerde de mirasbırakana kötü davrandıklarını, belirtilen nedenlerle mirasbırakanın davalıya güvendiğini, bu güveninden dolayı mirasbırakanın ölümünden sonra adına bağış ve hayır işleri yapılması şartıyla 30.000 Euro’yu davalıya hibe ettiğini, davalının da bu parayı mirasbırakanın arzusu doğrultusunda hayır işlerinde kullandığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
3. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk derece mahkemesi, davanın reddine karar vermiştir.
4. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
4.1.Hükmün istinaf yolu ile incelenmesi davacılar vekili tarafından talep edilmiştir.
4.2.Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'nce istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
5. TEMYİZ
5.1. Davacılar vekili, kararı temyiz etmiştir.
5.2 Temyiz Nedenleri
5.2.1. Davacılar vekili, davalının 35.000 Euronun kendisine verildiğini kabul ettiğini ancak verilme nedeni hakkında gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunu, davalıya verilen paranın kendisine emaneten verildiğini, muris ile davalı arasında yazılı bir bağış sözleşmesi olmadığından davalının savunmasına değer verilemeyeceğini, davalının harcama belgelerindeki tarihlerin dava açılış tarihinden sonraki tarihlere tekabül ettiğini, taleplerinin tenkise ilişkin olmadığını, bölge adliye mahkemesi gerekçesinin yetersiz ve hatalı olduğunu, taleplerinin davalının haksız yere elinde bulundurduğu terekeye ait paradan yasal miras haklarını istediklerini belirterek hatalı olan bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
6.YARGITAY KARARI
6.1.Dava, mirasta denkleştirme isteğine ilişkindir.
6.2.4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 669. maddesinde, “Yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça denkleştirmeye tabidir.” hükmüne yer verilmiştir. Altsoy dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırmalarda, miras payına mahsup edilmek üzere hareket edilmediği yönünde bir karine vardır. Bu karinenin aksinin davacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Aynı Kanunun 671. maddesinde, “ Geri vermekle yükümlü olan mirasçı, dilerse aldığını aynen geri verir; dilerse payından fazla olsa bile değerini miras payına mahsup ettirir. Mirasbırakanın bu kurala aykırı tasarrufları ve mirasçıların tenkise ilişkin hakları saklıdır.” hükmü yer almaktadır.
6.3.Mirasta iadenin konusu bakımından, genel olarak üç şart aranır. Birincisi, karşılıksız bir kazandırıcı işlem bulunmasıdır. İkincisi, bu işlemin mirasbırakan tarafından ve mirasbırakanın malvarlığından yapılmış olması ve sonuçlarının mirasbırakanın sağlığında meydana gelmiş olmasıdır. Üçüncüsü ise, karşılıksız kazandırıcı işlemin mirasçının miras hakkına mahsuben yapılmış olmasıdır.(İmre Zahit-Erman ..., Miras Hukuku, Der Yayınları, İstanbul, 2016, s.524)
6.4.Somut olayda, davalı, mirasbırakanın 30.000 Euro’yu kendisine sağlararası işlemle verdiğini ikrar etmiş, ancak paranın verilme nedenini hibe olarak belirtmiş ise de mirasbırakandan aldığı 30.000 Euro’nun kayıtsız şartsız hibe olduğunu kanıtlayamamıştır.
6.5.Bir diğer deyişle, murisin davalıya bir miktar para verdiği davalının da kabulündedir. Davalı gönderilen paranın miras payına mahsuben olmadığını savunmaktadır. Tüm dosya kapsamı özellikle tanık beyanlarından murisin davalının da kabulünde olan 30.000 Euro’yu davalıya verdiği, miras payına mahsuben olduğu anlaşılmaktadır. Bunun yanında, davalı kendisine verilen para ile muris yararına ve hayrına bir kısım harcamalar yaptığı tanık beyanları ile anlaşılmaktadır. Mahkemece yapılması gereken; miktar olarak davalının da kabulünde olan 30.000 Euro’dan tanık beyanlarında belirtilen imalatların yapım bedeli uzman bilirkişiye hesaplattırılarak bu miktarın muris tarafından verilen paradan mahsubu ile kalan kısmın denkleştirilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle HMK 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, karardan bir örneğin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 17/10/2022 tarihinde oy çokluğuyla ile karar verildi.
KARŞI OY
Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere ve özellikle alt soy dışındaki mirasçılara yapılan kazandırmalarda miras payına mahsuben hareket edilmediği yönündeki karinenin de aksinin ispat edilmediği ve davalı ile muris arasındaki beşeri ilişkiler dikkate alındığında delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması görüşünde olduğumdan sayın çoğunluğun bozma yönündeki kararına katılamıyorum.