Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2021/5716 Esas 2022/6164 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacılar, Gölbaşı ilçesi, Adıyaman'da bulunan bir taşınmazda bulunan ağaçların kendilerine ait olduğunu iddia etmiştir. İlk derece mahkemesi, taşınmazda bulunan ağaçların davacılara ait olduğunu tespit ederek davanın kabulüne karar vermiştir. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi, hükmün gerekçesi ile sonucu arasında çelişki olduğu ve davacıların talebi doğrultusunda olmayan parseller yönünden davanın kabul edildiği için hükmü bozmuştur. Ayrıca, kavak ağaçları gibi kesilip yararlanılmak üzere dikilen ağaçların taşınır mal niteliği taşıdığı ve muhdesat niteliğinde olmadığı vurgulanmıştır. Sonuç olarak, Hazine vekilinin temyiz itirazı kabul edilerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılmış ve ilk derece mahkemesinin kararına geri dönülmesine karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri: HMK 298/2, HMK 373/1, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı (22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı)

MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : Gölbaşı (Adıyaman) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 16/08/2017 tarihinde verilen dilekçeyle muhdesat aidiyetinin tespiti talep edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 22/05/2018 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılardan Hazine vekili ve ... vekili tarafından talep edilmiştir. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince istinaf taleplerinin esastan reddine dair verilen kararın davalılardan Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
K A R A R
1.DAVA
1.1. Davacılar vekili dava dilekçesinde; Adıyaman ili, Gölbaşı ilçesi, ... Köyü, 110 ada 8 parsel numaralı taşınmaz ile tescil harici çay yatağında davacıların zilyet olduklarını belirterek, taşınmazlar üzerinde bulunan ağaçların davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
2.CEVAP
2.1. Davalılar ..., TCDD vekili ile ihbar olunan DSİ Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçelerinde; davanın reddini savunmuşlardır.
3.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
3.1. İlk derece mahkemesince; davanın kabulü ile;
-Adıyaman ili, Gölbaşı ilçesi, ... Köyü, ... Çay Yatağında tescil harici bulunan 21/10/2016 havale tarihli fen bilirkişi raporunda turuncu renk ve C harfi ile gösterilen 3699.32 m2'lik kısımda bulunan keşif tarihi itibariyle;
a)4-5 yaşlarında olan kavak ağaçlarının (3300 adet)
-Adıyaman ili, Gölbaşı ilçesi, ... Köyü 112 ada 7 parsel sayılı taşınmazda bulunan 21/10/2016 havale tarihli fen bilirkişi raporunda turuncu renk ve A harfi ile gösterilen 400.58 m2'lik kısımda bulunan keşif tarihi itibariyle;
a)4-5 yaşlarında olan kavak ağaçlarının (350 adet)
-Adıyaman ili, Gölbaşı ilçesi, ... Köyü 112 ada 8 parsel sayılı taşınmazda bulunan 21/10/2016 havale tarihli fen bilirkişi raporunda turuncu renk ve B harfi ile gösterilen 5447.79 m2'lik kısımda bulunan keşif tarihi itibariyle;
a)4-5 yaşlarında olan kavak ağaçlarının (3900 adet)
b)14-15 yaşlarında olan ceviz ağaçlarının (6 adet)
c)9-10 yaşlarında olan dut ağaçlarının (15 adet), davacılar tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmiştir.
4.BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
4.1. Hükmün istinaf yolu ile incelenmesi davalı Hazine vekili ve davalı ... vekilince talep edilmiştir.
4.2. Bölge adliye mahkemesince davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
5.TEMYİZ
5.1. Davalı Hazine vekili, kararı temyiz etmiştir.
5.2 Temyiz Nedenleri
5.2.1. Tapu kayıtları incelendiğinde görüleceği üzere, ... Köyü ... Çayı yatağında bulunan tescil harici taşınmaz dere yatağı olduğundan tapulama harici bırakılmıştır. Tapulama harici yerler devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Davacı Hazineye ait taşınmaz üzerinde hak iddia etmektedir ve kötü niyetlidir. Davayı açmakta hukuki yararı yoktur.
6.YARGITAY KARARI
6.1. Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.
6.2. Somut olaya gelince; ilk derece mahkemesi gerekçesinde taleple bağlılık ilkesi çerçevesinde davacının 112 ada 7 ve 8 parsel yönünden talebi olmadığı belirtilerek, bu parseller yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği açıklandığı halde; hüküm kısmında 112 ada 7 ve 8 parseller üzerindeki ağaçlar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu şekilde, hüküm ile gerekçe arasında çelişki oluşturulduğundan HMK'nın 298/2. maddesi gereğince hükmün bozulması gerekmiştir.
6.3. Öte yandan, davalı ... yönünden ilk derece kararının gerekçe kısmında; husumet yokluğundan davanın reddine karar verildiği açıklandığı halde, hükümde davalı ...'ye ait olan tapular üzerindeki ağaçlar yönünden davanın kabulüne karar verildiği, yargılama gideri ve harcın da davalı ...'ne yükletildiği dikkate alındığında, hüküm ile gerekçe arasında, bu şekilde de bir çelişki oluşturulduğu anlaşılmıştır.
6.4. Ayrıca, davacılar tarafından aidiyetinin tespiti istenen dava konusu kavak ağaçlarının niteliği itibariyle, belli bir süre arz üzerinde kaldıktan ve belli bir büyüme süresine geldikten sonra kesilecek ağaç türlerinden olması, ticari maksatla dikilen ve olgunlaştığında yani bir süre sonra kesilip yararlanılmak üzere dikilen kavak ve söğüt gibi ağaçların taşınmazın mütemmim cüz'i yani tamamlayıcı parçası niteliğinde kabul edilmemesi, 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında ise, muhdesatın, mütemmim cüz niteliğinde olduğu, bir başka deyişle geçici ve taşınabilir olmaması ve taşınmaza sıkı sıkıya bağlı bulunması gerektiğini söylemenin yanlış olmayacağının vurgulanması, kavak ve söğüt gibi ağaçların ise muhdesat niteliğinde olmaması, taşınır hükümlerine tabi mal niteliğinde olması nedeniyle, mahkemece, talebe konu kavak ağaçları yönünden, davanın reddine dair karar verilmesi gerekirken, kavak ağaçları ile ilgili kabul kararı verilmesi de usul ve yasaya aykırıdır.
7.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, HMK 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, karardan bir örneğin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 24.10.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.