Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/1449 Esas 2022/6450 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Aslıye Hukuk Mahkemesinin tapu iptali ve tescil talebi üzerine verdiği karar, Yargıtay'ın bozma ilamına uyularak birleştirilen Antalya 1. ve 2. Asliye Hukuk Mahkemelerinin davalıların aleyhine açılan davalarda karar verilmesiyle sonuçlandı. Davacı Aksu Belediyesi, Hazine adına olan taşınmazların davalılar tarafından amacı dışında kullanıldığını ve yolsuz işlemler yapıldığını ileri sürerek tapu kaydının iptali ve Hazine adına tescil edilmesini talep etmişti. Mahkeme, davalıların temyiz itirazlarını reddetti ancak tapu kayıtlarının kesinleşmemiş ilamlarla değişebileceği gerekçesiyle kararı bozdu. Tekrar yeni bir değerlendirme yapılması gerektiğine vurgu yaparak Mahkeme, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 30. maddesi gereğince Çalkaya Belediyesine satış yoluyla temlik edilen taşınmaz malların devir amacının dışında kullanılamayacağı ve devir amacına aykırı davrananların Hazinenin geri alım davası açabileceğini belirtti. Kararda, tapu kaydının güncel mülkiyet durumunun değişme ihtimali olduğunun altı çizildi. Kanun maddeleri ise şu şekildedir: 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 30. maddesi, 775 sayılı Gecekondu Kanunu.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
BİRLEŞTİRİLEN ANTALYA
1. ASLİYE HUKUK M. 2011/245 E. YÖNÜNDEN
BİRLEŞEN ANTALYA
2. ASLİYE HUKUK M. 2018/142 E. YÖNÜNDEN

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 17.05.2001, 03.06.2011, 30.03.2018 tarihlerinde verilen dilekçeler ile tapu iptali ve tescil talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; asıl dava ile birleştirilen 2011/245 Esas sayılı davanın kabulüne, birleştirilen 2018/142 Esas sayılı davanın reddine dair verilen 09.12.2020 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle, tayin olunan 01.11.2022 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden birleştirilen davada davalı ... ve ... vekili Av.... ile karşı taraftan davacı-birleştirilen davada davacı Hazine vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü açıklamaları dinlenildi. Açık duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

K A R A R
Dava, yolsuz tescil iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir.
Davacı, asıl ve birleştirilen Antalya Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/245 Esas sayılı dava dosyasıyla mülkiyeti Hazineye ait olan dava konusu taşınmazların davalı ... tarafından imar uygulamasına tâbi tutulduğunu, imar planında gecekondu önleme bölgesi olarak ayrılan dava konusu taşınmazların 2942 sayılı Kanunun 30. maddesine göre bakanlık ve dava dışı Çalkaya Belediyesi arasında düzenlenen protokol ve ek protokol gereğince anılan Belediyeye satış suretiyle devredildiğini, amacın 775 sayılı Gecekondu Kanununun öngördüğü şartlarda ihtiyaç ve hak sahiplerine devredilmesi olduğunu, düzenlenen protokol ile geri alım hakkının saklı tutulduğunu, dava konusu imar parsellerinin sahte encümen kararları ile dava dışı kooperatiflere satıldığını, bu suretle Belediye tarafından devir koşullarına uyulmadığını ileri sürerek dava konusu 1537 ada 11 parsel, 1993 ada 1 parsel, 1539 ada 1, 2, 3, 8, 9, 12 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleştirilen Antalya Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/142 Esas sayılı davasında, davacı ... Belediyesi vekili dava konusu 1537 ada 11 parsel sayılı taşınmazın davalılar adına olan tescilinin yolsuz olduğunu ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleştirilen dosya davalıları, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın reddine dair verilen karar Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 23.01.2017 tarih 2015/17455 Esas, 2017/454 Karar sayılı ilamı ile "... davalı ... Belediyesinin davada yer almasını sağlaması için süre verilmesi ve taraf delillerinin toplanması; ayrıca dava konusu imar parsellerinin dayanağı olan imar uygulamasının iptal edilip edilmediğinin araştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği..." gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak asıl dava ile birleşen Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/245 Esas sayılı davaların kabulüne, birleşen Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/142 Esas sayılı davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm davalı ... vekili, davalı ... ve davalı ... vekili ile asıl dosya davalısı/ birleştirilen dosya davacısı Aksu Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemenin 26.01.2022 tarihli ek kararı ile davalı ... vekili tarafından verilen temyiz dilekçesi, temyiz nispi karar harcı süresinde yatırılmadığı gerekçesiyle reddedilmiştir.
Davalı ... Şirket vekili ek kararı temyiz etmiştir.
1) Mahkemece davalı ... vekiline eksik yatırılan nispi harcın tamamlanması için muhtıra gönderilerek süresi içinde eksiklik tamamlanmazsa temyiz isteminden vazgeçilmiş sayılacağı ihtar edilmiş ancak süresinde nispi harç tamamlanmamıştır. Bu nedenle mahkemenin 26.01.2022 tarihli temyiz talebinin reddine ilişkin ek kararında bir isabetsizlik bulunmadığından, davalı ... vekilinin temyiz talebinin reddine,
2) Diğer davalıların temyiz itirazlarına gelince;
Somut olayda dava konusu taşınmazların Hazine tarafından 775 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde değerlendirilmek üzere, Hazine ile Çalkaya Belediye Başkanlığı arasında düzenlenen protokol ve ek protokole dayalı olarak belediyeye devredilen taşınmaz malların devir amaçları dışında kullanılamayacağı ve bu amaçları gerçekleştirebilecek kişilere usulüne uygun olarak devredebileceği, devir amacı dışında kullanıldığı ve devir amacına aykırı olarak üçüncü kişilere satıldığı tespit edildiği takdirde Hazinenin geri alım davası açma ... saklı kalmak üzere, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30. maddesi gereğince Çalkaya Belediyesine satış yoluyla temlik edildiği, daha sonra yapılan imar uygulamasıyla bir çok imar parsellerinin oluştuğu, müfrez çekişmeli taşınmazların sahteliği tartışmasız ve sabit olan belediye encümen kararına dayalı olarak 775 sayılı Gecekondu Kanununun öngördüğü şartlar içerisinde ihtiyaç ve hak sahibi kişiler yerine yolsuz işlemler yapılarak kurulmuş kooperatiflere devir işlemi yapıldığı gözetildiğinde bu hususun davalı Belediyenin protokolde öngörülen amaç dışına çıkarak tasarrufta bulunduğu dolayısıyla protokol hükümlerine aykırı hareket ettiği, bu nedenle de dava konusu taşınmazlarda korunmaya değer bir ... bulunmadığı anlaşılmakla davalıların temyiz itirazlarının reddine,
3) Bilindiği üzere, 6100 sayılı HMK'nın 165. maddesine göre; "Bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemece o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılama bekletilebilir."
Dosyadaki belgelerin incelenmesinde, davacısı Aksu Belediyesi davalısı Kaldera Holding olan Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/557 Esas sayılı davası ile 1539 ada 1, 2, 3, 8, 9, 12 parsel sayılı taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile Aksu Belediyesi adına tesciline karar verildiği, kararın 20.05.2011 tarihinde kesinleştiği ; aynı şekilde davacısı Aksu Belediyesi davalısı ... ile ... olan Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/ 563 Esas sayılı davası ile 1993 ada 1 parselin davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davası adına tesciline karar verildiği ancak hükmün henüz kesinleşmediği; davacısı ... davalısı ... olan Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/245 Esas sayılı davası ile de 1537 ada 11 parselin davalı adına kayıtlı ½ payının iptali ile davacı adına tesciline karar verildiği, kararın 14.09.2010 tarihinde kesinleştiği görülmektedir.
Hal böyle iken, dava konusu taşınmazlardan 1539 ada 1, 2, 3, 8, 9, 12 parsellerin tamamı ile 1537 ada 11 parselin ½ payı davalı ... adına, 1993 ada 1 parselin tamamı ile 1537 ada 11 parselin ½ payının davalı ... adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Her ne kadar mahkemece güncel tapu kayıt malikleri adına olan payların iptali ile davacı adına tesciline dair hüküm kurulmuş ise de, derdest olan Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/263 Esas sayılı ilamı ve kesinleşmiş olan Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/557 Esas sayılı ilamı ile Antalya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/245 Esas sayılı ilamları göz önüne alındığında tapu kayıtlarındaki güncel mülkiyet durumunun değiştiği ya da değişme ihtimali olduğu anlaşılmaktadır.
O halde mahkemece derdest olan mahkeme ilamının kesinleşmesi, kesinleşmiş olan mahkeme ilamlarının da tapuya infazı yapıldıktan sonra infaza elverişli karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ve davalı ... vekili ile asıl dosya davalısı/ birleştirilen dosya davacısı Aksu Belediyesi vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, 8.400,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalı ...'tan alınarak Hazineye verilmesine, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine,
kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
01.11.2022 gününde oybirliği ile karar verildi.