Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/403 Esas 2022/1339 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Borçlu olan sanık, ödeme şartını ihlal suçundan dolayı 3 aya kadar tazyik hapsine çarptırılmıştı. Ancak sanık aynı borç nedeniyle daha önce zaten tazyik hapsi cezası almıştı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, aynı borç nedeniyle sanığın bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine çarptırılabileceğini belirten madde uyarınca, sanık hakkında verilen tazyik hapis cezalarının ayrı ayrı kaldırılması ve infaz edilip edilmediğinin araştırılması gerektiğini vurguladı. Kararda yer alan kanun maddeleri ise şöyle:
- 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun \"Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza\" başlıklı 340. maddesi
- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi

Borçlunun ödeme şartını ihlal suçundan sanık ...’in 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2019 tarihli ve 2019/208 esas, 2019/410 sayılı kararı ile aynı suçtan adı geçen sanığın 2004 sayılı Kanun’un 340. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2019 tarihli ve 2019/355 esas, 2019/468 sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığı'nın 09/11/2021 gün ve 94660652-105-42-12831-2021-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 24/12/2021 gün ve KYB- 2021/138228 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 esas, 2009/205 sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar nazara alındığında;
2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinin "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak
zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." hükmü karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği,
Dosyalar kapsamına göre, borçlu sanığın Ilgın İcra Müdürlüğünün 2018/1845 esas sayılı icra takip dosyasından kaynaklı borcu nedeniyle 11/12/2018 tarihli taahhütname ile borcunu 31/12/2018 tarihinde başlayacak şekilde 10 taksit halinde ödemeyi taahhüt ettiği, borçlunun borçlarının bir kısım taksitlerini taahhütnamede öngörülen sürelerde ödememesi nedeniyle alacaklı vekili tarafından yapılan şikâyet üzerine, borçlunun anılan suçtan Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/120 esas, 2019/271 sayılı kararı ile 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği somut olayda, sanık hakkında aynı taahhüt nedeniyle Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 2019/208 ve 2019/355 esaslarına kayden yapılan yargılamalar neticesinde de, bahse konu Ceza Genel Kurulu kararında belirtilen şekilde Mahkemesince önceden verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmaksızın borçlunun tekrardan ayrı ayrı 3 aya kadar hapsen tazyikine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Dosya içeriğine göre ; Ilgın İcra Müdürlüğünün 2018/1845 esas sayılı icra takip dosyasından kaynaklı aynı borç ilişkisi nedeniyle Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 13/09/2019 tarihli ve 2019/120 esas, 2019/271 sayılı kararı ile verilen 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi cezasının infaz edilmiş olduğu anlaşıldığından ve aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği hususu gözetildiğinde , Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 18/10/2019 tarihli ve 2019/208 esas, 2019/410 sayılı kararı ile Ilgın İcra Ceza Mahkemesinin 20/12/2019 tarihli ve 2019/355 esas, 2019/468 sayılı kararının CMK’nın 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, sanık hakkında ödeme şartını ihlal eyleminden dolayı hükmolunan tazyik hapislerinin ayrı ayrı kaldırılmasına, bu eylemlerle ilgili olarak sanık hakkında tazyik hapisleri infaz edilmekte ise ayrı ayrı salıverilmesine; 08/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.