Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10827 Esas 2022/1686 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bu mahkeme kararı, bir borçlunun kredi borcu nedeniyle yapılan ilamsız icra takiplerine ilişkindir. Borçlu, aynı alacağın tahsili için daha önce kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapıldığı gerekçesiyle, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takibin iptali için icra mahkemesine başvurmuştur. Kanun hükümleri uyarınca, borcun ipotekle temin edilmesine rağmen elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yapabildiği için, tercih haklarını bu takipten yana kullandığı durumlarda aynı borca ilişkin ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılamaz. Bu nedenle, borçluların temyiz itirazları kabul edilmiş ve yapılan ilamsız icra takibi iptal edilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- İİK'nun 45. maddesi: Rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği belirtilmiştir.
- İİK'nun 167. maddesi: Alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
... 9. İcra Müdürlüğü'nün 2019/10804 Esas sayılı takip dosyası ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız icra takibinde, borçluların, aynı alacağın tahsili için daha önce 20.06.2019 tarihinde ... 17. İcra Müdürlüğü'nün 2019/8947 Esas; 07.03.2019 tarihinde ... 16. İcra Müdürlüğü'nün 2019/2901 Esas; 13.02.2019 tarihinde ... 9. İcra Müdürlüğü'nün 2019/1791 Esas; 21.02.2019 tarihinde ... 11. İcra Müdürlüğü'nün 2019/2305 Esas; 02.04.2019 tarihinde ... 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/4234 Esas; 02.04.2019 tarihinde ... 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/4235 Esas ve 11.07.2019 tarihinde ... 1. İcra Müdürlüğü'nün 2019/9751 Esas sayılı dosyaları ile bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takipler yapıldığını, alacaklının tercih hakkını bu takiplerden yana kullandığını ileri sürerek takibin iptali istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin reddine karar verildiği, borçluların istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İİK'nin 45. maddesinde; rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki İİK’nun 167. madde hükmünün mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise; alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; 20.06.2019 tarihinde başlatılan ... 17. İcra Müdürlüğü'nün 2019/8947 Esas; 07.03.2019 tarihinde başlatılan ... 16. İcra Müdürlüğü'nün 2019/2901 Esas; 13.02.2019 tarihinde başlatılan ... 9. İcra Müdürlüğü'nün 2019/1791 Esas; 21.02.2019 tarihinde başlatılan ... 11. İcra Müdürlüğü'nün 2019/2305 Esas; 02.04.2019 tarihinde başlatılan ... 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/4234 Esas; 02.04.2019 tarihinde başlatılan ... 4. İcra Müdürlüğü'nün 2019/4235 Esas ve 11.07.2019 tarihinde başlatılan ... 1. İcra Müdürlüğü'nün 2019/9751 Esas sayılı takip dosyaları incelendiğinde; alacaklı tarafından ... Turizm ... Ltd. Şti hakkında bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, ...'in de bazı takip dosyalarında borçlu olarak gösterildiği, bundan sonra 11/07/2019 tarihinde ... 9. İcra Müdürlüğü'nün
2019/10804 Esas sayılı takip dosyası ile kredi borçlusu ... Turizm ... Ltd. Şti. ile ipotek veren ... hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, alacaklının cevap dilekçesinde cari hesap borcuna karşılık yedi adet bono verildiğini, bunların yanında şirketin doğmuş her türlü borçlarının teminatı olarak şirket yetkilisi ...'e ait taşınmaz üzerinde 700.000,00 TL bedelle müvekkili lehine 2. derece ipotek tesis edildiğini, başlatılan takiplerde senetlerin tahsil edilememesi üzerine bu kez ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapıldığını, alacağı ipotek ile teminat altına alınan alacaklının doğrudan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibi tercih edebileceği gibi dilerse aynı anda bu takibi de yapabileceğini ileri sürdüğü görülmüş olup cevap dilekçesi içeriğinden takiplerin aynı alacak için başlatıldığının kabulü gerekir.
Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış ise aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapamaz. Bu husus süresiz şikayete tabidir. (Prof. Dr. L...., Doç. Dr. ..., Dr. Öğretim Üyesi ..., İcra ve İflas Hukuku, Ocak 2022, s. 318, 319).
O halde, İlk Derece Mahkemesince, yukarıda anlatılanlar doğrultusunda, şikayetin kabulü ile asıl borçlu şirket ve zorunlu takip arkadaşı konumunda olan ipotek veren hakkında başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız icra takibinin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması ve Bölge Adliye Mahkemesi'nce istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 12.Hukuk Dairesi'nin 07.06.2021 tarih ve 2020/2043 E. - 2021/1362 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA ve ... 6. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 10.09.2020 tarih 2020/263 esas 2020/384 karar sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 14.02.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.