Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2021/10523 Esas 2022/3613 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından verilen bir karar temyiz edildi. Konu, bir şirketin yaptığı başvuruda, Sivas Yatırım Ortaklığı'na ait olan bazı menkullerin haczedildiği ve bunların ortağı olduğu için haczin kaldırılması istenmesiydi. İlk derece mahkemesi kısmen kabul ederek bazı menkuller üzerindeki hacizleri iptal etmiş, alacaklının istinaf başvurusu sonrası Bölge Adliye Mahkemesi ise istinafı esastan reddetmiştir. Ancak TCK'nın 83/c maddesi gereği, şikayetçi şirketin takip borçlusu veya ipotek alacaklısı olmadığından ve menkullerin Sivas Yatırım Ortaklığı'na ait olduğundan, İİK'nun 83/c maddesine dayanarak haczin kaldırılması talep edilemediği kararına varılmıştır. Türk Medeni Kanunu'nun 684. maddesi de hatırlatılmış ve taşınmazdan ayrı haczedilemeyeceği vurgulanmıştır. Bu nedenle, mahkeme İİK'nun 83/c maddesine dayalı şikayetin aktif husumet yokluğu nedeniyle reddedilmesi gerektiğine karar verilmiştir. Bu kararın kanuni dayanağı İİK'nun 83/c ve Türk Medeni Kanunu'nun 684. maddeleridir.

MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayetçi şirketin icra mahkemesine yaptığı başvuruda; sair şikayetlerinin yanı sıra icra dosyasından ortağı olduğu Sivas Yatırım Ortaklığı Tic. A.Ş.'ne ait olan menkullerin haczedildiğini, hacizli menkullerin bulunduğu taşınmazda ... lehine tesis edilmiş dereceli ipotekler bulunduğunu, ayrıca menkuller yönünden ticari işletme rehni sözleşmesi yapıldığını ve TMK'nun 684. maddesi gereğince; mütemmim cüz niteliğindeki makinelerin taşınmazdan ayrı olarak haczedilemeyeceğini ileri sürerek haczin kaldırılmasını istediği, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin kısmen kabulü ile bir kısım menkuller üzerindeki hacizlerin iptaline karar verildiği, alacaklının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmüştür.
İİK'nun 83/c maddesinde; "Taşınmaz rehni ipotek akit tablosunda sayılı bulunan eklenti, taşınmazdan ayrı olarak haczedilemez. Türk Medeni Kanunu'nun 862 inci maddesi hükmü saklıdır" hükmüne yer verilmiştir.
Türk Medeni Kanunu'nun 684. maddesi uyarınca bütünleyici parça (mütemmim cüz), yerel adetlere göre asıl şeyin (taşınmazın) temel unsuru olan ve o şey yok edilmedikçe, zarara uğratılmadıkça veya yapısı değiştirilmedikçe ondan ayrılmasına olanak bulunmadığı için taşınmazdan ayrı (bağımsız olarak) haczedilemez.
İK'nun 83/c maddesinde düzenlenen haczedilmezlik şikayeti, takip borçlusuna ve ipotek alacaklısına tanınmış bir haktır. Ayrıca, İİK'nun 83/c maddesinin son fıkrasında Türk Medeni Kanunu'nun 862. maddesi hükmünün saklı olduğu düzenlenmiş olup; buna göre, taşınmaz rehninin kapsamı içinde teferruat (eklenti) üzerinde hak sahibi olan 3. kişilerin bu hakları korunacaktır.
Somut olayda, şikayetçi şirketin ipotek borçlusu veya alacaklısı olduğuna dair bir iddiası olmadığı gibi menkullerin ortağı olduğu Sivas Yatırım Ortaklığı Tic. A.Ş.'ne ait olduğunu ileri sürdüğü ve icra takibinin de tarafı olmadığı anlaşıldığından, İİK'nun 83/c maddesine dayanarak haczin kaldırılmasını isteyemez.
O halde mahkemece, şikayetçinin İİK'nun 83/c maddesine dayalı şikayetinin aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken; yazılı şekilde hüküm tesisi ve istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Alacaklının temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nin istinaf talebinin esastan reddine ilişkin 02.09.2021 tarih ve 2021/1137 E. - 2021/1188 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA ve Sivas 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 29/04/2021 tarih, 2020/9 E. - 2021/137 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de, Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 21/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.