Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/2829 Esas 2022/4853 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı üçüncü kişilere gönderilen haciz ihbarnamelerine itiraz edildiği için tazminat davası açılmış. Ancak, borçlunun üçüncü kişiden kesin alacağı olmadığı anlaşıldığı için mahkemece tazminat talebinin reddi kararı verilmiş. Ancak temyiz üzerine yapılan incelemede, İİK'nun 89/4. maddesi gereğince tazminat talebinin kabul edilebilmesi için, borçlunun, haciz ihbarnamesinin üçüncü kişiye tebliği tarihi itibariyle, üçüncü kişi nezdinde kesinleşmiş, İİK.’nun 89/1. maddesi kapsamında haczedilebilecek muaccel bir alacağının bulunması gerektiği belirtilmiş. Bu nedenle, mahkemenin kararı bozulmuştur.
Kanun maddeleri: İİK'nun 89. maddesi, İİK'nun 68. maddesi.

MAHKEMESİ :İcra Ceza Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1- Davacı alacaklının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre temyiz itirazlarının REDDİNE;
2-Davalı 3. Kişilerin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı alacaklının icra mahkemesine başvurusunda, takip dışı (3. kişi) davalılar ..., ... ve ...'ya gönderilen haciz ihbarnamelerine gerçeğe aykırı olarak itiraz edildiğini, 89/1 haciz ihbarnamesine itirazların haksız olduğunu ileri sürerek davalıların, 93.357,00 TL tutarında tazminata mahkum edilmesini talep ettiği, mahkemece tazminat isteminin kısmen kabulüne dair karar verildiği, kararın davalılar tarafından temyiz edildiği görülmektedir.
2004 sayılı İİK’nun 89. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında; “Hamiline ait olmayan veya cirosu kabil bir senetle müstenit bulunmayan alacak veya sair bir talep hakkı veya borçlunun üçüncü şahıs elindeki taşınır bir malı haczedilirse icra memuru; borçlu olan hakiki veya hükmi şahsa bundan böyle borcunu ancak icra dairesine ödeyebileceğini ve takip borçlusuna yapılan ödemenin muteber olmadığını veya malı elinde bulunduran üçüncü şahsa bundan böyle taşınır malı ancak icra dairesine teslim edebileceğini, malı takip borçlusuna vermemesini, aksi takdirde malın bedelini icra dairesine ödemek zorunda kalacağını bildirir. Bu haciz ihbarnamesinde, ayrıca 2, 3 ve 4. fıkra hükümleri de üçüncü şahsa bildirilir. Üçüncü şahıs; borcu olmadığı veya malın yedinde bulunmadığı veya haciz ihbarnamesinin tebliğinden önce borç ödenmiş veya mal istihlak edilmiş veya kusuru olmaksızın telef olmuş veya malın borçluya ait olmadığı veya malın kendisine rehnedilmiş olduğu veya alacak borçluya veya emrettiği yere verilmiş olduğu gibi bir iddiada ise, keyfiyeti, haciz ihbarnamesinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde icra dairesine yazılı veya sözlü olarak bildirmeye mecburdur" hükmüne yer verilmiştir.
Kanun hükmünde yer alan tazminatın konusu, haciz ihbarnamesine karşı üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunması sebebiyle takip alacaklısının uğradığı zarardır. Bu davada, üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunu davacı takip alacaklısı ispat etmelidir. Üçüncü kişinin beyanının aksi, İİK.'nun 68. maddesinde sayılan belgelere bağlı olmaksızın her türlü delille ispat edilebilir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince; icra mahkemesince, genel hükümlere göre yargılama yapılarak sonuca gidilmelidir.
İİK'nun 89/4. maddesine dayalı olarak açılan tazminat davasında, tarafların göstereceği deliller, ticari defterler ve kayıtlar üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak, ihbarnamenin tebliğ tarihi itibariyle, borçlunun, üçüncü kişiden istenebilir, kesin nitelikte bir alacağının mevcut olup olmadığı genel hükümler çerçevesinde belirlenir, diğer bir ifade ile anılan maddeye göre tazminata hükmedilebilmesi için, borçlunun, haciz ihbarnamesinin üçüncü kişiye tebliği tarihi itibariyle, üçüncü kişi nezdinde kesinleşmiş, İİK.’nun 89/1. maddesi kapsamında haczedilebilecek muaccel bir alacağının bulunması zorunludur.
Somut olayda, alacaklının talebi ile davalı üçüncü kişilere İİK'nun 89. maddesi gereğince 1. haciz ihbarnameleri gönderildiği, ihbarnamelerin 22/11/2011, 29/11/2011 ve 09/12/2011 tarihlerinde tebliğ edildiği, üçüncü kişilerin 24/11/2012 tarihli itirazları üzerine alacaklı tarafından İİK'nun 89/4. maddesi uyarınca tazminat istemi ile icra mahkemesine başvurulduğu, davalılar ile dava dışı takip borçlusu arasında akdedilen ... 3. Noterliğinin 14.02.2007 tarih ve 851 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde gayri menkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine yönelik ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 21/09/2011 tarihli, 2011/21 Esas, 2011/556 Karar sayılı kararı ile dava konusu tazminat olan ve tazminatın reddine dair karar verilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 09/07/2019 tarihli 2018/512 Esas, 2019/358 Karar sayılı kararının henüz kesinleşmemiş olduğunun anlaşıldığı, bu haliyle haciz ihbarnamelerinin tebliğ edildiği 22/11/2011, 29/11/2011 ve 09/12/2011 tarihlerinde kesinleşmiş muaccel bir alacak bulunmadığının anlaşılması karşısında, İİK'nun 89/4. maddesine dayalı olarak açılan tazminat davasında, tazminata hükmedilebilmesi için, borçlunun, haciz ihbarnamesinin üçüncü kişiye tebliği tarihi itibariyle, üçüncü kişi nezdinde kesinleşmiş, İİK.’nun 89/1. maddesi kapsamında haczedilebilecek muaccel bir alacağının bulunması zorunlu olduğundan, mahkemece tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğundan, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:
Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerden İİK'nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.