Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/4439 Esas 2022/5694 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Borçlu, birleşen şikayet dosyasında Tekirdağ'daki taşınmazın mesken olduğunu belirterek hacizlerin kaldırılmasını talep etti. İlk Derece Mahkemesi, talebin kısmen kabul kısmen reddiyle taşınmazın satılmasına karar verdi. Alacaklı ve borçlu tarafından istinaf edildi. Bölge Adliye Mahkemesi, istinaf başvurularını reddetti. Ancak Daire, borçlunun birleşen şikayet dilekçesinin reddedildiği, asıl şikayet dosyası alacaklısının temyizinin kabulüyle kararın bozulduğunu belirtti. Son kararda, birleşen şikayetin tümden reddedilmesi isabetsizdir ve taşınmazdaki ipoteğin kanuni ipotek olduğu belirlendi. Karar, İİK'nun 82/1. maddesi gereğince bozuldu.
Kanun maddeleri:
- İİK'nun 82/1-12. maddesi
- İİK'nun 82/1. maddesi
- TMK'nun 893/1. maddesi
- 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi
- 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi

MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
DAVALILAR : Alacaklılar : ..., ....

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Borçlunun asıl şikayetinde; Tekirdağ 2. İcra Müdürlüğü’nün 2018/4665 E. sayılı takip dosyasında haczedilen taşınmazın hale münasip evi olduğunu ileri sürerek İİK’nun 82/1-12. maddesi gereğince 266 Parsel’de kayıtlı 6 bağımsız bölüm numaralı taşınmazdaki haczin kaldırılması, birleşen şikayet dosyasında ise, Tekirdağ 2. İcra Müdürlüğü’nün 2012/8340 E. sayılı takip dosyasında haczedilen aynı taşınmazdaki haczin meskeniyet iddiası nedeniyle kaldırılmasını talep ettiği, İlk Derece Mahkemesi’nce asıl ve birleşen şikayet yönünden istemin kısmen kabul kısmen reddi ile taşınmazın 140.000,00 TL’den az olmamak üzere satılmasına karar verildiği, kararın şikayetçi borçlu ve asıl şikayetin karşı tarafı olan alacaklı … Koop. tarafından istinaf edildiği, Bölge Adliye Mahkemesi’nce adı geçenlerin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddedildiği, karara karşı yine aynı tarafların temyiz başvurusunda bulunmaları üzerine Dairemizin 16.6.2021 tarih ve 2021/2258 E. - 2021/6529 K. sayılı ilamı ile, şikayetçi borçlunun birleşen şikayet dosyasına yönelik temyizinin reddedildiği, asıl şikayet dosyası alacaklısının asıl şikayet dosyasına yönelik temyizinin ise kabulü ile taşınmazdaki ipoteğin türü ve hacizden önce borcun ödenip ödenmediği belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulduğu görülmekle, bu aşamada İlk Derece Mahkemesi'nin birleşen şikayet yönünden verdiği kısmen kabul kısmen ret kararına karşı, şikayetin karşı tarafı olan alacaklı ... tarafından istinaf başvurusunda bulunulmaması ve borçlunun birleşen şikayete ilişkin temyizinin de Dairemizce reddi ile birlikte, İlk Derece Mahkemesi kararının birleşen şikayet yönünden kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; Dairemizce İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması üzerine aynı mahkemece verilen son kararla asıl ve birleşen şikayetin tümden reddine karar verilmiş ise de; yukarıda yapılan açıklamalar gereğince birleşen şikayete ilişkin İlk Derece Mahkemesi’nin kısmen kabul kısmen ret kararının birleşen dosya davalısı alacaklı ... tarafından istinaf edilmemiş ve borçlunun istinafının da Dairemizce reddedilmiş olması nedeniyle, birleşen şikayet yönünden borçlu lehine usuli kazanılmış hak doğmuş olup, mahkemece usuli kazanılmış hakkın ihlaline sebep olacak şekilde, birleşen şikayetin tümden reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Öte yandan; İİK’nun 82/1. maddesinde düzenlenen haczedilmezlik hükümlerine, aynı maddenin ikinci fıkrasının birinci cümlesi ile getirilen istisna gereğince, borçlu, kanunî ipotek hakkı sahiplerine karşı mahcuz malın haczinin caiz olmadığını ileri süremez. Maddede yazılı 743 sayılı eski Medeni Kanun’un 807. maddesinin yerini 22.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 893. maddesi almış olup bu maddeye göre aşağıdaki alacaklılar, kanunî ipotek hakkının tescilini isteyebilirler:
1. Satıştan doğan alacağı için satılan taşınmaz üzerinde satıcı,
2. Elbirliği ortaklığına giren taşınmazlarda paylaşmadan doğan alacakları için birlikte mirasçı olanlar veya diğer elbirliği ortakları,
3. Bir taşınmaz üzerinde yapılan ... veya diğer işlerde malzeme vererek veya vermeden emek sarf ettikleri için malzeme ve emek karşılığı olarak malik veya yükleniciden alacaklı olan alt yüklenici veya zanaatkârlar.
İlk Derece Mahkemesi’nce Dairemizin bozma ilamı üzerine verilen son kararla, asıl şikayet yönünden, taşınmazdaki ipoteğin zorunlu ipoteklerden olmadığı ve ipotek konusu borcun da devam ettiği gerekçesiyle şikayetin reddine hükmedilmiş ise de; 27.4.2006 tarih ve 4392 yevmiye numaralı ipotek belgesinin incelenmesinde; şikayete konu taşınmazda bulunan ipoteğin, TMK’nun 893/1. maddesi gereğince satıştan doğan alacak için satılan taşınmaz üzerinde kurulan kanuni ipotek olduğu anlaşıldığından, mahkemece asıl şikayetin İİK’nun 82/2-1. cümlesi gereğince reddi gerekirken yazılı gerekçeyle reddi isabetsiz ise de; sonuçta istem reddedildiğinden bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, Tekirdağ İcra Hukuk Mahkemesi’nin 18.02.2022 tarih ve 2021/364 E. - 2022/89 K. sayılı kararının birleşen şikayete hasren BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne gönderilmesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/05/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.