Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/5559 Esas 2022/6250 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bir borç tahsili için yapılan ipotek paraya çevrilmesi yoluyla gerçekleştirilen ihalenin, borçluların takibe itirazı nedeniyle iptal edilmesi taleplerinin incelendiği davada, borçluların ihalenin usulsüz yapıldığı iddiası reddedilmiş ve ihalenin feshi için yasal bir nedenin olmadığı belirtilerek karar verilmiştir. İİK'nun 134. maddesinde belirtilen ihalenin bozulma nedenleri ve doktrinde ve Yargıtay uygulamasında sıralanan nedenler tartışılmış, icranın geri bırakılması yargılamasının henüz sonuçlanmamış olması nedeniyle ihalenin yapılmasının usul ve yasaya uygun olduğuna karar verilmiştir. Kararın detayları için İİK'nun 149/a-1 ve 149/a-2 maddeleri de açıklanmıştır.
Kanun Maddeleri:
İİK'nun 134. maddesi: İhalenin feshi nedenleri belirtilmemiştir, sadece nedenler teker teker gösterilmemiş, \"ihalenin BK'nun 226. maddesinde yazılı\", \"satış ilanı tebliğ edilmemiş olması\", \"satılan malın esaslı niteliklerindeki hata\" ve \"ihaledeki fesat\" nedenleriyle ihalenin bozulabileceğine değinilmiştir.
İİK'nun 149/a-1 maddesi: İcra mahkemesine yapılan itiraz icranın ve satışın durdurulmasını gerektirmez.
İİK'nun 149/a-2 maddesi: İcra mahkemesinin geri bırakılma isteminin reddine karşı istinaf yoluna başvuran borçlu veya üçüncü şahıs, takip konusu alacağın yüzde onbeşi nispetinde teminat yatırmadığı takdirde satış durmaz.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Alacaklı-ihale alıcısının; borçlulardan ... Orman Ürünleri Hipermarket Gıda Temizlik Tarım Hayvancılık Taşımacılık İnşaat Sanayi ve Dış Ticaret Ltd. Şti. ve ...yönünden temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre temyiz itirazlarının REDDİNE;
2-Alacaklı-ihale alıcısının; ... yönünden temyiz itirazlarına gelince;
Şikayetçi borçluların, sair fesih iddialarının yanı sıra ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takipte borçlular Abdülmecit Saysal ve ...’ün Malatya 2. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/ 503 E.sayılı dosyası üzerinden icra emrinin ve takibin iptalini istediklerini ve yargılama devam ederken ihalenin yapıldığını, borçlulardan ... Orman Ürünleri Hipermarket Gıda Temizlik Tarım Hayvancılık Taşımacılık İnşaat Sanayi ve Dış Ticaret Ltd. Şti.ne ve ...’a yapılan satış ilanı tebliğ işleminin usulsüz olduğunu ileri sürerek 04.03.2020 tarihli ihalelerin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurdukları, ilk derece mahkemesince,satış ilanının borçlulara usulüne uygun olarak tebliğ edilmediği ve şikayet yargılaması derdest iken ihalenin yapılmasının usul ve yasaya uygun olmadığı gerekçesiyle ihalelerin feshine hükmedildiği, alacaklı (ihale alıcısı) tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedildiği görülmüştür.
Somut olayda; şikayet başvurusunda,borçlulardan ...’e çıkartılan satış ilanı tebligatının usulsüz tebliğ edildiği iddiası bulunmadığı gibi, satış ilanının 13.01.2020 tarihinde “muhatabın geçici olarak çarşıya gittiğini ve aynı konutta daimi ikamet ettiğini beyan eden ehil ve reşit eşi ...imzasına tebliğ edildi.” şerhi ile usulüne uygun tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan; kural olarak, usulüne uygun biçimde gerçekleşen ihaleden sonra icra takibinin iptal edilmesi, icranın geri bırakılması veya alacaklının takip dosyasından feragat etmesi halinde dahi bu hususlar ihalenin feshi nedeni yapılamaz. İİK.nun 134.maddesinde ihalenin feshi nedenleri teker teker belirtilerek gösterilmemiştir. Sadece "ihalenin BK.nun 226.maddesinde yazılı", "satış ilanı tebliğ edilmemiş olması", "satılan malın esaslı niteliklerindeki hata" ve "ihaledeki fesat" nedenleriyle ihalenin bozulabileceğine değinilmiştir.
İhalenin bozulma nedenleri gerek doktrinde gerekse Yargıtay uygulamasında;
1-İhaleye fesat karıştırılmış olması
2-Artırmaya hazırlık aşamasındaki hatalı işlemler
3-İhalenin yapılması sırasındaki hatalı işlemler
4-Alıcının taşınmazın önemli nitelikleri hakkında hataya düşürülmüş olması şeklinde
sıralanmıştır.
Devletin cebri icra gücü vasıtasıyla, devlet güvencesinde yapılan ihalede mahcuzu satın alan üçüncü kişinin, takibin iptali, icranın geri bırakılması veya ihaleden sonra borcun ödenmesi nedeniyle doğrudan hiçbir ilişkisi olamaz.
Alacaklı tarafından başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takipte borçlular ...ve ...’ün ... 2. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/ 503 Esas sayılı dosyası üzerinden icra emrinin ve takibin iptalini istedikleri, dosyanın ihale tarihi itibariyle derdest olduğu, mahkemece tedbir kararı verilmediği anlaşılmıştır. İİK nun 149/a-1 maddesinin göndermesi ile olayda uygulanması gereken aynı kanunun 33.maddesine göre icra mahkemesine yapılan itiraz icrayı ve satışı durdurmaz. İİK nun 149/a-2 maddesine göre ise, icra mahkemesinin geri bırakılma isteminin reddine ilişkin kararına karşı istinaf yoluna başvuran borçlu veya üçüncü şahıs, takip konusu alacağın yüzde onbeşi nispetinde teminat yatırmadığı takdirde satış durmaz.
Somut olayda ihale tarihinde henüz icra mahkemesinde icranın geri bırakılması yargılamasının devam ettiği ve satışın durdurulması yönünde bir karar alınmadığından ihalenin yapılması usul ve yasaya uygundur.
O halde, ilk derece mahkemesince; başkaca fesih nedeni de bulunmadığından, borçlulardan ... yönünden ihalelerin feshi isteminin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddedilmesi isabetsiz olup, ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının-ihale alıcısının temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 10.03.2022 tarih ve 2021/1856 E. 2022/484 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), ... İcra Hukuk Mahkemesinin 04.06.2021 tarih ve 2020/33 E.-2021/91 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24/05/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.