Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/6743 Esas 2022/7920 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Sanığın bir borcu nedeniyle 3 taksit halinde ödeme taahhüdünde bulunduğu ancak ilk taksidi ödemediği için daha önce verilen tazyik hapsi kararının infaz edilip edilmediği araştırılmaksızın tekrar 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılması sebebiyle yapılan itirazın reddedildiği ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemi sonucu Mahkeme kararının BOZULMASINA karar verildiği belirtilmektedir. Dava dosyasında 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 340. maddesi düzenlemesi yer almaktadır ve bu madde borçlunun ödeme şartını ihlal etmesi halinde ceza verilmesini düzenlemektedir. Madde, borçlunun alacaklı tarafından muvafakat alınması veya 111. madde uyarınca icra dairesinde kararlaştırma yapılması durumları dışında ödeme şartını ihlal etmesi halinde 3 aya kadar tazyik hapsi verilmesini öngörmektedir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir.

Borçlunun ödeme şartını ihlal suçundan sanık ...'ın, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 340. maddesi gereğince 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair ... 4. İcra Ceza Mahkemesinin 28/10/2020 tarihli ve 2020/175 esas, 2020/512 sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin ... 5. İcra Ceza Mahkemesinin 24/12/2020 tarihli ve 2020/164 değişik iş sayılı kararını müteakip, aynı suçtan adı geçen sanığın 2004 sayılı Kanun’un 340. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair ... 7. İcra Ceza Mahkemesinin 26/11/2020 tarihli ve 2019/944 esas, 2020/513 sayılı kararına yönelik itirazın reddine ilişkin ... 8. İcra Ceza Mahkemesinin 29/03/2021 tarihli ve 2021/37 değişik iş sayılı kararı aleyhine ... Bakanlığı'nın 28/03/2022 gün ve 94660652-105-07-16882-2021-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 20/05/2022 gün ve KYB- 2022/49384 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 29/09/2009 tarihli ve 2009/16.HD-188 esas, 2009/205 sayılı ilâmında yer alan, ''... Hapsen tazyik yaptırımında amaç, bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak olduğundan, alt sınırdan belli bir ceza belirlenmesi gerekmemekte, yükümlülük yerine getirilene kadar ve en çok 3 ay süreyle kişinin yükümlülüğüne uygun davranması için zorlanması söz konusu olmaktadır... Ancak, ilk taksitin ödenmemesi üzerine 3 aya kadar hapsen tazyik kararının tamamının infazı halinde takip eden taksitlerin ödenmemesi durumunda artık borçlunun cezalandırılması olanağı kalmayacaktır. Bir başka anlatımla, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle maddede öngörülen cezanın tamamının infazı hâlinde, yaptırım uygulama olanağı kalmadığından, diğer taksitlerin ödenmemesi ayrıca bir taahhüdü ihlâl kabahatini oluşturmayacaktır... Zira, her bir taksit için ayrı ayrı hapsen tazyik kararı verilmesi halinde, bu kararların her biri infaz yeteneğine sahip olup, usulüne uygun bir şekilde kaldırılmadığı sürece, Yasanın aradığı en çok 3 aya kadar tazyik hapsi verilebileceği kuralını aşacak şekilde infaz edilmeleri söz konusu olabilecektir. Yerel Mahkemece yapılması gereken, borçlunun ilk taksiti ödememek suretiyle ödeme taahhüdüne aykırı davranması nedeniyle 3 aya kadar hapsen tazyikine ilişkin ilk hükmün infazını bekleyerek, eğer kabahatli, bu hapsen tazyik kararının yerine getirilmesinden sonra borcu öder ise, ödenmeyen diğer taksit yönünden kalan süre kadar hapsen tazyik kararı vermektir. Yerel Mahkemece, ilk taksitin ödenmemesi nedeniyle verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmadan, son taksitin ödenmemesi nedeniyle yapılan şikâyet üzerine, borçlunun yeniden 3 aya kadar hapsen tazyik ile cezalandırılması yasaya aykırı olup, kararın bu nedenle yasa yararına bozulması gerekirken, Özel Dairece yasa yararına bozma isteminin reddine karar verilmesi isabetli değildir.'' şeklindeki açıklamalar ile, 2004 sayılı Kanun’un "Borçlunun ödeme şartını ihlali halinde ceza" başlıklı 340. maddesinde yer alan "111 inci madde mucibince veya alacaklının muvafakati ile icra dairesinde kararlaştırılan borcu ödeme şartını, makbul bir sebep olmaksızın ihlal eden borçlunun, alacaklının şikâyeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine
karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra borçlu borcun tamamını veya o tarihe kadar icra veznesine yatırmak zorunda olduğu meblağı öderse tahliye edilir; ödemelerini tekrar keserse, hakkında tazyik hapsine yeniden karar verilir. Ancak, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresi üç ayı geçemez." şeklindeki düzenleme karşısında, aynı borç ilişkisi nedeniyle sanık hakkında bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya kadar tazyik hapsine karar verilebileceği nazara alındığında,
Dosyalar kapsamına göre, borçlu sanığın ... (Kapatılan) 13. İcra Müdürlüğünün 2014/6249 sayılı icra takip dosyasından kaynaklı borcu nedeniyle bila tarihli taahhütname ile toplam 284.384,51 Türk lirası olarak belirlenen borcunu 3 taksit halinde ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği, 02/07/2019 tarihinde ödemesi gereken 100.000,00 Türk lirası taksidi ödemediği gerekçesiyle müşteki vekilinin şikayeti üzerine ... 4. İcra Ceza Mahkemesinin 28/10/2020 tarihli kararı ile 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği, yine aynı taahhüdün 02/08/2019 tarihli 100.000,00 Türk lirası tutarlı ikinci taksidini ödemediğinden bahisle müşteki vekilinin yeniden yaptığı şikayet üzerine, bahse konu Ceza Genel Kurulu kararında belirtilen şekilde ... 4. İcra Ceza Mahkemesinin 28/10/2020 tarihli kararı ile önceden verilen hapsen tazyik kararının infaz edilip edilmediği araştırılmaksızın borçlunun tekrardan ... 7. İcra Ceza Mahkemesinin 26/11/2020 tarihli ve 2019/944 esas, 2020/513 sayılı kararı ile 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına karar verildiği cihetle, itirazın bu yönden kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden ... 8. İcra Ceza Mahkemesinin 29/03/2021 tarihli ve 2021/37 değişik iş sayılı kararının CMK’nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yapılmasına, 28/06/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.