Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/8917 Esas 2022/9757 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Fethiye İcra Hukuk Mahkemesi'nin vermiş olduğu bir kararın borçlular tarafından temyiz edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi dosyayı incelemiş ve kararı bozmuştur. Borçlular, ihaleye fesat karıştırıldığı iddiası ile İİK'nun 134. maddesine dayalı olarak ihalenin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurmuş, ancak mahkeme şikayeti reddetmiş ve para cezası vermiştir. Borçlular, bu karara istinaf kanun yoluna başvurmuşlar, ancak istinaf başvurusunun esastan reddedildiği görülmüştür. İhalenin amacına ulaşmasını ve malın gerçek değerine satılmasını, ihalenin sağlıklı ve normal şartlarda yapılmasını engelleyici, dürüstlük kuralları ile bağdaşmayan davranışlarda bulunulması ve ihaleye katılıma engel olunması ihaleye fesat niteliğindedir. Somut olayda, tanığın beyanları dikkate alınarak, birkaç kişi tarafından borçlunun başka bir kişiden daha önce veya daha yüksek teklif vermesi için ihaleye katılması engellenmiştir. İşte, bu durumda, ihalenin usulüne uygun yapılmasını, şahısların ihaleye katılımının engellenmesini ve ihaleye talebin azaltılmasını sağlayıcı nitelikte olup olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca karar bozulmuştur.
Kanun maddeleri:
- İİK'nun 134/2. maddesi
- Türk Borçlar Kanunu'nun 281. maddesi
- 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi
- 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Borçluların, diğer bir kısım iddialarının yanı sıra ihaleye fesat karıştırıldığı iddiası ile İİK'nun 134. maddesine dayalı olarak ihalenin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece şikayetin reddi ile borçlular aleyhine para cezasına hükmedildiği, borçlular tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddedildiği görülmektedir.
İİK'nun 134/2. maddesi göndermesi ile uygulanması gereken Türk Borçlar Kanunu'nun 281. maddesi uyarınca kanuna veya ahlâka (adaba) aykırı şekilde ihaleye fesat karıştırılmış olması ihalenin feshi sebebidir. İhalenin amacına ulaşmasını ve malın gerçek değerine satılmasını, ihalenin sağlıklı ve normal şartlarda yapılmasını engelleyici, dürüstlük kuralları ile bağdaşmayan davranışlarda bulunulması ve ihaleye katılıma engel olunması ihaleye fesat niteliğindedir. Taraflar fesat nedeni olarak ileri sürdükleri maddi vakıaları tanık dahil her türlü delille ispat edebilir.
Somut olayda, davacı tanığı ...’ın beyanı alınmak üzere çıkarılan tebligatın bila tebliğ iadesi üzerine, Cumhuriyet Savcılığında soruşturma aşamasında tanığın beyanının alındığından bahisle ihzara gerek görülmeyerek sonuca gidildiği görülmekle birlikte tanık ...’ın savcılık ifadesinde; ihale tarihinde ihaleye katılmak amacı ile adliye ek binasında olduğunu,bina bahçesinde bulunan şişman gözlüklü bir şahsa, ismini bilmediği daha önceden de görmediği kısa boylu bir erkekle kısa boylu toplu bir bayanın "sen bu ihaleye giremezsin, bu ihale bizimdir, çek git" şeklinde bağırmaları üzerine şişman şahsın adliyeden ayrıldığını, aynı kişilerin daha sonra kendisine karşı da aynı sözleri sarf ettiklerini hatta kendisine “sana para verelim, ihaleye girme" dediklerini fakat kendisinin şahıslara aldırmadığını, ihale yapılacak yere geldiğini, içeride bankonun arkasında ..., avukatlar ve bir bayan ile erkeğin olduğunu, uzun boylu saçlarının ön tarafı dökülmüş bir şahsın bankoya gelerek oradakilere birşeyler söylediğini ve o anda satışın gerçekleştiğini duyduğunu, her şeyin oldu bittiye getirildiğini belirttiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan Cumhuriyet Başsavcılığınca takip dosyası alacaklısı ... hakkında, ifadede adı geçmeyip tanığın isnatta bulunduğu kişilerin kim olduğu belli olmadığından bahisle takipsizlik kararı verilmiş ise de bu durumun ihalenin feshi dosyasında aynı şekilde değerlendirmeye tabi tutulamayacağı, bir başka değişle tanık anlatımlarının doğru
olduğunun tespiti halinde bahsi geçen eylemlerin alacaklı ya da başka şahıslar tarafından işlenmesinin sonucu değiştirmeyeceği, asıl olanın herhangi bir kişinin eyleminin fesat niteliğinde olup ihalenin usulüne uygun yapılmasını, şahısların ihaleye katılımının engellenmesini ve ihaleye talebin azaltılmasını sağlayıcı nitelikte olup olmadığının tespitidir.
O halde, mahkemece adı geçen tanığın ihzaren celbi ile ifadesi alındıktan sonra dosyadaki tüm deliller hep birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ve istinaf başvurusunun da esastan reddine karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile, yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi'nin 09.05.2022 tarih ve 2021/1759 Esas 2022/1027 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, Fethiye İcra Hukuk Mahkemesi'nin 17.02.2021 tarih ve 2019/455 Esas 2021/117 Karar sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 04.10.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.