Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/3187 Esas 2022/10792 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mirasın reddedilmesi sonucunda murise ait araç üzerine konulan haczin kaldırılması talebini içeren şikayet dosyasında İİK'nun 121. maddesine göre işlem yapılmasına karar verildiği ancak muris adına kayıtlı araç üzerindeki haczin ve yakalama şerhinin kaldırılması talebinin hukuki yararının bulunması nedeniyle esası incelenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Miras ortaklığında bulunan miras payının haczi mümkün olduğu, ancak borçlunun kesinleşmiş bir ilamla mirasçı sıfatının bulunmadığının belirlenmesi halinde, diğer mirasçıların borçlunun borcundan dolayı murise ait mallar üzerine konulan haczin kaldırılmasını isteyebilecekleri belirtilmiştir. Bu nedenle, şikayetin dayanak belgeler çerçevesinde çözümlenmesi gerektiği ve hüküm tesisi yapılması gerektiği karara bağlanmıştır. İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken HMK'nun 373/2. maddeleri açıklanmıştır.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi (mirasçı) tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı vekilinin talebi üzerine borçlular ... ve ... ’a murisleri ... ’dan intikal edecek miras nedeniyle adı geçen muris adına kayıtlı araç kaydı üzerine haciz ve yakalama şerhi konulduğu, şikayetçi (mirasçı) ...’ın, borçluların mirasın reddi kararını ibraz ederek haciz ve yakalama şerhinin kaldırılması talebinin icra müdürlüğünce reddedildiğini, borçlular tarafından miras reddedildiğinden mirasçı sıfatlarının bulunmadığını ve kendisinin de mirasçı sıfatının olduğunu ileri sürerek haciz ve yakalama şerhinin kaldırılması istemi ile icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece şikayetin kabulü ile icra müdürlüğü işleminin iptaline İİK’nun 121. maddesine göre işlem yapılması gerektiğine karar verildiği, kararın alacaklı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince,mirasçı 3.kişi ...'ın, miras yoluyla kendisine intikal eden araçtaki borçluların hisseleri üzerine konulan haczin kaldırılmasına yönelik şikayetinde hukuki yararı bulunmadığı gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve şikayetin hukuki yarar yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verildiği, kararın şikayetçi (mirasçı) tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
HMK'nun dava şartlarını düzenleyen 114.maddesinin (h) bendinde; davacının dava açmakta hukuki yararının olması gerektiği belirtilmiştir. TMK'nun 611/1. maddesinde ise; ''Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse, onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer'' hükmüne yer verilmiştir.
Bir mirasa ortak olan tüm mirasçılar o miras üzerinde birlikte hak sahibidir. Miras paylaşımı yapılıp her mirasçının miras payı belirlenene kadar mirasçılar arasında elbirliği halinde mülkiyet ilişkisi bulunur. Elbirliği mülkiyetinde mirasçıların belirlenmiş payları yoktur. TMK’nun 701. maddesinin ikinci fıkrasında; “Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.”hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumda borçlunun miras ortaklığında bulunan miras payının haczi mümkün ise de;borçlunun kesinleşmiş bir ilamla mirasçı sıfatının bulunmadığının belirlenmesi halinde, diğer mirasçılar, mirasçı sıfatı bulunmayan borçlunun borcundan dolayı murise ait mallar üzerine konulan haczin kaldırılmasını isteyebilirler. (Dairemizin 09/06/2009 tarih ve 2009/4320 E.-12324 K. sayılı kararı).
Somut olayda;... 5. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 18/6/2019 tarih, E.2018/1782 -K.2019/940 Karar sayılı kararı ile muris ... ’ın mirasçıları borçlular ... ve ... yönünden mirasın reddedildiğinin tespit ve tesciline karar verildiği,kararın 18/7/2019 tarihinde kesinleştiği, şikayet konusu ... plakalı araç üzerine takip dosyasından 29/11/2019 tarihinde (mirasın reddi kararının kesinleşmesinden sonra) haciz konulduğu, şikayetçi ...'ın mirası reddetmediği, murise ait ... plakalı araç üzerinde mirasçı sıfatıyla hak sahibi olduğu görülmektedir.
O halde;şikayetçinin (mirasçı),muris adına kayıtlı araç üzerindeki haczin ve yakalama şerhinin kaldırılmasını talep etmekte hukuki yararı bulunmakta olup Bölge Adliye Mahkemesince işin esası incelenmek suretiyle şikayetin dayanak belgeler çerçevesinde çözümlenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ :Şikayetçinin (mirasçı) temyiz isteminin kabulü ile, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 02.02.2022 tarih ve 2021/2548 E. - 2022/278 K. sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 24/10/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.