Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2022/10681 Esas 2022/13204 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Bölge Adliye Mahkemesi, bir mülkün ihalenin feshi talebinin reddedilmesi üzerine şikayetçi aleyhine para cezası verilmesi hakkında bir karar aldı. İlk mahkeme, tüm taşınmazların ihalenin feshine karar verdi ancak Bölge Adliye Mahkemesi bu kararı kaldırdı ve sadece bazı taşınmazlar için ihalenin feshine karar verdi. Ancak kararda bir çelişki olduğu belirtildi ve para cezasının %5 oranında belirlenmesi gerektiği belirtildi. Kararın nedeni olarak 7343 sayılı Yasa'nın getirdiği değişikliklerin değerlendirilmesi yapıldı.
Kanun Maddeleri:
- İİK'nun 134. maddesi
- 7343 sayılı Yasa'nın 27. maddesi
- 7343 sayılı Yasa'nın 33. maddesi (GEÇİCİ MADDE)
- İİK'nun 364/2 maddesi
- HMK'nun 370/2 maddesi
- Anayasa'nın 13. maddesi

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki taraflarca istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Alacaklının temyiz isteminin incelenmesinde;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-Borçluların sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz isteminin incelenmesinde;
Şikayetçi borçluların, sair fesih iddiaları ile 398 ada 7 parsel 10 nolu bağımsız bölüm, 398 ada 7 parsel 9 nolu bağımsız bölüm ile 207 ada 101 parsel 1 nolu bağımsız bölüme ilişkin ihalelerin feshi istemiyle icra mahkemesine başvurdukları, ilk derece mahkemesince, tüm taşınmazlar yönünden ihalenin feshine karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, ilk derece mahkemesi kararının kaldırıldığı 398 ada 7 parsel 9 nolu bağımsız bölüme ilişkin ihalenin feshine diğer taşınmazlar yönünden şikayetin reddine karar verildiği yönünde gerekçe yazıldığı ancak hüküm kurulurken hükmün “3” ve “4 “ nolu bendinde birbiri ile çelişki oluşturacak nitelikte 9 ve 1 nolu bağımsız bölüme ilişkin şikayetin reddi ile para cezasına hükmedildiği, temyiz eden borçlu ve alacaklının bu hususu temyiz konusu yapmadığı anlaşılmıştır.
Her ne kadar Bölge Adliye Mahkemesince kurulan hükmün “3” nolu bendinde 9 nolu bağımsız bölüm yönünden ihalenin feshine ,diğer taşınmazlar yönünden şikayetin reddine şeklinde kurulan hüküm ile aynı hükmün “4” nolu bendinde 9 ve 1 nolu bağımsız bölüm yönünden şikayetin esasa ilişkin nedenlerle reddi ile ihale bedellerinin % 10'u oranında para cezasına hükmedilmesi kendi içinde çelişki oluşturduğundan isabetsiz olup kararın bu nedenle bozulması gerekir ise de maddi hataya ilişkin bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
Öte yandan; Davacı aleyhine taktir edilen para cezasına ilişkin re'sen yapılan değerlendirmede;
İİK'nun ihalenin feshi şikayetine ilişkin usül ve esasları belirten 134. maddesine 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa' nın 27.maddesi ile eklenen fıkra ile;
" İhalenin feshi talebi üzerine icra mahkemesi talep tarihinden itibaren yirmi gün içinde duruşma yapar ve taraflar gelmeseler bile icap eden kararı verir.
Ancak ihalenin feshi talebinin usulden reddi gereken hâllerde duruşma yapılmadan da karar verilebilir. İcra mahkemesi;
1. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler dışında kalan kişilerce talep edilmesi nedeniyle,
2. Satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri dışında kalan kişiler bakımından feragat nedeniyle,
3. İşin esasına girerek,
talebin reddine karar verirse ihalenin feshini talep edeni feshi istenen ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûm eder. " hükmü getirilmiştir.
Düzenlemenin gerekçesi, ihalenin feshi talebi yukarıdaki sebeplerle reddedilen davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre para cezasının taktir edilebilmesini sağlamaktır.
Mahkeme, para cezasına hükmedecekse oranını davacının ihale sürecini uzatma amacı ile hareket edip, etmediğine ve fesih iddiasının ağırlığına göre ölçülü şekilde belirlemelidir.
Para cezasının oranı, hem istinaf aşamasında, hemde temyiz aşamasında re'sen değerlendirilir.
Para cezasının oranına ilişkin değişikliğin, ne zaman, ne şekilde uygulanacağına ilişkin olarak İİK'na 24/11/2021 tarih ve 7343 sayılı Yasa'nın 33. maddesi ile eklenen GEÇİCİ MADDE
"134 üncü maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişiklikler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtayda görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında uygulanmaz. Ancak, ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkûmiyete ilişkin hüküm görülmekte olan ihalenin feshi talepleri hakkında da uygulanır. Temyiz kanun yolu incelemesi aşamasında bulunan dosyalar bakımından para cezasının oranına ilişkin olarak yapılan değişiklik tek başına bozma nedeni yapılamaz. Yargıtay değişikliği uygulamak suretiyle hükmü düzeltebilir." hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenlemeler ve lehe değişiklik dikkate alınarak ihalenin feshi talebinin esastan reddi nedeni ile şikayetçi aleyhine hükmedilen para cezasının oranı değerlendirildiğinde;
Somut uyuşmazlıkta, şikayetçi/borçlu aleyhine ihale bedelinin %10'u oranında para cezasına hükmedilmiş ise de, 7343 sayılı Kanun'la değişik İİK'nun 134/5-3 maddesi gereğince fesih gerekçeleri ve fesih isteyenin sıfatı gözönünde bulundurulduğunda davanın ihale sürecini uzatmaya matuf olmadığı görülmekle, Anayasa'nın 13.maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesi de nazara alınarak ihale bedelinin %10'u olarak belirlenen para cezasının %5 oranında belirlenmesinin hak, nesafet ve ölçülülük ilkelerine uygun olacağı anlaşıldığından, Bölge Adliye Mahkemesi kararının para cezası yönünden de düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ:
1-Borçluların temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin 28.06.2022 tarih ve 2022/157 E. - 2022/1912 K sayılı kararının hüküm fıkrasının “4” nolu bendinin tamamen silinerek karar metninden çıkarılmasına, yerine “şikayetçilerin davası reddedilen 398 ada 7 parsel 10 nolu bağımsız bölüm ile 207 ada 101 parsel 1 nolu bağımsız bölüm ihale bedelleri toplamının %5'i oranında para cezası ile cezalandırılmasına” ibaresinin yazılmasına, Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2 ve 7343 sayılı Yasa'nın 33.maddesi ile eklenen GEÇİCİ
MADDE 18/4. maddelerinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 370/2. maddesi uyarınca bu şekli ile DÜZELTİLEREK ONANMASINA, harç alınmasına yer olmadığına, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 13/12/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.