Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2022/500 Esas 2022/1830 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi, Bir banka ile müşterisi arasındaki ticari kredi sözleşmesinden kaynaklanan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin davada, Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görevli mahkeme olarak görülmüştür. Ancak, mahkeme kuruluş tarihi itibariyle Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'ne de bu görev verilmiş olduğundan, dosya Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmiştir. Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi, dosyanın dava tarihi itibariyle Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğunu belirterek, davanın usulden reddine karar vermiştir. Dava dosyası Yargıtay'da incelenmiş ve usul ve yasaya uygun bir karar olduğu görülmüştür.
Kanun Maddeleri:
- HMK. 1. maddesi: Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.
- TTK 5/2. madde: Bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4 üncü madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer iş

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 18.10.2021 tarih ve 2021/971 E. - 2021/72 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Dosyanın incelenmesinde; davanın itirazın iptali istemine ilişkin olduğu, Ayvalık 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Dairemizin 26.04.2021 tarih 2020/3986 E. - 2021/4095 K. sayılı bozma ilamı sonrasında 09.09.2021 tarihinde Hakimler ve Savcılar Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarihli 608 numaralı ve 08/07/2021 tarihli ve 31535 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan kararı ile Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'nin kurulduğu, kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmasına karar verilerek faaliyete başlama tarihi belirlendiği, Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'nin kurulması ile birlikte mahkemenin dava konusu somut uyuşmazlık bakımından görevsiz hale geldiği gerekçesi ile dosyanın görevli ve yetkili Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verildiği, dosyanın gönderildiği Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesince ise, 18.10.2021 tarihinde davanın 18/02/2011 tarihinde açıldığı, 6102 sayılı TTK. Geçici 9. maddesi uyarınca dava tarihi itibariyle Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Ayvalık 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğu, Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi'nin görevli olmadığı gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verildiği, bu kararın davacı vekilince temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Mahkemelerin göreviyle ilgili temel düzenlemeyi içeren HMK. 1. maddesi; “Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir”, hükmünü amirdir. Ticaret mahkemelerinin görevini düzenleyen TTK 5/2. maddesinde ise aynen: “Bir yerde asliye ticaret mahkemesi varsa, asliye hukuk mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4 üncü madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca ticaret mahkemesinde görülecek diğer işlere asliye ticaret mahkemesinde bakılır” denilmektedir. Dava tarihinde henüz asliye ticaret mahkemesi bulunmamakla, dava doğru yerde, yani asliye ticaret mahkemesi sıfatı ile asliye hukuk mahkemesinde açılmıştır. Genel görevli asliye mahkemelerinin baktığı işlerin tür ve sayıca çoğalması üzerine zaman zaman uzman mahkemeler kurulmaktadır. Asliye hukuk mahkemeleri bünyesinden ayrılan bazı uzman mahkemelere mevcut dosyaların devrine yönelik geçiş hükümleri konulmuştur. (Aile mahkemelerinin kurulması gibi) Bu halde halen görülmekte olan dosyaların yeni görevli mahkemeye devredilmesi gerektiği izahtan varestedir. Yeni mahkemenin ihdasıyla birlikte işin devrine yönelik özel hüküm bulunmaması halinde ise, mevcut mahkemelerin elindeki dosyaları göndermeksizin esastan karar bağlaması tabii hakim ilkesinin de doğal sonucudur. Belirtilen nedenlerle dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davacı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, davacı ...Ş. harçtan muaf olduğundan ödediği temyiz ilam harcı ve temyiz başvuru harcının isteği halinde temyiz eden davacı ...Ş.'ye iadesine, 14/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Dava, Banka ticari kredi sözleşmesinden kaynaklanan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Somut uyuşmazlıkta, dava, Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesince görülmekte iken 09.09.2021 gün 2021/163-176 sayılı kararla "H.S.K.'nun 07.07.2021 tarih ve 608 sayılı kararı ile Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesinin kurulduğu, yargı çerçevesinin de Balıkesir İli mülki sınırları olarak belirlendiği" gerekçesiyle dosyanın Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş,
Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesinin 18.10.2021 tarih ve 2021/971-72 sayılı kararı ile de "dava tarihi itibariyle uyuşmazlıkta Ayvalık Asliye 1. Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu" gerekçesiyle davanın usulden reddine, dosyanın görevli Ayvalık Asliye 1. Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, kararın davacı vekilince temyizi üzerine çoğunluk görüşü doğrultusunda Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi kararı onanmıştır.
Sayın çoğunluğun onama gerekçesine katılamıyorum.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6102 sayılı TTK 4/1-f maddesinde ifade edilen ticari dava niteliğindedir.
Nitekim dava, yerel Asliye Hukuk Mahkemesine Ticaret Mahkemesi sıfatıyla açılmıştır.
6102 sayılı TTK 5/3 maddesi ile de Asliye Hukuk Mahkemesi ile Asliye Ticaret Mahkemesinin arasındaki ilişki, görev ilişkisi olarak öngörülmüştür.
Görev kuralları kamu düzeni ile ilgili olup yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınan kurallardan olup, yargılama süresince mahkemenin uyuşmazlıkta görevli olması gerekmektedir.
5235 sayılı Yasa'nın 5. maddesinde Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun olumlu görüşü alınarak Hukuk Mahkemelerinin Adalet Bakanlığınca kurulacağı, Yasa'nın 7. maddesinde de yargı çevresinin Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Kurulunca belirleneceği düzenlenmiştir.
Nitekim, açıklanan yasal düzenlemeler gereğince HSK Genel Kurulunun 07.07.2021 tarih ve 608 sayılı kararı ile yargı çevresi Balıkesir İli mülki sınırları olmak üzere Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi kurulmuş ve 01.09.2021 tarihinde faaliyete geçmiştir.
6102 sayılı TTK 5/2 maddesinin "bir yerde Asliye Ticaret Mahkemesi varsa, Asliye Hukuk Mahkemesinin görevi içinde bulunan ve 4. madde hükmünce ticari sayılan davalarla özel hükümler uyarınca Ticaret Mahkemesinde görülecek diğer işlere Asliye Ticaret Mahkemesince bakılacağı" hükmü gereğince 01.09.2021 tarihi itibariyle Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesinin, Ticaret Mahkemesi sıfatı sona ermiş olup, bu tarihten itibaren Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesine artık ticari dava açılması mümkün olmadığı gibi eldeki ticari davalara bakması da mümkün değildir.
Kaldı ki H.S.K. Genel Kurulunun 07.07.2021 tarihli kararında derdest davaların Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesine devredilmeyeceği, mahkemelerince sonuçlandırılacağı konusunda bir geçiş hükmü de bulunmamaktadır.
6102 sayılı TTK 5/2 maddesindeki açık hüküm karşısında 01.09.2021 tarihi itibariyle Ayvalık Asliye Hukuk Mahkemesinin Ticaret Mahkemesi sıfatı sona erdiğinden, görev kurallarının niteliği gereği artık Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi uyuşmazlıkta görevli bulunduğundan Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesinin usul ve yasaya aykırı kararı bozulmalıdır.
Açıklanan nedenlerle Balıkesir Asliye Ticaret Mahkemesi kararının bozulması gerekirken yazılı şekilde onanmasına ilişkin sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.