Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/5760 Esas 2022/2581 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 22.10.2020 tarih ve 2019/559 E. - 2020/531 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi birleşen 2015/20 esas sayılı davada davacı, birleşen 2010/264 esas sayılı davada davalı ... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline geri çevrilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra iade edildiği anlaşılmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar ... Gıda Üretim San. ve Tic. A.Ş. ve Haralambos Şestakof vekili, dava dışı Sezginler Gıda San. ve Tic. A.Ş.'nın davacılardan olan alacağının 250.467,72 TL'sinin ve bu alacağın teminatını teşkil etmek üzere tesis edilen ipoteği davalı Kellogg's Marketing And Sales Campany (UK) Limited'e 13.11.2002 ' de temlik ettiğini yine bu temlikname ile temliki tapuya bildirmesine de yetki verdiğini, oysa temlikten önce temlik edene ödemeler yapıldığını, ancak temlik alanın haciz baskısı nedeni ile Kellogg's...Limited ile protokol imzalanmak zorunda kalınarak, ödemeler yapıldığını, davalı Kellogg's...Limited'in aleyhe giriştiği icra takiplerine devam ettiğini ileri sürerek, davalıya borçlu olunmadığının tespitine, tapuda ipotek halen dava dışı Sezginler Gıda San. ve Tic. A.Ş. adına göründüğünden ipoteğin davalı şirket adına temlik ve tesciline, ödeme nedeniyle ipoteğin kaldırılmasına, icra takip dosyalarının ve senetlerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacılar ıslah beyanı ile davayı, alacaklı sıfatı bulunmayan Kellogs şirketinin yaptığı toplam 474.940,57 TL tahsilatın tahsil tarihi itibariyle ticari avans faizi ile birlikte diğer davalı ...iflas masasına iadesini, dava tarihi itibariyle toplam dosya bakiye alacağı olan 197.634,87 TL'nin icra dosyalarında bloke miktardan alacaklı davalı Sezginler A.Ş. iflas masasına ödenmesine, borç fazlası ödenen 208.361,47 TL'nin taraflarına ödeme tarihlerinden itibaren işleyen ticari avans faizi ile birlikte davalı müflis Kellogs’tan tahsiline, asli müdahil ...'a devredilen 31/12/2005 vadeli 250.467,72 TL miktarlı, 2. derecede limit ipoteğinin tapudan terkinine, davalı Kellogs’a borçlu bulunmadıklarının tespitine, davalı Kellogs’un kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulmasına, 79.000,00 TL nakit ve banka teminat mektubundan oluşan teminatlarının taraflarına iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı dosyada ise asıl dosya ile aynı iddialar ileri sürülerek davalı müflis şirkete ödemeler nedeniyle borçlu olunmadığının tespitine, fazla ödemelerin tespitine, icra dosyalarının ve senetlerin iptali ile ipoteğe konu borcun da ödenmiş olması nedeniyle Kellogg's...Limited lehine tescilinden sonra ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah beyanları ile, alacaklı sıfatı bulunmayan Kellogs şirketinin yaptığı toplam 474.940,57 TL tahsilatın tahsil tarihi itibariyle ticari avans faizi ile birlikte diğer davalı ...iflas masasına iadesini, dava tarihi itibariyle toplam dosya bakıye alacağı olan 197.634,87 TL'nin icra dosyalarında bloke miktardan alacaklı davalı Sezginler A.Ş. İflas masasına ödenmesine, borç fazlası ödenen 208.361,47 TL'nin taraflarına ödeme tarihlerinden itibaren işleyen ticari avans faizi ile birlikte davalı ...A.Ş. iflas masasından tahsiline, asli müdahil ...'a devredilen 31/12/2005 vadeli 250.467,72 TL miktarlı, 2. derecede limit ipoteğinin tapudan terkinine, davalı müflis Sezginler'e borçlu bulunmadıklarını tespitine, davalı müflis Sezginlerin kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulmasına, 79.000,00 TL nakit ve banka teminat mektubundan oluşan teminatlarının taraflarına iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas numaralı davalarda davalı Kellogg's Marketing And Sales Company (UK) Limited vekili davanın reddini istemiştir.
Birleşen 2010/264 esas numaralı dosyada davalı ... idaresi, dava konusu temliknamenin tasarrufun iptali davası çerçevesinde iptal edildiğini, bu nedenle temlikname esas alınarak yapılan ödemelerin de geçersiz olduğunu, davanın kendileri açısından konusuz kaldığını savunmuştur.
Birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı dosyada müdahil Riyad Araj vekili, uyuşmazlığa konu ipotekli taşınmazın müvekkili tarafından 08.06.2009 tarihinde satın alındığını belirterek, borcun ödenmiş olması nedeniyle teminat ipoteğinin fekkini istemiştir.
Birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2015/20 E. sayılı dava dosyasında, davacı ...Gıda San. ve Tic. A.Ş. İflas İdaresi vekili, davalılar ... Gıda San. ve Tic. A.Ş., Harlambos Şestakof, Kellogg's Marketing And Sales Company (UK) Limited aleyhine açtığı davada, davacının davalılar ... A.Ş. ile Harlambos Şestakof'tan olan 250.467,73 TL alacağını ve bu alacağın teminatı olarak tesis edilen ipoteği diğer davalı Kellogg's...Limited'e temlik ettiğini, ancak işbu temlikname ile ilgili mahkemece tasarrufun iptaline karar verildiğini, bu nedenle davalılardan Kellogg's...Limited'e diğer davalılar tarafından yapılan ödemelerin de batıl olduğunu ileri sürerek, davalılar ......A.Ş. ve Harlambos Şestakof'un icra dosyalarına yatırmış oldukları 880.936,91 TL'den davalı Kellogg's...Limited'in çektiği 474.940,57 TL' nin bu davalıdan faizi ile tahsiline, davalılar ......A.Ş. ve Harlambos Şestakof'un yatırdıkları ve bloke edilen 405.996,34 TL üzerine tesis edilen blokenin kaldırılarak davacı müflis şirket iflas dosyasına intikalinin sağlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, asıl davada davalı Kellogg's ..Ltd.‘nin alacağına temel teşkil eden temliknamenin geçersiz olduğunun mahkeme kararı ile kesinleştiği, artık alacaklı sıfatının müflis Sezginler .. A.Ş.'ye ait olduğu gerekçesiyle asıl davada davalı Kellogg's ... Ltd. yönünden menfi tespit isteminin konusuz kaldığından karar tesisine yer olmadığına; yine asıl davada, Kellogg's Marketing and Sales Company Ltd.'ye karşı açılan fazla ödemeye ilişkin istirdat talebinde, bilirkişi raporu ile hesaplanan fazla ödemenin davalı müflis Sezginler. A.Ş.'nin muvazalı işleme dayalı kusuru nedeniyle icra dosyasındaki bloke paradan davacılara iadesi gerektiği, dava tarihinden sonra yapılan fazla ödemelerle birlikte, Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/8754 Esas sayılı, Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/8753 Esas sayılı, Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/24590 Esas sayılı olan icra dosyalarındaki bloke miktarlarının 383.380,69 TL olduğunun belirlendiği gerekçesiyle bu miktarın bilirkişi raporu ile belirlenen 185.745,82 TL'sinin fazla ödeme kapsamında, icra dosyalarındaki blokelerin kaldırılarak, nemalandırılmış ise 07/02/2014 ıslah tarihinden itibaren nemaları ile birlikte davacılara iadesi suretiyle istirdadına; fazlaya ilişkin istem yönünden davacı tarafça feragat edildiği gerekçesiyle bu kısma yönelik talebin feragat nedeniyle reddine; davalı Kellogg's Marketing and Sales Company Ltd.'ye yönelik ipoteğin adı geçene devri ve fekki istemi konusuz kaldığı gerekçesiyle karar tesisine yer olmadığına; birleşen 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı dosyada, davaya konu alacağın bonoya dayalı olduğu ve alacağın varlığı ile ilgili ihtilaf bulunmadığı gerekçesiyle menfi tespit ve istirdat davasının reddine, yine iş bu davada davacılar ... Gıda Üretim Sanayi ve Tic. A.Ş ve Haralambos Şeşkatof tarafından ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş'ye yönelik açılan ipoteğin fekkine yönelik istem ile asli müdahil ...'ın yine ipoteğin fekkine ilişkin talebinin ise; asıl davada vaki gerekçe ile açıklandığı üzere kabulüne, ipotek limit ipoteği olduğundan ve bu miktar para icra kasasına depo edildiğinden depo edilen bu bedelin davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş ödenmesine, birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2015/20 Esas sayılı dosyasında ise; davacı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş.'nin davalılar ... Gıda Üretim Sanayi ve Tic. A.Ş. ve Haralambos Şeşkatof 'a yönelik açtığı alacak davasının vaki ödeme gerekçesiyle reddine, asıl davada icra dosyasındaki bloke paradan asıl davanın davacılarına iadesine karar verilen kısım dışındaki bakiye bloke bedelin iflas masasına aktarılması ve yine davacı müflis Sezginler .. A.Ş.'nin bakiye alacağının haksız tahsilat yapmış olan davalı Kellogg's .. Ltd.'den tahsili gerektiği gerekçesiyle davacı ...Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin davalı Kellogg's Marketing and Sales Company Ltd.'ye yönelik açmış olduğu alacak isteminin kısmen kabulü ile; 672.574,44 TL'nin adı geçen davalıdan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili ile davacıya ödenmesine, bu kapsamda İstanbul 24. İcra Müdürlüğü'nün 2008/5720 Esas (Şişli 1. İcra Müdürlüğü'nün 2008/5720 Esas sayılı dosyası), İstanbul 31. İcra Müdürlüğü'nün 2005/24590 Esas, 2005/8754 Esas, 2005/8753 Esas sayılı (Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/8755 Esas sayılı dosyası, Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/8754 Esas sayılı dosyası, Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/8753 Esas sayılı dosyası ve Şişli 6. İcra Müdürlüğü'nün 2005/24590 Esas sayılı) dosyalarında bloke edilen 197.634,87 TL'nin nemalandırılmış ise nemaları ile birlikte davacı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. iflas masasına aktarılmasına, 474.940,57 TL’nin ise davalı Kellogg's...Limited’ten tahsiline ve iflas masasına ödenmesine fazlaya ilişkin istemin ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, birleşen 2015/20 esas sayılı davada davacı, birleşen 2010/264 esas sayılı davada davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas sayılı davada davacı, birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas sayılı davada davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki 2 ve 3 numaralı bentlerin kapsamı dışında kalan, asıl ve birleşen davalara ilişkin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Asıl ve birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı dosyalarında dava, ödeme hukuki nedenine dayalı menfi tespit ve ipoteğin fekki temel sebeplerine dayalı olarak açılmış olup, talep; fazla ödenen bedelin istirdadı, borca ilişkin ödemenin asıl alacaklıya intikali ve ipoteğin fekki olarak ıslah edilmiştir.
Yazılı dosyalarda, davacılar ... Gıda Üretim Sanayi ve Tic. A.Ş ve Haralambos Şeşkatof her ne kadar davaları farklı davalılara karşı yöneltmişlerse de İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı birleşen dosyanın, taraf teşkilinin sağlanması amacıyla açıldığı, bu nedenle asıl dosya ile birlikte anılan bu dosyanın tek bir dosya olarak ele alınması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, asıl dosya kapsamında verilen tedbir kararı, hem asıl hem de birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas numaralı dosya için sonuç doğurucu nitelikte bulunduğundan, birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas ve İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas numaralı dosyalarda da taraf sıfatı bulunan, temyiz eden davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. açısından da sonuç doğurucu mahiyettedir.
Sonuç olarak, birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas numaralı dosyada davacı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş.’nin, anılan tedbir kararı nedeniyle alacağını tahsil edemediği kabulü ile tahsil edememe nedeniyle uğradığı zararlara karşılık olarak, asıl dosyanın dava tarihinde geçerli 2004 sayılı İİK 72/4 hükmüne göre tazminat verilmesi gerektiğinden hükmün anılan nedenle bozulması gerekmiştir.
3- Birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas numaralı davada, davacı, davalılar ... Gıda Üretim Sanayi ve Tic. A.Ş ve Haralambos Şeşkatof’un davalı Kellogg's...Limited'e tedbir kararından önce icra dosyaları üzerinden ödedikleri tespit edilen 474.940,57 TL’nin Kellogg's...Limited’ten faizi ile tahsilini talep etmiş, mahkemece anılan bedelin tahsiline hükmedilmiş, faiz talebi ise gerekçesiz olarak reddedilmiştir. Bu durumda, davacının faiz talebine ilişkin değerlendirme yapılarak, red sebebi belirtilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken neden reddedildiği belirtilmeksizin faizin reddine karar verilmesi doğru olmamış hükmün açıklanan bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
4- Bozma sebep ve şekline göre, birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2 2010/264 esas sayılı davada davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin vekalet ücretine ilişkin sair temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas sayılı davada davacı, birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas sayılı davada davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin 2 ve 3 numaralı bentler dışında kalan sair temyiz itirazlarının REDDİNE, 2 ve 3 numaralı bentte açıklanan nedenlerle birleşen İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/20 esas sayılı davada davacı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin temyiz isteminin kabulü kararın temyiz eden davalı taraf lehine BOZULMASINA, 4 numaralı bentte açıklanan nedenlerle birleşen İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/264 esas sayılı davada davalı ...Gıda Sanayi ve Tic. A.Ş. vekilinin 1,2 ve 3 numaralı bentler dışında kalan sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 30/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.