Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1168 Esas 2022/3239 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı, davalı kullanıcının çeki tahrif ettiği ve çekin hatır çeki olduğunu ve kendisine borçlu olmadığını iddia etmiştir. Davalı banka ise çeki kredi karşılığı devraldıklarını ve iyi niyetli olduklarını savunarak davayı reddetmiştir. Yapılan yargılama sonucunda, çekin devrinin geçerli olmadığı ve çekin hatır çeki olduğunun kabul edildiği belirtilerek, davacının dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığına karar verilmiştir. Ancak, davalı bankanın tekrar takastan çeki ibraz ettiği ve ödeme yasağı bulunduğu anlaşıldığından, mahkemenin davanın reddine karar vermesi yerinde değildir.
TBK'nın 184. maddesi, alacağın temlikinin yazılı bir şekilde yapılması gerektiğini belirtmektedir. Bu nedenle, çeki temlik alan davalı bankanın, çekin devrinin geçerli olmamasından dolayı sorumlu olduğu kabul edilmiştir.

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ...1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 15.01.2019 tarih ve 2017/151 E. - 2019/9 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı ile davalı ... arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını, ...'ın talebi üzerine müvekkilinin 22/02/2012 keşide tarihli 6797367 seri no.lu 33.350,00 TL bedelli çeki hatır çeki olarak keşide ederek bu kişiye verdiğini, davalı ...'ın anılan çekin tarihi ile oynayarak çekin tarihini 22/08/2012 olarak değiştirdiğini, çekin tahrifat nedeniyle kambiyo vasfını kaybettiğini, çekin son olarak ING Bank ...şubesinde bulunduğunu, davalı bankanın bu çekin hatır çeki olduğunu ve aynı zamanda keşide tarihi ile oynandığını bildiğini, zira daha önce bu çekin Çorum'da bankacılık sistemi içerisine girdiğini ve değişik bankalara tahsil için konulduğunu, çeki şu an elinde bulunduran davalı Ing Bank'ın diğer davalı ...'ın temsilcisi olup üçüncü kişi olmadığını ileri sürerek müvekkilinin davalılara borçlu olmadığının tespiti ile çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... davaya cevap vermemiştir.
Davalı ING Bank vekili; davalı bankanın söz konusu çeki diğer davalıya kullandırdığı kredi karşılığında ciro yoluyla devraldığını ve bu nedenle iyi niyetli 3. kişi konumunda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, bozma ilamı doğrultusunda Anadolubank Genel Müdürlüğü'ne müzekkere yazılarak Anadolubank ...Şubesine ait 6797367 seri nolu 33.350,00 TL bedelli çekin ibraz tarihinin sorulduğu, cevabi yazıda çekin ilk olarak 02/03/2012 tarihinde takastan ibraz edildiği, fakat muamelesiz iade
işlemi yapılarak takastan geri çekildiği, çekin 22/08/2012 tarihinde tekrar takastan ibraz edildiği ve mahkeme kararı ödemeden men işlemi gördüğünün belirtildiği, davacının davasının kısmen kabulü ile; dava konusu 22/02/2012 keşide tarihli 6797367 seri nolu 33.350,00 TL bedelli çekten dolayı davacının davalı ...'a borçlu olmadığının tesptine, davacının davalı banka aleyhine açtığı davanın reddine, davalı vekilinin tazminat talebinin kabulü ile asıl alacak miktarı 33.350,00 TL'nin %20'si oranındaki icra inkar tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı, davaya konu 33.350.- TL bedelli çekin davalı ...’a hatır çeki olarak verildiğini iddia etmiş, Mahkemece bozmaya uyularak verilen kararda dava konusu çekin 02.03.2012 tarihinde takastan ibraz edildiği, fakat muamelesiz işlem yapılarak takastan geri çekildiği, çekin 22.08.2012 tarihinde tekrar takastan ibraz edildiği ve mahkeme kararıyla ödemeden men kararı bulunması nedeniyle davalı ... yönünden yönünden davanın kabulüne, davalı Banka yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir. Oysa somut olayda, çekin önce ... tarafından Akbank ...Şubesi’ne temlik beyanıyla devir ve temlik edildiğinin yazıldığı, daha sonra devir ve temlik kısmının çizildiği bu kez ING Bank A.Ş ...Şubesi’ne beyaz ciro ile geçtiği, davalı ING Bank tarafından tekrar takastan ibraz edildiği ancak ödeme yasağı bulunduğundan işlem yapılamadığı anlaşılmıştır. Toplanan deliller değerlendirildiğinde, çekin keşide tarihinin 22.02.2012 olduğu, ilk ibrazdan sonra 22.08.2012 tarihinde tekrar ibraz edildiği, ilk ibrazdan sonra devrin alacağın temliki hükümlerine tabi olduğu, TBK’nın 184. maddesi gereğince alacağın temlikinin yazılı bir şekilde yapılması gerektiği, ortada geçerli yazılı bir temlik beyanı bulunmadığı gibi geçerli temlik işlemi olduğu kabul edilse dahi keşidecinin, lehdara karşı ileri sürebileceği tüm şahsi defiler temlik alacaklısına karşı ileri sürebileceğinden çekin hatır çeki ve bedelsiz bir senet olduğu temlik eden yönünden kesinleştiğinden, temlik alacaklısı davalı ING Bank yönünden de bağlayıcı olduğu kabul edilerek bu davalı yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddi kararı doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 21/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.