MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki birleşen tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tazminat ile men"i müdahale ve ecrimisil davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Asıl davada davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatiften daire satın aldığını, ancak davalı kooperatifin tadilat projesini hazırlatmaması sebebiyle dairesinin tapusunu alamadığını ileri sürerek, dairenin tapusunun iptali ile müvekkili adına tescilini, bunun mümkün olmaması halinde, dairenin dava tarihindeki rayiç bedelinin dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, bunun da mümkün olmaması halinde, 04.08.1998 tarihinde daire bedeli olarak ödediği 2.000,00 TL"nin denkleştirici adalet ilkesi gereğince dava tarihindeki değerinin bu tarihten itibaren ve daireye yapmış olduğu zorunlu ve faydalı imalatların yapıldıkları tarihteki değerlerinin işleyecek yasal faizleri ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiş; 18.07.2011 tarihli ıslah dilekçesi ile de dava değerini 65.000,00 TL"ye yükseltmiştir.
Birleşen davada davacı kooperatif vekili, davalıya satılan dairenin projede ortak alan olarak gözüktüğünü, ortak alanların daire olarak yapılmasından dolayı üyelerin tapularını alamadığını, davalıyla yapılan harici satım sözleşmesinin tapudaki resmi şekle uyulmaması sebebiyle geçersiz olduğunu, bu sebeple davalının daireyi haksız olarak işgal ettiğini, davalıya ödediği bedeli faiziyle birlikte iade etmeye hazır olduklarını ileri sürerek, davalının daireye el atmasının önlenmesi ile 2.000,00 TL ecrimisilin dairenin satış tarihi olan 20.10.1999 tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı kooperatif vekili, davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre; davacının kooperatif üyesi olarak kabulü nedeniyle kötüniyetli sayılamayacağı ve kendisinden ecrimisil talep edilemeyeceği gerekçesiyle birleşen davanın reddine, asıl dava da ıslah da gözetilerek 38.841,79 TL"nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
I-Taraf vekillerinin asıl davaya yönelik temyiz itirazları yönünden;
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Dava, davalı kooperatif ortağına tahsis edilen konutun ortak adına tescili, mümkün olmadığı takdirde konut tahsis edilememesi dolayısıyla tazminat istemine ilişkindir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının kooperatife üye olması ve üye olmaması durumuna göre alternatifli olarak tazminat hesabı yapılmıştır. Mahkemece davacının davalı kooperatifin üyesi olduğu kabul edildiği halde, bilirkişi raporunda üye olmaması durumunda ödenmesi gereken tazminat olan davalı kooperatife ödediği miktarın güncelleştirilerek, yaptığı imalat bedelleriyle birlikte tahsiline karar verilmesi çelişkili olmuştur.
Bir yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkansızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Ortağın tüm ödemelerini yapmış olduğu belirlenirse verilecek tazminat miktarı emsal bir konutun dava tarihi itibari ile değeridir. Ödemelerin eksik yapılmış olması halinde ise Yargıtay"ın yerleşik uygulamasına göre tazminat hesaplama ilkesi aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
a-Önce ortaklara tahsis edilen konutun dava değeri itibariyle rayiç değeri hesaplanmalıdır.
b-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar ( toptan eşya fiyat endeksi " TEFE" artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c-Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d- Bunu takiben davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değerinin karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre davacının (d) maddesinde eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yararlanması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c ) maddesinde bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan rakamın (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktarın (d ) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın davalı kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar tutarıdır.
Somut olayda davacının davalı kooperatifin ortağı olduğu, dava konusu konutun bulunduğu taşınmazın halen arsa vasfında olduğu, davacıya tahsis edilen konutun projesinde ortak alan olması sebebiyle davacıyla birlikte diğer üyeler de dahil tüm konutların tapu kayıtlarının alınamadığı anlaşılmaktadır. ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2009/1152 D.iş sayılı tespit dosyasında düzenlenen bilirkişi raporunda ""Kooperatifin 6 ayrı parsel
üzerine inşaat yapmıştır. Her parselin bodrum katına sığınak ve otopark yapılmıştır. Yeni imar durumunda ... belirtilmemiştir.Belediyenin belirlediği ... sınırını aşmadan, gerekirse altı adet parselin tevhidi yapılarak ( bu suretle sığınak alanı ve otopark sayısı daha az tutulacak ve ortada bahçe otopark alanı olarak gösterilebilecek) bodrum katlarda aleyhine tespit istenenler tarafından kullanan ortak alanların mesken olarak düzenlenmesi imkanı bulunmaktadır. Bunun için müellifi mimarın veya müellifin izni ile bir başka mimar tarafından tadilat projesinin yapılması gerekmektedir."" tespiti ile tadilat projesi yapılması halinde tapu alınabileceği açıklanmıştır. Mahkemece öncelikle ilgili Belediye Başkanlığı ile yazışmalar yapılarak davacıya tahsis edilen meskenle ilgili tadilat projesinin yapılması halinde meskene tapu verilmesinin mümkün olup olmadığı araştırılıp sonucuna göre yukarıda açıklanan ilkeler de dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde çelişkili gerekçeyle hüküm tesisi doğru olmamıştır.
II-Taraf vekillerinin asıl davada imalat bedelleri ile birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarının incelemesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (I-1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (I-2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, II. numaralı bentte açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin asıl davada imalat bedelleri ile birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl davada davacı birleşen davada davalıya iadesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden asıl davada davalı birleşen davada davacıdan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17.10.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.